هەڵاڵه، هەراڵه، چڕه. [جاڕ، بانگەواز (بۆ نموونه: بانگەواز بۆ نۆیژ یا بۆ مانگگیران.)]

دەنگ، چڕه، چڕین.(مەردمیان بانگ کرد.) [گاز، قاو]

قاو، قووله، چڕه، سەدا. [قیڕه، هەرا]

سەرگ، بانگین، سەرگین. [سەروو، ژووروو]

اَذان، ایذان، اِعلام، نَعب، نُعاب، نَعیب، نَعق، نُعاق، نَعیق.

دَعوَة، دُعاء، اِحضار.

نِداء، صِیاح، صَوت.

اَلاَعلَی.

بانک
اذان
صدا
نوعی قمار با ورق
شیون و زاری

بانق
بانگی نوێژ
گازی: بانگم کرد گوێت لێ نەبوو
بانقۆ
گریانی شیوەن: بۆیان لە بانگێ دا

«ست.»، «جف.» حاڵی شتێکی لەسەرەوه. تێبــ.- لەنێوان دەنگی «ن.» و «گ.» ی ئەم وشەیەدا، بزوێنەی کوردی هەیه.

لای سەرەوە، سەرگ، (ئەردە) بانگین، سەرگین. (باک) هەڕەتی باڵقی، دبانگا خووەدایە: هەڕەتی باڵقێتی. (هەو) پرسە، سەرەخۆشی، تازیمانە._ هیشتن: بانگهێشتن کردن. هاوارو دادو ڕۆڕۆ._هەڵدان: هاوارو دادو ڕۆڕۆکردن. هەی، هەلا، ئامرازی گاز کردنێیە: ئەی، وەی، ئەرێ، ئەرۆ، گاز، گاڵ، وانگ بۆ نووێژی یا بۆ فەرمانێکی._ کردن: گازکردن، (هەورا) چڕین، (دەر) چڕینەوە._بکە: بچڕە، گازکە، چڕە. هەڵاڵە، هەراڵە، (ئەردە) چڕە، دەنگ، قاو، قوولە

«مست.، مت.» خوێندنی ئەو دووعاعایانەی کە له دینی ئیسلامدا بۆ «بانگ /٢» دیاریکراوە. لەبن سەری منداڵی ساوای تازه لەدایک بوو. تێبــ.- ئەم کاره چەند ڕۆژێ پاش بوونی منداڵ دەکرێ، شەوێک به پێی حاڵ خێزانه خاوەن منداڵەکه، دۆست و خزم و کەسی خۆیان و مەلایەک بانگ دەکەن بۆ نان خواردن و ناونانی مناڵەکەیان قۆنداغەکەی منداڵەکە لەشوێنێک دادەنێن و «مەلا» لەلای ڕاستی سەری ڕا دەو ستێ و بانگ دەدا، پاشان به د ەنگێکی بەرز ئەو ناوه دەڵێ کە دایک و بابی منداڵەکه پەسە ندیان کردوه و دەبێژێ: «ئەو ناومان نا...».

«مست، لا» ئاگادارکردنی خەڵک لە وەختی نوێژان، بەو جۆرەی ئیسلامەتی دایناوه «ئەڵلاهو ئەکبەڕ مەلا بانگدانه+ تاریک و ڵێڵی ڕووی ئاسمانه» «گۆران» * «جنۆ.» ئەزۆهەن.

«نفا.» ئەو کەسەیه تەرخان دەکرێ شەوو ڕۆژ پێنج جاران لە سەر بانی مزگەوتان خەڵکی له وەختی پێنج فەرزەی نوێژ ئاگادار دەکا. ٢- هەر کەسێکه کە ئە م کارە بکا با تەرخانیش نەبێ و هەموو وەختێکیش نەبێ * «جنو.» ئەزۆچی. تێبــ.- بۆ کەرتی «دەر» تم: ٢- ئە/٢.

سپیر، آواز مُرغ.

دەنگ مەل. [خوێندنی باڵندە]

صَفیر.

ئاوازەی باڵندە

(بانگی نماز - bangi nimaz)

بانگی نوێژان.