فنر، فانوس

فانۆز [چرادەسی]

فَنار، فانوس

فانوس
فنر

فانۆز، لەنتەری، چرادەستی
کانزای باریکی نەرم: فەنەری سەعات

کاغەزێ یا شتێکی وایە لوول ئەکرێ بەدەوری شەمعدا بۆ ئەوەی کە با لێی دا نەیکوژێنێتەوە.

لەو وەختەوە بیستوومە دیتن بەقەدەر چاوە،
هەر مووم لە بەدەن یەکسەر، وەک عەینی فەنەر، چاوە

فەنەرک٬ فانووس٬ فانۆز. جوورە فانووسێکە. چتێکە وەک فانووس لە چاو یا لە کاغەزی چەورکراو دروست دەکرێ مۆمی تێدا دادەگیرسێنرێ. هەر چتێکی بە پێچ بنیشێتە سەر یەکتری فەنەری پێدەڵێن.کەڤان.تیغێکی نەرمیشە دەنوشتێتەوە وەک مشار.فەنەری کاتژمێر و ئیتر:زەمبەرەک٬ زەمبەلەک.گووێزانی تراش

فەنەر٬ فانووس

لقی ڕاست.

هێندە دڵخۆشە لەبەر سەبزیی و دار و دەوەنی،
کە دەڕەقصێ وەکو شاخ و فەنەن و نەستەرەنی

فَندَک، چراغ دزدان، چراغ شب روان (حالا برای سیگار روشن کردن مستعمل است)

فَنَک (جانوری است از جنس روباه اما کوچکتر و آن غیر دلک است)

[چەرخ: ئامرازیکی ئاگر کردنەوەیە (ئێستە جگەرەی پێ دادەگرسێنن)]

[وەنەک، کۆشک، ڕێوی بیابان (گیاندارێکە لە تیرەی ڕێوی بەڵام لە ڕێوی بچووکترە و دەلەکیش نیە)]

قرساق

نیرنگباز
طنز
لوده
فندک

فێڵباز، حیڵەباز
قسەی پێکەنین، حەنەک
قسە خۆش، حەنەکچی
فەندەک

مکار

فێڵکار، حیلەساز

پفک، تفک، فتک، تزنک.

پفەک، تێرتێرێن، . [قامیش یا دارێکی کلۆرە کە بە فووپیاکردن تیری پێ دەهاوێژن].

منفخە، مدفعە. وێنە= پفەک.

جدال

جەنگ

(نا.)، (کئێر.) مانگی دوازدەهەمی ساڵی ئێرانی (-٢١ی شوبات- ٢١ی ئازار)، ئاخر مانگی زستان. *ڕەشەمە تێبــ.- ئەم مانگە ٢٩ ڕۆژە و هەر بە چوار ساڵ جارێ دەبێتە سی ڕۆژ.

حرف احترام برای مردان

وشەی ڕێزلێنان وەک بەگ، ئاغا

(نا.)، (کعر.) ١- لەقەبێکە بۆ ڕێزلێنان بە پیاوە گەورەکانی عوسمانی کوتراوە. ٢- بۆ ڕێزگرتن دەخرێتە دوای ناوی پیاوانەوە. ((... لە حەواشەوە عبدالقادر ئەفەندی سنووری مڵکی خۆی دیاری کردووە، تەنانەت هەتاویش بەخۆڕایی ناتوانێ ڕێی بکەوێتە ئەوێ)) (قزڵجی: پێکەنین-٢٥). ٣- هەر کەسێکی چاکەت و پانتۆڵی دەبەردابێ. ٤- بۆ تەوس و پلار بە ڕاوێژێکی تایبەتی دەکوترێ. ئەفەندی! ئەوە لەکوێ بووی. هۆی ئەفەندی فەردە ئەوە بۆ واز لەم قسە زلانەت ناهێنی. تێبــ.- دوکتۆر معین دەڵێ: ئەم وشەیە لە (ئۆتانتیکۆس)ی یۆنانی وەرگیراوە و ئاوای مەعنا لێداوەتەوە (ئەو کەسەی بۆخۆی ئیش دەکا، مووستەقیل بە زاتە)، (تم؛ فەرهەنگ. ج١-٣١٩).

پڕۆفیسۆر

داهی

بەسەختی ڕووخانی ڕنووە بەفر لە شاخانەوە

قایشی تفەنگ

بَند تفنگ، دوال تفنگ.

قایشی تفەنگ

حِمالة، حَمیلَة، حِمالُ البارودَة.

قامیشی تفەنگ

چەکێکی درێژی سووکی لوولەدارە گوللەی پێ دەتەقێنرێ

تفنگ

چەکی گەرمی لولەدرێژی گوللەخری پچوک