تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



نووسیار
دۆکیومێنت.
نووسیاری زانستزا
Specialist literature, Nonfiction, non-fiction تێکستی «فاکت»ی جۆراوجۆر، وەک ماتەماتیک، جیۆگرافیا، مێژوو، فیزیا...هتد. فاکتنووس: کەسی نووسەرە لە بواری فاکتدا.
نووسیاری وێژەزا
Fiction, Belles-lettres تێکستی وێژەیی، دەقی ئەدەبی. وێژەنووس: کەسی نووسەرە لە بواری وێژەدا.
نیازمەندی
Intentionality, نیازمەندی وشەیەکی فەلسەفییە دەکاتەوە هێزی ئاوەز بۆ خەریکبوون بە بابەت، ئادگار و دۆخ. ئەم چەمکە لە نێوان فەلسەفەی ئاوەز philosophy of mind و فەلسەفەی زمان philosophy of language - دا هاوسنوورە. ڕیشەی وشەی intentionality دەگەڕێتەوە بۆ وشەی intentio ی لاتینی کە ئەویش پەیوەستە بە کاری intendere وە، کە دەکاتەوە ئاڕاستەبوون ڕووەو ئامانجێک - کە گرژییەک (tension ی ئینگلیزی) پەیدا دەکات. چەمکی نیازمەندی یازدە بواری هەیە: بۆچی بە نیازمەندی ناودێر کراوە؟ / Why is intentionality so-called? نەبوونی نیازمەندانە / Intentional inexistence سروشتی هەڤبەندایەتیی تاکی بیرۆکە / The relational nature of singular thoughts چۆن باوەڕی جیاواز دەربارەی تاکە بابەتێکی دیاریکراو پەیدا دەبێت؟ / How can distinct beliefs be about one and the same object? نهێنیی باوەڕی نایاوی ڕاستینەی سەربە هەبوونایەتی / The puzzle of true negative existential beliefs ئاماژەی ڕاستەوخۆ / Direct reference بابەتی نیازمەند بوونی هەیە؟ / Are there intentional objects? ئایا نیازمەندی بێلایەن دەکرێت؟ / Can intentionality be naturalized? ئایا «خەستاندن» پێودانگە بۆ نیازمەندی؟ / Is intensionality a criterion of intentionality? ئایا گشت دۆخێکی ئاوەزکرد نیازمەندی پێشان دەدات؟ / Is intentionality exhibited by all mental states? «دەرەکەتی» و نۆرەی ڕوونکەرەوەی نیازمەندی / Externalism and the explanatory role of intentionality
نێوبەریان
Intersubjective، نێوبەریانەتی Intersubjectivity- چەمکێکی سەربە دەروونناسییە مەبەست لێی: 1- ئەزموونی زیاتر دەرهەستی، نەک بەرهەستی، هاوبەشی چەندین کەسە، بۆ نموونە چەندین چاودێر لە تۆژینەوەی زانستیدا. 2- هاوسەمای دەستەیەک مرۆڤە کە بۆچوون، خولیا، مەیل و ...هتد-ی خۆیان لە چێوەی پەیوەندیی نێوخۆیان دەبینین، جا هەستاندنیان لە دیاردەکە وێکچوو بێت یان جیاواز. ئەم جۆرە هەستاندنە لە کەسانی دیکە خزمایەتی هەیە لەگەڵ چەمکی «هۆشەدەر». بڕوانە چەمکی «هۆشەدەر». سەرچاوەی ئەم پێناسەیە: فەرهەنگی دەروونناسی: Psykologilexikon. بۆ چەمکی «بەریان» یش بڕوانە لیستی زاراوە زانستییەکانی گۆڤاری «کۆڕی زانیاری کورد»- بەرگی چوارەم – ساڵی 1974. مەسعوود محەمەد، «زاراوەسازیی پێوانە».
هاوزانیار
هەڤبەندیی بنۆسیار
هەڤیاز
Preference، هەرە باش، هەرە نێزیک، هەرە پەسەند. پرۆفایەلی هەڤیاز: وێنەی هەرە باش و هەرە نێزیک کە دەبێتە ڕاڤەکاری ڕەفتار و ڕەوشتی کەسێک. بۆ هەڤیاز بڕوانە فەرهەنگی سەلاحەدین.
وێنەی خەیاڵکرد
ئەو وێنەنی مرۆڤ لە خەیاڵی خۆیدا هەیەتی بۆ دەروبەر.
پاشپرسیار
پرسیاری پاش بەرسڤ، ئەو پرسیارەی کە دوابەدوای بەرسڤی بەرانبەر لە پرسیارێکی زووتر کراوە، دێتە ئاراوە.
پرسیاری بەستراو
پرسیارێکە بەرسڤەکەی ساکارە و یەکێکە لە چەند بژارەیەکی دیاریکراو، بۆ نموونە دروست، چەوت، سپی، سوور، گەورە، بچووک، ئەرێ، نا... دەستپێکی ئەم جۆرە پرسیارانە زۆر جار بە «کار»ە، بۆ نموونە: دەچیت بۆ... دەتەوێت... پێت خۆشە...؟ یان «ئاوەڵکار»ە: کەی... کوێ...؟. پرسیاری بەستراو پێچەوانەی «پرسیاری ڤەکری»یە.
پرسیاری ڤەکری
پرسیارێکە بەرسڤەکەی یەکێک نییە لە چەند بژارەیەکی دیاریکراو، بەڵکوو ئاواڵەیە بۆ زۆر بژارەی جیاواز. پرسیاری ڤەکری یان ئاواڵە، دەروازە بە ڕووی بیر کردنەوە و ئاخافتندا دەکاتەوە. ئەم جۆرە پرسیارە زۆر جار بە پرسیارەپەیڤی وەک: بۆچی... چۆن بوو... چی وەهای کرد...؟ یان بانگهێشتنی وەک: باسی بکە بزانم...؟ پرسیاری ڤەکری پێچەوانەی «پرسیاری بەستراو»ە.
پرسیاری کۆتاهێن
پرسیارگەلێکن لە کۆتای ڕستەدا بۆ کۆ کردنەوەی باس ڕەپێش دەخرێن.
ڕاگەیاندن
ڕاگەیاندنی تێکستبار
textual communication,
ژمێریاری
بەرانبەر Computing بەکار هێنراوە.
کیمیای کەسەکی
دەربڕینێکی گەلێرە بە سوێدی مەبەست لێی هۆکارەکانی گونجان و نەگونجانی مرۆڤە لەتەک یەکدی.
یونگیان
مرۆڤی سەربە ڕێبازی دەروونناسی سویسی (سویسرایی) Carl Gustav Jung (1875-1961).
یونگیانەتی
ڕێبازی سەر بە یونگ.
خویا
دیار، بینراو. خویاندن: دەرکەوتن، دیار کردن، خستنە بەرچاو، دەرخستن. ناخویاندن: وێڵ کردن، خامۆشاندن، داپۆشینی کەس یان بابەتێک بە جۆرێک کە نەبینرێت و لە چاوان بزر بێت.
دیسیلێکسیا
دژواریی خوێندنەوە و نووسین.