تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 730
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئەنجنین
انجیدن
با
تیغ
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئەنجنین
ورد
کردن
بە
تێخ
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنجنین
[[ئەن+جنین]]
(مست. مت.)، (مک.) ١-
وردورد
کردنی
گۆشت
و
پیواز
و
ئەم
جۆرە شتانە.
فاتە
خێراکە پیوازەکە بنجنە (بئەنجنە) ٢- برینی
زۆر
لە
کەسێک
کردن
(
بە
خەنجەر
،
چەقۆ
... و...)
بە
خەنجەران ئەنجنیبویان *
جنین
،
هەنجنین
. تێبــ.-
ئەم
وشەیە
هەروەک
لە
سەرەوە
پیشان
دراوە
لە
دوو
پارچەی (ئەن=هەن) و (
جنین
) پێکهاتووە
کە
هەردووکیان دەگەڕێنەوە
سەر
ئاوێستایی و یەکەمیان
لە
باسی
وشەی (ئەنجامە)دا
شی
کراوەتەوە، دەمینێتەوە دووەمیان (
جنین
)ە
کە
لە
زمانی
کوردی
ئێستادا شکڵی مەسدەری بەخۆیەوە گرتووە،
لە
فیعلێکی
کۆنی
ئاوێستایی (جەن) وەرگیراوە: ((جەن
بە
مانای
لێدان
،
کوشتن
و
لەناو
بردن
،
لە
ئاوێستادا
زۆر
هاتووە، وشەکانی
کە
لێی
کەوتوونەوە زۆرن)) تم: (پد: یگد، ج٢-١٦٦)
بەم
جۆرە مانای تەرکیبی وشەکە دەبێتە (
پێکەوە
لێدان
)
کە
ئێستاش
هەر
ئەو
مانایەی
هەیە
(زۆرجار
چەقۆ
لە
شتێک دەدرێ و لێدانی ناپسێتەوە-
پێکەوە
-یە).
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئەنجنین
هەنجنین
،
جنین
،
هنجاندن
، جناندن، ووردکردنی
چت
سەرچاوە:
نالی
ئەنجوم
جەمعی (
نەجم
) ە
واتە
ئەستێرەکان.
لە
خەوف
و خەجڵەتی، بەدری
شەهی
ئەنجوم
سوپەهـ
ئێستەیش
کە
هەڵدێ
، زەردیی و سووریی
لە
طەلعەتیا نومایانە
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئەنجومەن
لێژنەیەکی تایبەتییە
کە
پێکهاتبێ
بۆ
دوان
و
کۆڵینەوە
لە
شتێک
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئەنجومەن
انجمن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئەنجومەن
کۆڕ
،
کۆم
بوون
،
مەجلیس
،
مەلیس
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنجومەن
[[ست: هەنجەمەن، پە: هەنجەمەن]]
(نا.) ١- دەزگایەکی هەمیشەییە
کە
لە
چەند
کەس
پێکهاتبێ،
بۆ
هەڵسووڕانی
کاروبار
و
ناوبەناو
کۆببێتەوە
بۆ
تەگبیر
کردن
. ئەنجوومەنی وەزیران، ئەنجومەنی
ئاشتی
، ئەفراسیاو ئەندامی ئەنجومەنی
شارە
. ٢- جێگایەکی
بۆ
کۆبوونەوەی
ئەو
چەشنە دەزگایانە
تەرخان
کرابێ. ئەنجومونی
شار
لە
خانووی
میرزا
ڕەحمەتی
دایە
. تێبــ.- بەلای منەوە
ئەم
وشەیە
لە
سێ
کەرت
[
هەنگ
+
ئو
+
مان
] پێکهاتووە و کۆنترین شێوەی ئاوێستایێکەی (هەئێن (گ)
یۆ
دێمانە)
یا
(تهەنگیۆ دێمانە)
بووە
کە
هەردووکیان
بە
کەڵکی
ئەم
لێکۆڵینەوەیە دێن: ١-
هەنگ
لە
(هەئێنا)ی ئاوێستایی ورگیرابێ
کە
بە
مانای (
دەستە
،
کۆمەڵ
و
جەماعەت
)ە تم: (ئەوڕەنگ: بەهرام- ٢٤٤) و پەهلەویش
هەر
بەو
مانایە
لە
ئاوێستایی وەرگرتووە، ئێستاش
لەبن
لەهجەی موکریانی و
هەندێ
بن لەهجەی باکووریدا
لە
قالبی (ئەنگۆ)،
هەنگۆ
،
هنگ
،
هوون
= ئێوە)دا دەبیندرێ و زمانی
فارسی
زیندووی کردۆتەوە و
لەباتی
(
فەوج
)
بەکاری
دێنێ
. ب)
هەنگ
لە
(تهەنگ)ی ئاوێستایی
بە
مانای (
تێگەیشتن
،
زانایی
) داتاشرابێ. تم: (فرە: پفا-٢٠٦ و معین:
فەرهەنگ
، ج٤- ٥٢١٠)
کە
ئێستا
لە
وشەی (
فەرهەنگ
)دا دەیبینین. ج)
ئو
: ئامرازی ئیزافەیە، ئێستاش (
ئو
)
لە
لەهجەی هەورامیدا
هەر
ئامرازی ئیزافەیە. د)
مان
:
لە
(دێمانە)ی ئاوێستایی داتاشراوە و مانای (
ماڵ
،
خانوو
)
دەدا
. تم: (پد: یگد، ج٢-١٢٦)
لە
(
خان
و
مان
) و (نیشتمان)دا
هەر
بەو
مانەیە
ماوە
.
