تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: شیرینی نوێ
إفترسَ الفريسَة
قَتَلها / کوشتی.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إفراغ.. تَفريغ. إخلاء
(بەتاڵ. چۆڵ. ڕۆ)کردن. ڕشتن.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إفريز
طَنَف السطح / گوێسوانە. حەسار.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إقامَة جَبريَة. تحديد الإقامة
جێگیرکردنی زۆرداری. دەستبەسەراگرتن.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إلتأمَ الفريقان. تصالحا وإجتمعَا
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إمتَثَلَ الطريقة
إتَّبَعَها. إحتَذَی / پەیڕەوی کرد. ڕێ و شوێنەکەی گرت.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إنتكس المريض
عاوَدَهُ المرض / نەخۆشیەکەی گرتەوە. بۆی گەڕایەوە. سەری هەڵدایەوە. کەوتەوە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إنحَمَى المريضُ
إلتزم نظام حِمیَة مُعَیَّنَة فی الغِذاء / نەخۆش پارێزی کرد. لەسەر بەرمامە ئەیخوارد.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إنرِحَ عن الطريق
مالَ عَنهُ / لە ڕێگە لایدا.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إنعَدَل عَن الطريق
حادَ / لە ڕێگە (لایدا. دەرچوو).
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إنعَرج الطريقُ
مالَ / ڕێگەکە پێچی کردەوە. خواربووەوە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إهتَدى الى الطريق
عَرَف الطریق / ڕێگەکەی زانی. دۆزیەوە ڕێی ڕاستی گرت.
ئابووریخوازی
بەهەندگرتنی ئابووری و بژێویی بە سەر سیاسەت و خەباتی سیاسیدا. لە کۆتایی سەدەی نۆزدە و سەرەتای سەدەی بیستەم، لە حیزبی سۆسیال دیموکراتی سۆڤیەت، لاگیرییەک بۆ بەستنەوەی خەبات بە خەباتی ئابووری (باشترکردنی هەلومەرجی ئیش و کار و زیادکردنی مووچە و...) هاتە ئاراوە. ئەم لاگیرییە بە حیزب و ڕۆڵی شۆڕشگێڕانە بەو چەشنەی کە «لینین» بیری لێ دەکردەوە نەبوو. «لینین» لە کتێبی «ئەبێ چ بکەین؟» (1902)، بەدژی ئەم فیکرە ڕاوەستا.
ئابووریخوازی
اقتصادباوری
ئابووریی سیاسی
زاراوەی ئابووری سیاسی چەمکێکی نوێباوە کە کێشە و ئاریشەی زانستەکانی سیاسەت و ئابووری لێک دەداتەوە. بە واتایەکی دیکە ئابووری سیاسی لە شوێن دۆزینەوەی پێوەندی دوولایەنەی وزە سیاسی و ئابوورییەکان و کاردانەوەی ئەم هێزانەیە بەسەر پێکهاتەکانی سیاسەتی ئابووریدا. هەروەها کاردانەوەی بارودۆخی ئابووری بەسەر حکوومەتە هەڵبژاردە خەڵکیەکانیش لێک دەداتەوە. سەرکەوتنی حکوومەت لە بواری سیاسەتە ئابوورییەکان، شەرعییەت و ئەگەریی دووبارە هەڵبژاردنەوەی ئەو حکوومەتە زیاد دەکات. لە گوتاری پۆزیتۆڤیزمدا شەرعییەت و خۆشویستنی حکوومەتە هەڵبژێردراوەکان، دەگەڕێتەوە بۆ پێودانگە ئابوورییەکانی هەڵامسان، ڕادەی بێکاری و هاوتەرازنەبوونی خەرج و بەرج و…هتد
یەکێکی دیکە لەو مەسەلە گرنگانە، ئەوەیە کە تا چ ڕادەیەک بارودۆخی ئابووری وەڵاتەکان دەرەنجامی سیاسەتەکانی دەوڵەتە و تا چ ڕادەیەکیش بەرهەمی هۆکارگەلێکی بێ کۆنتڕۆڵ وەک بازاڕی جیهانییە؟
سەنگی هۆکارگەلی سیاسی لە پێکهاتنی سیاسەتە ئابوورییەکان گرانە و ئەم هۆکارانە ئەکەونە ناوەندی سەرنجی ئەم زانستەوە. بۆ نموونە دەگوترێ کە دەوڵەتان لە پێش هەڵبژاردنەکان و بەمەبەستی خۆشیرینکردن لە بەر چاوی ڕەشەگەلدا دەست دەدەنە بووژاندنەوەی ئابووری و تەنانەت تاکوو چەند مانگێکیش ئەو شتانەی کە بەرعۆدەی بوون بە ئەنجامی دەگەێنن، بەڵام دوای گەیشتن بە دەسەڵات، لەم ڕێبازە دوور دەکەونەوە.
پێوەندی ئایدیۆلۆجی حیزبی لەگەڵ مەسەلە ئابوورییەکانیش، بۆتە بابەتێک لە توێژینەوەکانی ئابووری سیاسی. ئەغڵەب حیزبە چەپییەکان هەوڵ دەدەن گرفتی بێکاری چارەسەر بکەن، کەچی حیزبە ڕاستییەکان هەوڵ دەدەن پلەی هەڵامسان دابەزێنن. کەواتە پێوەندی ئایدیۆلۆژی سیاسی و ئابووری سیاسی مەسەلەیەکی گرنگ لە ئەژمار دێت. ئابووری سیاسی بەم واتایە، لەگەڵ ئابووری سیاسی بە واتا کۆنەکەی کە بە ڕوانگەیەکی مارکسیەوە دەیڕوانییە سیاسەت، خۆبەخۆ جیاوازی هەیە.
ئابۆریی(هەورا)
دەستندە، دەم و جەم، هۆی گوزەران، پاشڕۆژ، دەست پێوەگرتن، گلدانەوە._ ئابۆری ناس، وەرمزان، وەرامناس، پسپۆڕی وەرامی._ زانی: ئابۆری ناسی، وەرمزانی._ ناس: بڕوانە ئابۆری زان._ ناسی: بڕوانە ئابۆری زانی