«ست.»، «سن.» حاڵی شتێکی لە سەرەوه یا سەرووی هاوچەشنەکانی خۆی بێت.:: ئەو کتێبــ.ە ی بانگینم بۆ بێنه. تێبــ.- له نێوان دوو دەنگی «ن» و «گ» دا، بزوێنەی کوردی هەیه.

«نت.» «مک.» _ ١- کاتێکه مەڕداران لەکوردستان بۆ لەوەڕاندنی حەیوانەکانیان سەردەکەون بۆ کوێستانان، فەسڵی چوونه هەواران. ٢- مانگی دووهەمی بەهار «لە٢١ ی» نیسانەوه تا ٢١ی مایس» ٣١ ڕۆژه *«کئێر.» ئوردیبەهشت «فر.» .

«نت»، «سن» تم: ئاویه. تێبــ.- کەرتی دووەمی ئەم وشەیه «ئەناو» بە ڕای من دەبێ لە مەسدەری مابێتەوه که ئێستا له قاڵبی «هەنوون» دا د ەبیندرێ و لەبن لەهجەی هەورامیشدا «بان ئەنوو» شکڵێکی دیکەی ئەم وشەیه..

«نت»، «سن» تم: بەرگەده.

«ست.»، «مک.» ڕەنگی بەڕەنگی توێکڵی بایینجانی ڕەش، بنەوشی تاریک.

«نت.» ئەو شوێنەی «بت.» ی تێدا داد ەنرێ و بت پەر ست بۆ عیباد ت د ەیچنێ. *بوتخانه.

«بنت.» وەکوو برا، بەشێوەی برا.

«مست.،.، لا.»، «سن.»، تم؛ برووسکاندن.

«مست.، لا. ١- پەیدا بوونی «برووسک /١» له ئاسمان:: هەروا دەبرووسکێنێ و ناشبارێ* برووسکەدان. ٢- پەیدا بوونی «برووسک/٣» له شوێنێکی لەشی ئادەمیزاددا :: له دوێنێوه پشتی دەستی کردووه به برووسکاندن. «سن» برووسکانن.

«ست. مت.» ڕاگرتنی خوێن لە شوێنێکی لەشی ئادەمیزاد که بەشتێکی تیژ «چەقۆ، خەنجەر، شووشه،....» بڕابێ یا بە گولله و هەر شتێکی دیکه بریندار بووبێ و خوێنی لێ بێ. تێبــ.- ئێستا دوکتۆران ئەم کاره به داو و دەرمانی تازه «تەنتووریۆد، مێرکوورکڕۆم،...» دەکەن. جاران لەکوردستان، پەڕۆ و پاڵیان دەسووتاند و سووتوەکەیان دەخسته سەر برینەکه یا ڕۆنی داغیان بەسەردا دەکرد خوێنی ڕادەو ستا. بۆ برینی بچووک سووتوی جگە ره و گڵە سووریش بەکار هاتووه. *«سن.» برژاننە وه.

«مست. مت.»، «سن.» تم: برژاندن. تێبــ.- دە نگی «ن» ی یەکەم لەو وشەیەدا و له هەموو مەسدەرێکی دیکەشا که له ناوچەکانی بێجگه له «سنە» به «ئاندن» دوایی دێت و لەبن لەهجە ی سنەییدا د بێته «ئانن» - تۆزێ دەگیرێ «مشدد» ه، لەڕاستیدا هەر دەنگی (د)، کەی برژاندن دەچێتە ناو دەنگی (ن)ە کەوه «دەغم دەبێ» و ئەو گیراوییه پەیدا دەکات. ئەمەش بەلای منە وه شێوەیە کی دیکەی «د» ی کلۆری بن لەهجەی سلەیمانیە کە لەبن لەهجەی سنەییدا له باتی ئەوەی وەکوو سلەیمانی دەنگی «گ» ێکی سووکی لە دوای «ن» ەوه لێ دەربچێ، به جارێک کلۆر دەبێ و دەفەوتێ.

سیفەی ئەمره»، «سن.»، تم:بڵا.

«مست. مت.»، «مک.» هەڵقەندن و دە ردانی خاک و خۆڵی دەرەوەی بنجه گیایەک یا دارێک بۆ ئەوەی به بنه هەڵکەندرێ.

«مست. لا.» 1- هاتنەوه حاڵی گیاندارێک. که لەبەر نەخۆشی یا هەر هۆیەکی دیکه، کەنەفت بووبێ:: سەرما کەسیرە ی کردبوو باش دامان پۆشی، تۆزێ بووژایەوه. گرانەتا پەکی ئینسان دەخا و زۆر درەنگ دەبووژێتەوه. 2- زیندوو بوو نەوه و وەبا کەوتنەوەی شتێک یا ڕێ و شوێنێک که کزبووبی یا هابێیته لە ناو چوون.:؛ نەورۆز جێژنێکی کۆنی کوردانە و تازه بووژێتەوه. هس.: «په._: بووژیتەن، ڕزگاربوون کردن.

مست. مت.» هێنانە خواری بووک «بووک» لە خوانی زین پاش ئەوەی دە گاته بەرماڵی زاوا.

«مست. مت.» تم: بڕینەوه/5: پێویست ئەم شەڕه ببڕێتەوه. هەر بە دوو قسه بڕاندیانەوه.

«مست. لا..» کۆتایی هاتنی شتێک:: ئیتر ئەم باسه بڕایەوه، قسە له شتێکی دی بکەین، کوڕه دەبەسه! نەبڕایەوه، بۆ هێندی لێ دەڵەی. ماڵی جووکلی به جارێک بڕانەوه کەسیان لێ دەرنەچوو «باسی زولفی درێژ و چاوی بەخەو + نەبڕاوه ! بووه بوه ترێ خەسرەو «حاجی قادر»

«نت.» مک.» چێشتێکه، هێلکه یا بایینجان یا کوولەکه له ڕۆنا سوور دەکەنەوه و ماستی بۆ خاو د ەکرێتەوه و د ەیکەن به سەریا و تۆزێ گەرمی دەکەن. تێبــ.- دەشێ ئەم وشەیه له [ 1- بۆر+ 3- ئانی /2] پێکهاتبێ.

«مستـ. متـ.» ١- شتێک لە لای کەسێ دانان کە پاشان لێی وەربگیرێتەوە. ٢- ناشتنی مردووی شیعە لە شوێنێک تا لە هەلێکدا بگوازرێتەوە بۆ شوێنە پیرۆزەکان.

مست. مت.»، «مک.» لەناودان، لەناو بردن، ڕایه کردن، لەدەست خۆ دەرکردن.