جا
ئێستا
ئەگەر
هەموو
ئەوانە
تێک
بکەینەوە
بۆ
وشەی (
ئەنجومەن
)
دوو
موعنایان دێتە دەست: ١) خانووی
جەماعەت
،
ماڵی
کۆمەڵ
. ٢) خانووی
زانا
و تێگەیشتوان، خانووی
زانین
و
تێگەیشتن
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
ئەنجومەنی ئاسایش
ئەنجومەنی
ئاسایش
، یەکێکە
لە
شەش
ڕوکنی
سەرەکی
ڕێکخراوی
نەتەوە
یەکگرتووەکان. ئەرکی
سەرەکی
ئەنجومەن
پاڕاستنی
ئاشتی
و ئاسایشی نێونەتەوەییە.
ئەم
ئەنجومەنە 15 ئەندامی
هەیە
کە
پێنج
لەم
ئەندامانە (
ئەمریکا
، بریتانیا،
ڕووسیا
، فرەنسێ و
چین
)
وەکوو
ئەندامی
هەمیشەیی
لە
ئەژمار
دێن
. 10 ئەندامی
کاتی
ئەنجومەن
،
لە
لایەن
کۆمەڵی
گشتی
ڕێکخراوە
بۆ
ماوەی 2
ساڵ
هەڵدەبژێردرێن. بەپێی جاڕنامەی گەردوونی نەتەوەیەکگرتووەکان ئەندامانی ڕێکخراوەکە هاودەنگن
لەسەر
جێبەجێکردنی بڕیارەکانی ئەنجومەنی
ئاسایش
.
ئەنجومەنی
ئاسایش
دەسەڵاتێکی بەرفراوانی
هەیە
و
سەرپەرشتی
هێزی چەکداریی نەتەوەیەکگرتووەکان دەکات و
پاش
دەرکردنی
بڕیارەکان
جێبەجێیان دەکات و دەوڵەتانی ئەندامیش
ناچار
بە
جێبەجێکردنیان دەکات.
ئەگەر
کێشەیەکی
گرنگ
بخرێتە
بەردەستی
ئەنجومەنی
ئاسایش
،
بۆ
جێبەجێکردنی
پێویستە
9
وەڵات
لە
پانزە
وەڵاتی
ئەندام
، دەنگی
پێ
بدەن
بەو
مەرجەی
کە
هیچکام
لە
پێنج
ئەندامی
هەمیشەیی
ئەنجومەن
، ڤیتۆ*ی نەکات
یا
دەنگی
نەرێنی
لەسەر
نەدابێت.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
ئەنجومەنی ئاسایش
شورای
امنیت
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
ئەنجومەنی ئاسایش
Security
Council
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
ئەنجومەنی باکووری (نۆردیک)
ئەنجومەنی
باکووری
یان
ئەنجومەنی سکاندیناڤی، کۆمەڵێکە پێکهاتووە
لە
نوێنەرانی وەڵاتانی دانیمارک، سوید، ئیسلەند، فەنلاند و نەرویج
کە
بەمەبەستی پەرەپێدان
بە
هاوکاری
لە
بواری
جۆراوجۆر
لەنێوان وەڵاتانی سکاندیناڤی دامەزرێوە.
ئەم
ئەنجومەنە ئەندامانی
خۆی
دنە
دەدا
کە
بۆ
ڕێکخستنی بازاڕێکی
هاوبەش
بۆ
بەرهەمەکانی
خۆیان
، چالاکییەکانیان
ڕێک
بخەن
تاکوو
بەرەو
یەکیەتییەکی گومرگی
هەنگاو
بنێن.
بەڵام
ئەم
جووڵانەوە
،
لەدوای
دامەزرێنی«
یەکیەتی
بازرگانی
ئازادی
ئەورووپا»
لە
ساڵی 1959 و
بە
ئەندامبوونی دانیمارک و نەرویج و سوید
لەو
یەکیەتییەدا
کۆتایی
پێ
هات
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
ئەنجومەنی باکووری (نۆردیک)
شورای شمالی (نوردیک)
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
ئەنجومەنی باکووری (نۆردیک)
Nordiic Council
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئەنجومەنی بەڕێوەبەری
مجلیسی ئێدارە
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
ئەنجومەنی جیهانی کلێسەکان
ئەم
ئەنجومەنە پێکهاتووە
لە
کلێسەکانی پرۆتیستان و ئۆرتۆدۆکس
کە
لە
ساڵی 1948 دامەزراوە و
دوایی
دامەزرانی ئەنجومەنی ڤاتیکانی2 (1969)، ئەندامانی کلێسەی کاتۆلیکی ڕۆماش
هاتنە
ناو
ڕیزی
ئەم
ئەنجومەنەوە.
ئەنجومەن
لە
بوارە
سیاسی
و
ئابووری
و
کۆمەڵایەتی
و ئایینیەکان دەکۆڵێتەوە و سەرنجێکی تایبەتیش دەداتە کێشەی وەڵاتانی جیهانی
سێهەم
.
ئەم
پێکهاتە
بە
دژی
سیاسەتی ڕەگەزپەرستانەی ئاپارتایدە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
ئەنجومەنی جیهانی کلێسەکان
شورای
جهانی
کلیساها
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
ئەنجومەنی جیهانی کلێسەکان
World Council Churches
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئەنجومەنی شارەوانی
مەجلیسی بەلەدییە
5
6
7
8
9
10
11