«مست. لا.» ڕاوەستانی خوێنی برینی لە شی ئینسان.*«سن.» برژایانە وه.

«نا.»،«سیه.» دوو ڕێزە «موو» ی که له کەنارەکانی دووپێڵووی چاوان دەبیندرێن. *«مک» مژۆڵ، بژۆڵ. «سن.» بژانگ، موژه. «بک.» مژگان (تم: کف- ٥٣٨). تێبــ.- ژابا «مژانگ» ی لەباتی به جه معی داناوه «تم: ژابا - ٣٩٧».

«مست. لا.»، «کعر.» تم: بن ڕژان.

«مست.، لا.»، «سن.»، «کعر.» 1- دڕاندنی پەردەی کچێنی کچێکی مێردی نەکردبێ. 2- «کن.» جووت بوونی پیاوێک دەگەڵ کچێک. تێبــ.- ئەم مەسدەره وەختێ بەکاردێت که مەسەلەی ژن و مێردایەتی له گۆڕێ نەبێ.*«مک.» بێ بن کردن. «سن.» کەنیشکی هەڵگرتن.

«مست. لا.»، «مک.» نەمانی کچێنی کچێک - که شوووی نەکردبێ- له ئەنجامی هەر زەبرێکی بەو شوێنەی «بێجگە له جووت بوون دەگەڵ پیاو» :: کچێ ئە بازبازێنەت لە چیه بنت دەرژێ. * «کعر.» بن پژان.

«مست. مت.» 1- هێنانەوە حاڵ. 2- وەباو خستنەوە. وەگەڕ هێنانەوه. 3-زیندووکردنەوه.:: نەتەوەی کورد دەبێ فولکلۆری خۆی بیوژێنێنەوه.

«نا.» 1- کاری خاوێن کردنەوەی کشتوکاڵ و شیناوەرد، لە گیا و گۆڵی بە زیان. 2- «سن.» ئەنجامی خۆدۆزینی ئینسان و مریشک و پەلەوەری دیکە. 3- «مج.»، مک. گیا و گۆڵی زیاندار کە لەناو شیناوەردا ڕوابێ:: ئەم باخچەیە بژاری زۆربووە * «سن.» بژارە/٢. هس «جن.» بژەر: ئەوەی بێژنگ دایناوە.

«مست. مت.» 1- هەڵکێشانی گییای هەرزه و به زیان له باخچه و کشتوکاڵ. 2- خاوێن کردنەوەی هەمووشتێ لەو شتانەی هاوجسنی خۆی نین. «عا.» تطهیر، تنقیح.

«مست. مت.» 1- تۆڵەکردنەوەی زە رەر و زیانێکی له کەسێ کەوتبێ. «عا.» تعویض:؛ ئەسپەکەی شامراد له ژێر کوێخا تۆفیقدا سەکەت بوو. بۆی بژارد. 2- خاوێن کردنەوەی دانەوێڵە لەو شتانەی هاو جسنی خۆی نین: برنجەکه ببژێره. ساوار به بژاردن پا نابێتەوه دەبێ بە ردەشۆر کرێ. هس.: «فر.» بووجاری + له بێژینگدانی د غەڵ و دانەوێڵه. 3- «مج.» ئەژمارتن له هەندێ بن لەهجەی موکریانیدا.* «بک.» بژارتن.

«مست.، لا»، «سن.» گێڕانەوەی خەو «تم: مردۆخ، ب1، ل-167» .

«نمف.: له بژاردن»، «محر.»، «مک.» تم: ئەژمارده:: نەچی هەروا بیدەیه دەستی، بژارده تەسلیمی که.

1- «نمس.»،، «مک.» لێک جوداکردنەوەی ڕایەڵ و پۆی تێکاڵاو یا پاش و پێش کەوتەی «کر». 2- «نمس.»، «سن.» وە رگێڕان له زمانێکەوه بۆ زمانێک. تەرجەمه «تم: مردۆخ، ب1، ل-167» تێبــ.- مردۆخ بەرانبەر بەم وشەیه چە ند وشەیەکی فارسی: «پەچوو، نوورەند، دەستیدازه، پایخوان و هەم سیراز» ی نووسیوه، له «برهانی قاتیع» دا هەموو ئەوانه به مانای «وەرگێڕان له زەمانێکە وه بۆ زمانێک» نووسراون، بەڵام «معین» یەکێکیشیانی نەنووسیوه. ئەوەی سەرنجی ڕاکێشام وشەی «پەچوو» ه که له لەهجەی باکوریدا دپاچڤه، هەیه به مانای تەرجەمه. 3- «نا.»، «سن.» تم: بژار /1و 2. 4- «نا.»، سن.» تۆڵەی زەرەره و زیان بۆ کەسێ دەکرێتە وه، ئەنجامی کاری بژاردن /1.

«نا.»، «سیه.، سن.» تم؛برژانگ.

«مست.، لا.» تۆڵەی شتێکی له دەست کەسێدا زایه بووبێ یا زەرەری پێگەیشتبێ، تۆڵە بۆ خاوەنی شتێک کردنەوه.

«مست. لا.»، «هل.» خەوتنێکی سووکه که پیاو به تەواوی ئاگای له دنیا نابڕێ، چاوی دەچێته خەو بەڵام تا ڕادەیەک هەر وشیار دەبێ.:: هەندێ بۆرژام د ەنگەدەنگ نەیهێشت خەوم لێ بکەوێ.* بیر و هۆش، بیرە خەو.

«ست.» تم: بەد ڕسەن.

«نت.» ورده ژان یا ژانێکی درۆزنەیه چەند ڕۆژێک پێش ئەوەی ئافرەت بزێ، تووشی دێت.

«مست. مت.» 1- جودا کردنەوەی هەندێ شت لەناو کۆمەڵێ هاوجسنی خۆی. «عا.» انتقا.:: خۆت کیلۆیەک ترێی چاکم بۆ هەڵبژێره. 2- «تت.» دیاری کردنی نوێنەری کۆمەڵێ خەڵک بۆ کۆڕ و ئەنجومەنان:: هەڵبژاردنی نوێنەر بۆ پەرلەمان مافی میللەته، «عا.» انتخاب.

1- شتێ که لەناو کۆمەلێ هاوجسنی خۆی جیا کرابێتەوه. 2- کەسێکی که بۆ کار و مەبەستێ ئینتخاب کرابێ. «بەڵام ئەی هەڵبژاردەی خۆم + ئەم ڕێگایەم گرتووه و ئەگرم»، «دلێر، ئاگر، ل- 72» .

«مست.، مت.» تۆڵەی زەرەر و زیانی خۆ لەو کەسەی زەرەرەکەی داوه ئەستاندن:: نەریمان قەڵەمەکەی فەرهادی وون کردبوو پێی بژارد.