تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



(FN - سرانة
سهم. حصة
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
1-بانوو
[[په:بانووك، بانۆی]]
«نا.» ١- ژنی گەورەپیاوان، ژنی بەڕێز و له خانەدانی گەوره. «بانووی پڕ تەمکین ساحێب سایە ی فەڕ» «بە جای تەخت نیا پەڕێش تەختەی زەڕ» «خانا -١٢٤» *خاتوون، خانم. ٢- ناوه بۆ ئافرەت تێبــ.- ئەم وشەیه له زمانی کوردیدا بەڵاوه نرابوو، تا ئەم ١٥/٢٠ساڵەی دوایی له چەند وشەیەکی مڕەکەبدا «کەیبانوو، ئاغابانوو،....» نەبێ نەدەبیندرا، هێستاش بەمانای یەکەمی هەر زۆر کەم دەکار دەکرێ، ئەگەرچی ئەدەبیاتی گۆرانی «خورشیدی خاوەر،، شیرین و خەسرەو، بە دیعولمولک و بەدیعولجەمال...» پڕن لەم وشەیه.
2- بانوو
[[١- بان/٢+ئوو]]
«نت.»، «مک.» تم: ١- بان/٢. تێبــ.- کەرتی دووە می ئەم وشەیه بەلای منەوه «ئووک» ئامرازی بچکۆله کردنەوەیه «هەروەکوو له وشە ی - بچووک -دا د بیندرێ» و «ک» ەک ی سواوه و کەوتووه. ب» فەرقێک له نێوان مەدلوولی ئەم وشەیه و «١- بان /٢» هەیە، هەرچی (١-بان/٢)ە به د شتایێکی بەرزی نسبەتەن گەوره دەگوترێ، بەڵام «٢- بانوو» دەشتایێکه لەچاو دەوروبەر ی خۆی بەرزتره و له «١- بان/٢» بچووکتر.
<تانگ> [<تانک>]
روان دز ,روان دژ .(قلعه ی متحرک.)
<تانگ> [<تانک>]
ڕەواندز [دەبابه (قەڵای ڕەوان.)* *-۱-ڕەوان: نەوەستاو،بزێو +دز: دژ،قەڵا. (ڕ-ر)
<تانگ> [<تانک>]
دَبّابَة.
xanman (FN خانمان)
اثاث البيت
xanê ( FN - خانة)
بيت.خلية
xanî = xênî (FN خانة)
xwênd (FN - خواند)
قرأ
xwêndîn (FN - خواندن)
القراءة
zol (FN - زولانة )
حلقه من جلد توضع في رقبه الحيوان كالكلب مثلا
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آبانگاە
[ا ]
(ئابانگاه - abangah)
نێوی فریشتەی بەرپرسی ئاوە.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آبخانە
[ا ]
(ئابخانە - ab xane)
ئەدەب خانە، ئاودەست، تەوالێت.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آبدارخانە
[ا ]
(ئابدارخانە - abdar xane)
دیوەخان، ئەو ژوورە تایبەتەی کە لە دایەرەکان یان لە ماڵە گەورەکاندا چاو قاوەو شەربەت و قلیانی تێدا ئامادە دەکرێ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آبدان، آبدانک
[ص ]
(ئابدان، ئابدانەک - abdan, abdanek)
میزڵدان، مگێزەدانی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آتش نشاندن
[مص.م ]
(ئاتەش نیشاندەن - ateş nişanden)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آتش نیشانی
[ا.مص ]
(ئاتەش نیشانی - ateşnîşanî)
ئاگر کەژاندنەوە، دایەرەی ئاگر کوژاندنەوە.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آتشخانە
[ا ]
(ئاتەش خانە - ateş xane)