(ئولول ئەبسار - ulul ebsar)

خەڵکی روون بین، خودانێن بینایی.

(ئولول ئەلباب - ulul elbab)

ئاقڵان، خەڵکانی بە ئاوەز، خودانێن، ئاڤز.

(ئولول ئومر - ulul emr)

فەرمانڕەوایان، پێشەوایان.

( (سامینل ئه ئیمه - saminl e’ime))

ئیمامی هەشتە م (عەلی بن موسای کازم) ناسراو بە (ره زا).

(جامیئول ئه شتات - cami’ul eştat)

کۆکه ره وه ی زانست و با به تێن پە راگه نده و هه مه جۆر.

(هەب‌بول ئەسل - hebbul esl)

جۆرە درەختێکە لەدارگەز دەچێ.

(هەببول ئاس - hebbul as)

دەنکی مۆرد.

(هەتتال ئیمکان - hettal ‘imkan)

بە گوێرەی توانا، تا توانا بڕ بکات.

(هەجەرول ئەسڤەد - hecerul esved)

بەردی رەش، بەردێکە لە دیواری کابەدا حاجییان لە کاتی تەواف دا دەستی پێدا دێنن.

(هەغول ئیمتیاز - hexul ‘imtîyaz)

پارەیەک کە لە بری مۆڵەتی دەرهێنانی کانزا یان سود وەرگرتن لەسەرچاوەێن دی، بە دەوڵەت بدرێ.

(خاتەمول ئەنبیاء - xatemul enbîya’)

دوا پێغەمبەر، پێغەمبەری موسوڵمانان (د.خ).

(دائولئه سەد - da ʼul esed)

گولی، نه خوشی خوره.

ڕووناکی مەزن، خۆر.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو

ئەشکەوتی پەناگای خەڵک.

(کهف الأنام) ی هیجرەتی ئەصحابی بێ ڕوقوود!
بیکه به خاکی خادیمی قیطمیری ئەو دەرە

(دالاندار - dalandar)

نیگابانی کاروانسه را، دالاندار.

(ئابسال، ئابسالان - absal)

باغ، بێستان، وەرزی بەهار.

(ئالاء - ala)

نیعمەت.

ڕەنگین، زەردو سوور

لیسیدن

لستنەوە، لێسان، لێسین

هێلانەی هەڵۆ

منطقەای در کردستان

مەڵبەندێکە لە کوردستاندا

محاڵێکە لە کووێستانی کوردستانێدا و شارێکی کۆنیش بووەو ئێستا شووێنەواریشی نەماوە

شاهێن

هێلانەی شاهێن ، خوێندنی کەڵەباب

باز

ئامراز

مراز، ئامراز

کۆبوونەوە لە شەودا بۆ ڕابواردن

شب نشینی

شەونشینی بە کۆمەڵ بۆ ڕابواردن، کۆڕبەستنی شەوانەی دۆستانە

کۆبوونەوە لە شەوێدا بۆ ڕابواردن

ئەم زاراوە بە دوو مانا لێکدراوەتەوە، یەکەم بە مانایەکی ئەڵمانی کە زیاتر لە بەستێنی ئەدەبی و ڕۆشنبیریدا گونجاوە. دووهەم بە واتایەکی بەربڵاو کە بە مانای تێهەڵچوونێکی گەرموگوڕە لە کردەوە و چالاکیی سیاسی. ئەم واتایە دەلالەت دەکات لەسەر ڕۆڵی گرینگی چالاکوانان وەکوو کاکڵی ئازای حیزبە سیاسییەکان. هەروەها لە جووڵانەوە شۆڕشگێڕییەکان بە تایبەت لە سیاسەتی حیزبی بونیادگەرادا گرنگییەکی زۆری پێ دەدرێ. لە شێوازە توندڕەوەکەیدا بۆ پاساودانی تێهەڵچوونی ڕاستەوخۆ یان بۆ لە دۆخدانی زەبر و زەنگ بو گەیشتن بە ئامانجی سیاسی بە کار هاتووە. لە سیاسەتی باڵی چەپدا جاری وا هەیە کە خەباتکار بە مانای چالاک بە کار دەبرێت بەڵام مەبەست، ڕادەی بونیادگەرێتی ئەوکەسەیە لە سیاسەتدا. ئەم خاڵە بە تایبەت لە بارەی حیزبە کۆمۆنیستییەکان پێش گەیشتن بە دەسەڵات، زۆر بەرچاوە.