وشەدان

سەرچاوە: نالی

ئیما

ئیشارەت.

ئیشارەم کردە ئەبرۆی، یەعنی: میحرابت کەچە، فەرمووی:
ئەمە قیبلەی تەمامی عالەمە، جێی جیلوە ئیمامە

سەرچاوە: نالی

ئیمان

باوەڕ بە خوا، موسوڵمانەتی.

لە سایەی کوفری زوڵفت دڵ (فنا فی النور) ی ئیمانە
مەڵێن ظوڵمەت خراپە، وەصڵی پەروانە لە شەودایە

سەرچاوە: نالی

ئیمتیاز

جیاوازیی.

زێر و زەبەر دەبن بە دو فیرقە، لە فیرقەتەین
واوەیل و ئیمتیازە کە کێ بێنە کێ بەرە

سەرچاوە: نالی

ئیمتیثال

گوێڕایەڵی.

ئەو کەسە تەحدیثی نیعمەت بێ موراد و مەطلەبی
میثلی « نالیی » ئیمتیثالی ئەمری یەزدانی دەکا

سەرچاوە: نالی

ئیمتیحان

ئەزموون، تاقی کردنەوە.

طەبعی شەککەرباری من، کوردی ئەگەر ئینشا دەکا،
ئیمتیحانی خۆیە مەقصوودی، لە (عمدا) وا دەکا

سەرچاوە: نالی

ئیمداد

یارمەتیی.

ئیمدادی فەتحی بابی زوبانم بە فەضڵی تۆ
زوو بێ، کە ئەووەلین گوزەری پرد و مەعبەرە

سەرچاوە: نالی

ئەیمەن

ئەمین.

موطمەئین خاطر و ئەیمەن مەبە هەرگیر لە شەڕی
نەفسی ئەممارە، کە ئەم مارە لەگەڵ تۆ شەڕییە

سەرچاوە: نالی

ئەیمەنیی

هێمنیی.

وادیی بووە بە وادییی پڕ نووری (طوور) ی (نار)
(نەعلەین) لە پێ فڕێ بدە « نالیی » بە (ئەیمەنیی)

سەرچاوە: نالی

بەردی به قیمەت

(احجار کریمة).

گوتم: ئەی ماه، دڵی من به دڵی خۆت بکڕە!
گوتی: من بەردی به قیمەت به کەبابی نادەم

سەرچاوە: نالی

تیمساح

نەهەنگ ، گیانلەبەرێکی ئاوییە لەشێکی گەورە و کلکێکی درێژ و دەس و قاچێکی کورتی هەیە و قەپاغێکی ئەستووری هەیە وەک قەپاغی کیسەڵ.

بەو دەننی فوراتە کە دەکا پەششە بە عەنقا،
نەک لەو خومی نیلە کە دەکا باخە بە تیمساح،

سەرچاوە: نالی

ثیمار

جەمعی ثەمەرە بە مەعنا میوە.

شەربەتی عوننابی لێوی شەککەر و بادامی چاو،
سەروی قەددت ڕاستە ئەنواعی ثیماری گرتووە

سەرچاوە: نالی

خاتیمەی حوسن

عاقیبەت خێری، مردن.

سەر خاتیمەیی حوسنی عیادەت کە نەهاتی
بارێ بگەرە فاتیحەوو دەئبی زیارەت!

سەرچاوە: نالی

خەیمە

خێوەت. دەوار.

وەک خەیمە بە پەردێکی دو ئەستوونە بە پا بێ
سەر تیلەکی نەختێ بە نەزاکەت قڵەشابێ

سەرچاوە: نالی

دیمەن

جەمعی دیمنەیە واتە سەر سەلوێنک.

من وەکوو ڕەعدم و تۆ وەک گوڵ و سەبزەی دیمەنی
من دەگریێم و دەناڵێنم و تۆ پێدەکەنیی

سەرچاوە: نالی

سولەیمان

حەزرەتی سولەیمان.

صەریری جونبوشی تەخت و مەحەففەی مەخمەڵیی سەوزی
دەڵێی تەسبیحی مورغانە، لەسەر تەختی سولەیمانە

سەرچاوە: نالی

سولەیمانی

یەکێکە لە بەناوبانگترین شارەکانی کوردستان، ئیبراهیم پاشای بابان لە ساڵی ١٧٨٤دا دروستی کردووە و پێتەختی میرنشینی بابانی لە (قەڵا چوالان) ـەوە بۆ گواستووەتەوە.

داخڵ نەبی بە عەنبەری سارایی (خاکوخۆڵ)
هەتا نەکەی بە خاکی (سولەیمانی) یا عوبوور

سەرچاوە: نالی

سیمین

سپی وەک زیو.

یاخود وەکو خۆی شاهیدە، با وەصفی وەهابێ:
سیمین مەمکێکی هەکە تازە هەڵیدابێ

سەرچاوە: نالی

سیمین بەدەن

لەش وەک زیو سپیی.

سیمین بەدەن و، سەرو قەد و، لەنجە تەذەرون
کافر نیگەهـ و، ڕەشک، له بوتخانه یی چینن

سەرچاوە: نالی

سەراسیمە

سەرسام و داماو.

یا ڕەئسی یەتیمێکی کە بێ بەرگ و نەوا بێ
غەڵطان و سەراسیمە: نە داکێک و نە بابێ

سەرچاوە: نالی

شیمال

بای شەماڵ.

مەحوی قەبووڵی خاطری عاطر شەمیمتە
گەردی شیمال و گێژی جەنووب و کزەی دەبوور

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان