(کە.):کوتکی جلشوشتنێیە، گڵاوکوتک

نگا: دیواخان

دیواخان

از دو طرف سوراخ شده

دیواندەر

(دیپلوم - diplom)

دبلوم، کارنامه ی خویندن.

(دیپلوماتیک diplumatik)

سیاسی، سیاسەتوان.

(دیپلوماسی۔ diplumast)

کاری سیاسەت، سیاسەت، زانستی سیاسەت.

(دیپلومه - diplume)

هەلگری شەهادەی دبلوم.

دیپلمات

Diplomat

بە کارمەندانی پایەبەرزی وەزارەتی دەرەوە و ئەو کەسانەی کە سیاسەتی دەرەوەی وەڵاتێک بەڕێوە دەبەن، دیپلۆمات دەگوترێ. دیپلۆماتەکان، لە زۆربەی وەڵاتان بەم ڕیزەی خوارەوە پۆلێنبەندی دەکرێن:
ڕاوێژکار (پلە 1، پلە 2، پلە 3)، سکرتێری یەکەم، سکرتێری دووهەم، سکرتێری سێهەم و ئاتاشە (کارمەند) کە خۆی بە کارمەندی سیاسی ، سەربازی، ئابووری و کەلتووری دابەش دەکرێت.
دیپلۆمات دەبێ جگە لە بوارە زانستییەکەی خۆی، لە بوارە جۆراوجۆرە زانستی و کۆمەڵایەتییەکانی دیکەش بەهرەی هەبێ و لە دابونەریتی خەڵکی ئەو وەڵاتەی کە تێیدا ئیش دەکات ئاگەدار بێت.

دیپلۆماسی، لە وشەی «دیپلۆما»ی یۆنانی و لاتینی وەرگیراوە کە بە مانای بەڵگە و بڕوانامەیە. هەروەها مانای زمانشیرین و زمانلووسیشی لێ بۆتەوە. ئەم وشە لە زاراوەی گشتی و زانستی سیاسەت بە سێ مانای سەرەکی ڕاڤە کراوە:
1ــ بەگشتی، دیپلۆماسی بریتییە لە پێوەندی نێوان دەوڵەتەکان. هەندێ لە بیرمەندانی سیاسەتی نێونەتەوەیی، دیپلۆماسی بە ڕەگەزێکی دەسەڵاتی نەتەوەیی لە قەڵەم دەدەن و هەندێکی تریش تەنیا وەکوو ئامرازێک بۆ جێبەجێکردنی سیاسەتی نەتەوەیی ناوبردەی دەکەن.
2ــ واتایەکی دیکەی ئەم زاراوە، بە گفتوگۆ و دیالۆگ لێکدراوەتەوە چونکە مەبەست لە گفتوگۆ سازشکردنە کەواتە لەم ڕوانگەوە ئەکرێ دیپلۆماسی بەم جۆرە پێناسە بکەین: هونەری مامەڵەکردن لەگەڵ سیاسەتی نێونەتەوەیی کە ڕێگە لە مەترسی تیاچوونی بەرژەوەندی و ئاسایشی نەتەوەیی* دەگرێت.
3ــ سەرەنجام، دیپلۆماسی پێناسەیەکە بۆ شێواز و مێتۆدی ئیشکردنی دەزگەی بەڕێوەبەری پێوەندی نێودەوڵەتی و چۆنییەتی هەڵسوکەوتی ئەو کەسانەی کە بەرپرسی کردنەوەی ئەم جۆرە پێوەندییانەن.
یەکێک لە بابەتە گرنگەکانی دیپلۆماسی، چۆنییەتی گرێبەستی جەنگ و دیپلۆماسییەتە. لەم ڕووەوە دیپلۆماسی، ئامرازێکە کە بە کەڵکوەرگرتن لێی، سیاسەتی دەرەکی لەبری شەڕ وپێکدادان بە ئامانجەکانی خۆی دەگات بە دیوەکەی دیکەشدا دەستپێکردنی شەڕ بە مانای شکستهێنانی دیپلۆماسییەتە.
دیپلۆماسی ئاو: بڕوانە سیاسەتی ئاو.

دیپلماسی

Diplomacy

دەیر، کلیسای فەلە و دیانان، پەرەستگای عیساییانە

(دیژیتال - dijital)

جوره گولیکه.

(دیژیتالین dijitalin)

جوره دەرمانیکه بو نەخوشی دل بەکاردی.

مذهب

ڕەوشت، ئایین، مەزەب