تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: نالی
عالی دەماغ
بیر و سروشت بەرز.

دولبەری عالیی دەماغ، هەم قەدەمی سەروی باغ
بێتە نەظەرگەی قەراغ دیدەیی جۆباری من
سەرچاوە: نالی
عوممان
دەریای عوممان.

فەضا بەحری موحیط و وشتری تێدا سەفینەی بەڕ
سەرابی میثلی نیل و دیجلە و جەیحوون و عوممانە
سەرچاوە: نالی
عەماریی
کەژاوە.

چ میعمارانە بۆ تەعمیری کەعبەی دڵ دەچێتە حەج!
خودا یار و مەدەدکار و نیگەهداری عەماریی بێ!
سەرچاوە: نالی
غلیمان
جەمعی غولامه به مەعنا بەنده.

غلیمانه، گوتم، خاڵی لەطیفت که له سەر دا
ئەم قیبله برۆیانه که غارتگەری دینن
سەرچاوە: نالی
غیلمان
جەمعی غولامە واتە کوڕی تازە پێگەیشتوو.

جەننەت پڕی ویلدانە، خادیم هەمو غیلمانە
خانم کە تێدا حۆرین، یەکسەر هەموو حەسنا کچ
سەرچاوە: نالی
قەراغ. آسمانَةٌ
ئاسمانێکه،

کَاْنَّ کَنارَ أرْضِهِ آسْمانَةٌ
لِبَرْزِیٌّ دُورِی لِسَبزِیِّ عَرْدِهِ
سەرچاوە: نالی
لازەمان
ئەوەی لە کاتا نییە. کینایەیە لە خوا.

کە مەدعووی لازەمان و لامەکان و قوربی بێچوونی
سوار بە لەم بوراقە باریقە، لەم ڕەخشە ڕەخشانە
سەرچاوە: نالی
مافیها ی زەمان
ئەوەی لە جیهاندا هەیە.

غەیری زوڵفی تۆ کە ڕشتەی عومرمە
دەس لە (مافیها) ی زەمان بڕیاوم ئەز
سەرچاوە: نالی
میضمار
مەیدانی ڕەمبازیی.

میضماری شەهسەوارییی تۆیە کە صەف صەفە
کۆگایی حاصیلاتتە بەیدایی بەیدەرە
سەرچاوە: نالی
میعمار
وەستا بەننا.

چ میعمارانە بۆ تەعمیری کەعبەی دڵ دەچێتە حەج!
خودا یار و مەدەدکار و نیگەهداری عەماریی بێ!
سەرچاوە: نالی
مەقامات
جۆره پەخشانێکی ئەدەبیی کۆنی عەرەبییه ناوەڕۆکی زیاتر له چيرۆک ئەچن. ئیشارەته بەو کتێبانەی بەم ناوەوه نووسراون وەک (مەقاماتی بدیع الزمانی هەمەدانیی) و (مەقاماتی حەریریی). ئەبوو زەیدی سورووچیی

تەلوینی ڕەقیبت چ بەیان کەم به (مەقامات) ؟!
مەشهووره حیکایاتی (ئەبوو زەیدی سورووجیی)!
سەرچاوە: نالی
نەسمابێ
نەسمرابێ، کون نەکرابێ.

ئەم سیڕڕە چییە میثلی سوها بێ، نەسوابێ؟!
دوڕڕێ کە وەکو دوڕڕی سەما بێ، نەسمابێ؟!
سەرچاوە: نالی
نەفسی ئەممارە
سەرچاوە: نالی
هەماغۆش
هەم ئاغۆش، هاوباوەش.

بێزارە له تۆ ئێستە، هەماغۆشی عەدووتە
دونیا، که دوێنێ حەرەمی موحتەرمت بوو!
سەرچاوە: نالی
پەیمان
گفت.

ئەگەر خوێنم دەڕێژی تۆ، ئەوە تێغ و ئەمیش گەردن
ئەگەر بنیادی پەیمان، دەستی من دامێنتە، بازا!
سەرچاوە: نالی
ڕوممان
هەنار.

نەخل و ڕوممان پێکەوەن، یا باغەبان وەی کردووە:
سەروی هێناوە لە سێب و بەی موتوربەی کردووە!
سەرچاوە: نالی
ڕوممانیی
وەک هەنار.

هەر لەبت، یا سینەشت هەردوو بەدەرخە، دا بڵێن:
لەعلی ڕوممانیی هەیە، یا لەعل و ڕوممانی هەیە
سەرچاوە: نالی
ڕۆستەماسا
ڕۆستەم ئاسا، وەک ڕۆستەم.

« نالییا » بێ هیممەتیی تا کەی به دەست میحنەتتەوە
فاتیحیی و ڕۆستەماسا، صاعیبی تێغ و عەلەم
سەرچاوە: نالی
کەمانین
وەک کەوان لێ هاتوو.

ڕوخم ڕەنگینی ڕەنگی ڕوومەتی ڕەنگینتە، بازا !
قەدی سەروم کەمانینی قەدی شیرینتە، بازا!
سەرچاوە: نالی
کەماڵ
وێڵ و فام.

ئەڵڵا.. ئەڵڵا.. کە چ عەقڵ و کەماڵێکی هەیە!
لەگەڵ ئەو عەقڵ و کەماڵە چ جەماڵێکی هەیە!