تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



گەورەی لەشکر
[سەرکردە، فەرماندەی سوپا.]
گەورەی لەشکر
دِحیَة.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
یا و لەرز
یەک لەدوای یەک
یکی پس از دیگری
یەک لەدوای یەک
گش پێکەوەنا
بالەبال
[ [ند.]]
بەرخەلەوان
[[به‌رخه‌ل+3-ئه‌/2/وان]]
«نت.» شوانێکی ڕانی بەرخان دەباته لەوەڕ. * «مک.» بەرغەلەوان، بەرخەوان. «بک.» بەرخ ڤان.
بەلەسە بوون
[[؟]]
«مست، لا،» «یاخی بوون» تم+خا: ب1، ل-174.
بەلەفیڕه
[[به‌له «؟» + فیڕ «فیڕاندن+ 5- ئه‌/1]]
«نت.»، کئێر.، کعر.» نەخۆشی زگ چوونه تووشی ئاژەڵ و پاتاڵ د ەبێ. هس.: «جن». بەلەریقه = ئیسحالی به شیددەت «بۆ ئینسان» تم: لۆڕی، ل- 15.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دوز و کلک۔ ا. مر (دوزو کەلەک duzu kelek)
( فروفیل، کەلەک، خاپاندن و نیّرەنگ.)
کولەجە (هەورا.)
کەوا٬ کورتە٬ (خۆ.) کورتەکێکی بێ قۆڵە و درێژە ٬ کولەنجە٬ کوڵۆجە٬ کەوای کورتی ژنانە ٬ مرۆی کورتەباڵا.
کولەکەوا
1ـ بەلەک
[[؟]]
«نت،» «کعر.، سن.» گیایەکی د ەشتەکییه و تا میترێک بەرز دەبێتەوه، له کوردستان زۆره، ڕەگ و ڕیشەی ئەم گیایه بۆ خۆش کردنی تامی دەرمانان کەڵکی لێ وەردەگیری. هەروەها له شوێنانی گەرم شەریەتێکی لێدەگرن که تۆزێ شیرناییه هەیە و خواردنەوەی دەروونی مرۆڤ فێنک دەکاتەوه، «عا.» عەڕەق سوس «عەڕەق لووس.». «مک» مێکووک.
2ـ بەلەک
[[؟]]
«نت.»، «کئێر.» بەشێکە لە لاقی ئاد میزاد، د ەکەوێته نێوان ئەژنۆ و قولاپەی پێ، لوولاک ووگۆشتێکی بە دەرەو یەتی بە تێکڕایی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آبلەگاوی
[ا ]
(ئابلە گاڤی - able gavî)
ئاوڵەی چێڵ و گایان.
ئاخیلەدان
گردشدن، گردآمدن. (حلقەزدن مار مثلأ یادگردآمدن مردم.
ئاخیلەدان
گردوبوون. [خڕبوونەوە، کۆ بوونەوە(بۆ نموونە: پەپکە بەستنی مار یا کۆبوونەوەی خەلکەکە.)]
ئاخیلەدان
تحلق، استدارە، استکفاف.
ئارەزووی پلەوەر(بابا)
ئارەزووی سەرکەوتن
ئافتاوەولەگەن
مەسینەو دەستشۆر
ئاقێلەوماقێلە
داروباری جووتی
ئالەت
[[ = عا.: ئالە]]
«نا.» ١- ئامراز بۆ پێکهێنانی کارێک یا جێ بە جێ کردنی مەبەستێک: هەوجار ئالەتی جووتە. کۆنەپەرەست ئالەتی دەستی ئیمپڕیالیزمە. ٢- «کنـ.» ئامرازی پیاوەتی و نێرینەیی ئادەمیزاد «چونکە ناوهێنانی بە بێ ئەدەبی دەزانرێ».
ئالەت
ئالەتە، سوراحی، پەردە، دەڕەبزوون
سەرچاوە: نالی
ئالەتی تەقریر
هۆی بڕیاردان. هۆی تەخت کردن.

لە نەحو و صەرفی ئەداتێ مەپرسە ئەی موعریب
کە ڕەفع و نەصب و جەڕ و جەزمە ئالەتی تەقریر
سەرچاوە: نالی
ئالەتی عەمەل
زاراوەیەکی زانستی نەحوە بەو وشانە ئەڵێن کار لە وشەی تردا ئەکەن. ئەندامانی لەش کە بۆ خواپەرستی بەکار ئەهێنرێن. (هینەکەی) بنیادەم.

وەها سەقیم و موجەززا عەوامیلی ئەجزا
کە ئالەتی عەمەلی نەحوی مەحوی صەحوی ضەمیر