انتظار
منتظر

چاوەنۆڕی، چەمەڕایی
چاوەنۆڕ، چەمەڕا

(نمس.) ١- چاولەڕێیی. ٢- چاولەدوویی.

(نمس.) پەڕش و بڵاوی.

(مست. مت.)،(کئێر.) بڵاوکردەنەی کتێبــ.، ڕۆژنامە، قسە،...

چاوەڕوانی.

کە تۆ هاتی لە نەومیدیی نەما باس
لە هیجر و ئینتیظار ئیدی نەما باس

Intifada

انتفاضه

وشەکە عەرەبییە و لە ڕیشەی «نفچ» بە واتای لەرینەوە وەرگیراوە، بەڵام لە زاراوەی سیاسیدا بریتییە لە ڕاپەڕینی گشتی خەڵکی فەلەستین کە لە دێسەمبەری 1987 دەستی پێکردووە و بە شۆڕشی «بەردە ــ وردکە»ش ناوی دەرکردووە. ڕۆژی 8 دێسەمبەر 1987، چوار کەس لە کرێکارە فەلەستینییەکان لە شاری غەززە کەوتنە بەر هێرشی زرێپۆشەکانی ئیسراییل و گیانییان لەدەست دا. ئەم ڕووداوە بووە هۆی ئەوە کە جەماوەری ئەم شارە، مان بگرن و مانگرتنەکەش ناوچەکانی دیکەشی تەنییەوە. ئینتیفازە چەند ڕەهەندی جۆراوجۆری هەیە کە بریتین لە:
1ــ هەموو چین و توێژەکانی خەڵکی گرتوەتەوە و ڕەهەندی ئیسلامی بوونەکەشی بەرجەستەیە. 2ـــ چەکی دەستی خەڵک، «بەرد» ە کە لە فەلەستینی داگیرکراودا بەزۆری دەست دەکەوێت. 3ـــ هێشتنەوەی ئینتیفازە. (چونکە جەماوەری فەلەستین بەو قەناعەتە گەیشتوون کە نە ڕێبەری وەڵاتانی عەرەبی و نە کەسی دیکە ناتوانن کێشەی ئەوان چارەسەر بکەن، بەڵکوو دەبێ هەر خۆیان هەوڵ بدەن و نەسرەون تا سەردەکەون.) 4ـــ سەربەخۆیی و بێنیازی ئینتیفازە لە وەڵاتانی عەرەبی و ئیسلامی و ڕۆژاوا و ڕۆژهەڵات. 5ـــ ئەم ڕاپەڕینە جووڵانەوەیەکی وشیارانەیە کە لە لایەن لاوانی خەباتکار و شۆڕشگێڕی فەلەستینی دەستی پێکرد. 6ـــ دەوری ڕێکخراوەگەلێکی وەک حەماس*، ئیخوانولموسلمین* و جەهاد لەباری چەکدارییەوە زۆر گرنگە.

انتقام

تۆڵە، حەیف، تۆڵ

١- (نمس.) تۆڵە ئەستاندن، تۆڵە ئەستێنی. ٢- )نا.) تۆڵە.

(مست. مت.) تۆڵە ئەستاندن، تۆڵە کردنەوە. * ئینتیقام کێشان.

(مست. مت.) تم: ئینیئقام ئەستاندن.

(س.)،(کعر.) کەسێکی لە فرسەت بگەڕێ و چۆنی بۆی هەڵسووڕێ ئامانجی خۆی وەدی بێنێ. کەسێکی مەبەستی هەر جێبەجێ بوونی کاری خۆی بێ بە هەر وەسیلەیەک بێ. * ئۆپۆڕتۆنیست. هەل پەرست، هەڵمەتەکاسە.

(حمس.)،(کعر.) کارێکی ئینسانی هەڵمەتەکاسە و فرسەت تەڵەب دەیکا. * (کئێر.) ئۆپۆرتونیسم.

(مست. لا.) بە تەنگەوە بوون، بە توند گرتن، بە هێند گرتن خۆ پێوە ماندووکردن، دەخەمدا بوون (بە شتێ، بە کەسێ، بە کارێ...).

(نا.)، (کئێر.) ١- بۆ دواوە گەڕانەوەی شتێک، وەکوو پێشوو لێهاتنەوەی. تێبــ.- لە فیزیا و کیمیادا باسی هەندێ ئامراز و ماددە هەیە کە ئەگەر لەبەر یەکیان بکێشینەوە (سپرینگ، لاستیک...) یا ڕێکیان بگوشین (ئیسفەنج...) هەر کە دەستیان لێ بەردرا دەگەڕێنەوە دۆخی پێشوویان. جا ئەم وەکوو خۆ لێهاتنەوەیە پێی دەڵێن ئیرتیجاع. ٢- (مج.)، (تت.) بەربەرەکانی شۆڕشی کۆمەڵایەتی و پێشکەوتنی کۆمەڵ و هەوڵ و تەقەلا بۆ ئەوەیی ڕێژیمی سیاسی و سیستمی ئابووری کۆن لە جێی خۆیان بمێنن. *(کعر.) ڕجعیەت، کۆنەپەرستی.

(س.)١- حاڵی ئەو شتە ماددیانەی ئەگەر ڕابکێشرێن یا ڕێک بگوشرێن، بە لاچوونی ئەو هێزەی وای لیکردوون، وەکوو خۆیان لێ بێتەوە. لاستیک ماددەیێکی ئیڕتیجاعییە. ٢- (مج.) آ) ئەو کەسەی دژی پێشکەوتن و شۆڕشە و بۆ ڕاگرتن یا گێڕانەوەی ڕێژیمێکی کۆن تێدەکۆشێ. *(کعر.) ڕیجعی، (کئێر.) موڕتەجیع. کۆنە پەرست. ب) ئەو بیروباوەڕانەی ڕێگای پێشکەوتنی کۆمەڵایەتی و ڕێژیمی نوێ دەبەستن. * کۆنەپەرستانە.

یتیم