۱- «نفا.» ئەو کەسەی لە چەم و ڕووباران، بە کرێ ئاو بۆ ماڵان دەبا. کەسێکی پیشەی ئاوکێشی بێ. ۲- «ستـ.» خواردەمەنی و چێشتێکی پاش خواردنی پیاو زوو زوو توونیی بێ و حەز لە ئاو خواردنەوە بکا.: پەنیر ئاوکێشە. کفتە ئاوکێشترە. هەموو چێشتێکی سوێر ئاوکێشە. ٭ئاوخواز.

«نتـ.» ۱-کەلەبەرێکە، کاتێ کە ئاش دەخەوێنن دەیکەنە جۆگەی ئاشەوە، تا ئاوەکە نەچێتە سەر دۆڵاش و بە لایەکی دیکە دا بڕوا. ۲-بەرهەڵستێکی بچووکە. لەبەردەمی جۆگە و بەندان بە خۆڵ دەیکەن تا ئاوەکە ڕوو بکاتە ئەو لایەی مەبەستە. ٭ئاوبڕ/۲. ئاوژەنە.

گیایەکە، زیاتر لەدەم جۆگە و ڕووباران دەڕوێ، گەڵای وەکوو گەڵای «شەدانە» وایە و گوڵی مۆرە و بە هێشوو، تامی توند و تیژە وەکوو ئاڵەت، بۆنی توندە.

(نت.)، (کئێر.) تم: باکێش. تێبــ.- ئەم وشەیە لە (بادکەش)ی فارسیڕا شێوەی کوردی دراوەتێ.

(نت)، (مک)، پارچەیەک لە (ئاموور)، دارێکی درێژی ڕاستە سەرێکی لە (نیر) دەبەسترێ و سەرەکەی دکەی (دەندە) و (پاشبارە)ی ڕێدە خرێ. *(مک.) مژان، باسک، (کعر) باسکە و جاڕ. تێبــ. - هێش لە تەرکیبی ئەم وشەیەدا وشەیەکی پەهلەوییە و هیچ نەگۆڕاوە و بە مانای (گاسن) ـه.

(نت.)، (مک.) زیپکەیەکی بچکۆلەی نێرتک دارە لە قولینچکی چاو دێت. * (کعر.) قینچکە سڵاوە. (سن.) قنچکە سەلام. (لو.) سیتکە سەلام. تێبــ.- لە کوردەواریدا وا باوە ئەگەر چاوێک ئەم زیپکەیەی لێ بێ، چاوەکەی دی بە (کل) دەڕێژن، گۆیا لە داخی ئەوەی نەیانڕشتووە چاک دەبیتەوە تا کلی تێکەن.

(نت.) ١-دەلاقە یا یا کەبەرێکە لە دیواری ژوور و خانوودا (با) ی لێڕا دێتە ناو ماڵەوە و فێنکی دە کا. ٢-(کئێر) پیاڵەیە کی تایبەتییە لە شێوەی ئیستیکان بۆ لابردنی ئێش و ئازاری هێندێ شوێنی لەش بەکار دێت. تێبــ. – بە ئیسپیرتۆ یا د ەنکە شقارتەیەکی هەڵکراو هەوای ناو پیاڵەکە دەسووتێنن وخێرا دێنن بەو شوێنەوە کە ژان دەکا (بە تایبەتی ژانی سەرمابوون و....) جا چونکوو خۆی هەوای تێدا نەما وە هەوای ژێر پێستی لەش هەڵدەمژێ و کەمێک لە پێست دێتە ناو پیاڵەکەوە و گەرم دادێ. پێش ئەم ئامرازە پچکۆلە فەڕەنگییە لە کوردستان (کووپە) یان بە کارهێناوە و هێشتاش (کووپە گرتن) لە باو نەکەوتووە. ئەگەر لە جێیەک باکێشی تایبەتی نەبوو ئیستکانی چای بەکار دێنن *باد کێش، بانکە (جنو،) بای کەش.

نت.» یاریێکی کوردەوارییه، کچۆڵە دەیکەن، یەکێکیان دەبێته بووک و یەکێکیشیان زاوا و لاسای گەوارن دەکەنەوه.

«نت.»، «نت.، س.» ئەو ماو یەیه کە کچێکی تازە شووکردوو، بەپێی داب و دەستوور به «بووک» حیساب دەکرێ.

«بنت.» ئەنداز ەیە کی کەم، هێندێک. تێبــ.- دە نگی «چ» ی باشبەندی «ئوچکه» لێرەدا بۆته «مس.» و لەهەندێ وشە ی تریشا دەبیندرێ، لە وانە یه پێش ئەوە ی ببێته «س» بووبێته «ز» * بڕووکێک، بڕێک، بڕێ.

«بنت.» تم: برووسکێک. تێبــ.- هەرچەنده وشەگەلی «بڕێ»، «بڕێک»، «بڕووکێک» و «برووسکێک» ئێستا مانایان یەکه، بەڵام لەڕاستیدا هەر یەکەیان له ئی پێش خۆی بچکۆڵەیی زیاتر پێشان دەدات.

«نت.» نێرەی مەڕەسوور.

1- «نفا.» کەسێکە لەدەشت و چیا «بەرد» کۆدەکاتەوە به کرێ، یا بۆ فرۆشتن کێشەوەی دەکا بۆ ئاوەدانی. 2- خەڕەکێکه لە دار و تەخته دروست دەکرێ و جووتێکی پێکەوه دەبەستن و بەسەر پشتی گوێدڕێژی دادە دەن و له شوێنێکەوه بۆ شوێنێک «بەرد» ی پێ کێشەوه د ەکەن.

داپۆشینی سەرین.، دۆشە گ و... که «بەرگ/3» یان و ە کوو کیسه بۆ دروست دە کرێ.

«تم:خا، پەند، ل-119»، «کن.» له ئەندازەی توانستی خۆت زیاتر داوا مەکه.

«ست.» حاڵی مرۆڤێکی لە کاراندا پشووی درێژ بێ و لە مەیدان دەرنە چێ و واز لە جێبەجێ کردنی کارەکه نەهێنێ.

(بنت.) تم: ئێستە.

(بنت.) تم: ئێستە.

(بنت.) تم: ئێستە.

(بنت.)، (مک.) تم: ئێستاکێ.

(نت.)، (مک.) بازبازێن.

«نت» فڕینی کەم ماو ەی مەلێکی تازە باڵی گرتبێ. هس.: باڵەتەپه.

«نت.»، «سن.» تم: بەربەرەکانی. تێبــ.ینی: دەنگی «ن» ی پاشبەندی «ئێن» لەم وشەیەدا و له گەلێ وشەی تری لەم بابەتەدا دەکەوێ.