«مست. مت.» تم: بڕینەوه/5: پێویست ئەم شەڕه ببڕێتەوه. هەر بە دوو قسه بڕاندیانەوه.

«مست. لا..» کۆتایی هاتنی شتێک:: ئیتر ئەم باسه بڕایەوه، قسە له شتێکی دی بکەین، کوڕه دەبەسه! نەبڕایەوه، بۆ هێندی لێ دەڵەی. ماڵی جووکلی به جارێک بڕانەوه کەسیان لێ دەرنەچوو «باسی زولفی درێژ و چاوی بەخەو + نەبڕاوه ! بووه بوه ترێ خەسرەو «حاجی قادر»

«نا.»، «کئێر.» یەکێک لە عونسورەکانی خۆڕسکاو، لە ڕێزەی «فلیززات» حیسابە و ڕەمزی کیمیایی «U» ە، سەنگی تایبەتی «۷ر۱۸» ە، لە کاندا بە شکڵی ئووڕان «ئۆکسیدی ئۆرانیۆم» دەست دەکەوێ کە «اشعاع» ی زۆر نییە، ئەگەر ئاتۆمی ئۆرانیۆم بشکێنن هێزێکی گەورەی لێ پەیدا دەبێ کە بۆ گەلێ ئیش و کاری ژیانی ئیمڕۆ کەڵکی لێ وەردەگیرێ، بۆمبای ئاتۆم ئەنجامی تەقاندنی ئاتۆمی ئۆرانیۆمە. ٭یۆرانیۆم.

(مست. لا.) دەنگی خۆدەرخستنی ئاژاڵ. بخنەکە دەبارێنێ. *باعاندن (سن.) باقانن.

«نت.» ئەو بزنەیه که کاتێ «ئاغا» کوڕی دەبوو، دەبوایه مسکێنەکانی گوندەکەی سەروبزنی پێشکێش کەن.

«مست. مت.» دەربڕینی نیازێکی خراپ بۆ کەسێ. کردنی قسەیەک دەربارەی کەسێ کە وا لێک بدرێتەوه ئاواتێکی خراپه بۆی دەخوازرێ.:: ئەرێ ئەوه بۆچی هێنده بۆی دەقڕێنی.

«مست. لا.» 1- دەنگی خۆ دەرخستنی ڕەشە وڵاغ:: گاڕانە که هەر بە ڕووکاری ئاوییدا شۆڕ بۆوه تێکڕا بۆڕاندیان. 2- «مج.» کەسێک «لەبەر هەرچێکی بێ» به دەنگی بەرز دەنگێکی چەشنی دەنگی گا و... لە خۆی دەرخا.:: دارێکیان لێدا وەک گا بۆڕاندی.

«مست. مت.» گلێرکردنەوه و سووڕاندنەوەی باگردێن لەو سەری بانی خانوو بۆ ئەو سەری، بۆ پەستاونەوەی د رز و قەڵشەکانی و ئیشک بوونی دڵۆپه ی ناو ماڵ.

«نت.»، «کن.» گوێدرێژ.

مست. لا.»، «کن.» 1- به قیسمەت بوون، به نەسیب بوون:: ەد یگوت من ناچم با ئەو جاره یەکێکی تر بچێ خۆ بە باڵای منەوه نەبڕاوه، 2-کارێک که له هەموو کەس چاتر به کەسێ بکرێ یا شتێ بۆ یەکێ له هەموو کەس زیاتر دەست بدا:: ئەوه هەر به نەوزاد دەکرێ دەڵەی به باڵی بڕاوه.

مست. لا.»، «مک.» چەواشەبوونی ئەحواڵی کەسێک لەباشی ڕا بۆ خەراپی.::دە ک ڕەببی تەخت و بەختی و رگەڕێ

«مست. لا.» بەش بەرک وتن. «کاڵەم دڕا و چم پێ نەبڕا» .:: ئەو ساڵ 200 دیناری هەر لە تووتنی پێ بڕاوه.

«مستـ. لا.» ناڕەحەت بوون بە هۆی ژان و ئێش و نەخۆشی یان خەم و پەژارە و خەیاڵاتەوە: چەند ڕۆژە نەوزاد سوورەکوانێکی لێ هاتووە ئارامی لێ بڕاوه، لە تاو پیرۆت ئارامم لێ بڕاوه، ئەوەندی پەرۆش بوو ئارامی لێ بڕابوو* ئارام لێ هەڵگیران.

«مستـ. لا.» تمـ: ئاژاوەگێڕان.

«کنـ.» باڵق بوونی کوڕ، شەیتان پێکەنین، گەییشتنە ئەو تەمەنەی کە هەستی پیاوەتی دەبزوێ.: ئەم کوڕە هەر قیتەقیتێتی، وەک ئاوی دە گونان گەڕابێ وایە.

«کنـ.» ١- ئیشک بوون و لە جاری بوون کەوتنی ئاو. ٢- کوێر بوونەوەی سەرچاوەی قازانج و سوودی کارێک، بڕانی خێروبێر.

«مستـ. لا.» ١- ئاو کەوتنە زار، لەبەر خواردنی شتێکی ترش یا چاو پێکەوتنی کەسێ کە شتی ترش دەخوا یا باسکردنی شتی ترش. ٢- ئیشتیا چوونە خواردنێک، حەز لەشتێ کردن.

«مستـ. متـ.» سازکردنی فتنە، بەرپاکردنی ئاشووب * ئاژاوەخستنەوە، ئاژاوەنانەوە. ئاشووب گێڕان.

«مستـ. لا.» ماڵ ویران بوون، ئاسەوار نەمان ● «ئاگر و دووی بڕێ» ماڵی ئاگری تێدا نەکرێتەوە و دووکەڵی هەڵنەستێ «بەو مانایەی کە کەسی تێدا نەمێنێ کە پێویستی بە ئاگر هەبێ.».

(مس. لا.)، (مک.) لەخۆ بایی بوون، لە پێستی خۆ دەرچوون، پڕ بوون. ئەم کابرایە هێند دەوڵەمەند بووە ئەنگڕاوە. هس.: ١) ست: ئەنگرە، بە مانای ئاڵۆز و ڕق ئەستوور و دوژمن لە وشەی ئەنگڕۆ مەئینیەڤەدا= ئەنگرەمیینوو= ئەهریمەن. ب) ست: ئەنەغرە. پە: ئەنەغران بە مانای: پان و بەرین، بەرفرەوان، سەروبن نەدیار. تم: معین (فەرهەنگ: ج١-٣٩٦)، فرە: پفا-١٨).

(نت.) ئەو مانگەیە ئیتر باران نابارێ، سێیەم مانگی بەهار *جۆزەردان.

مست. مت.»، «مک.» باش دەبڕینەوه نەهاتنی خوری، ئەوەش لەبەر نەخۆشی یەکه، مەڕ لەوەختی بڕینەوەدا تووشی دێت. * بە برنگ ئەنگووتن، به برینگ کەوتن.

«مست. لا.» 1- تەواو بوون. پەک کەوتن:: ڕادیۆکه قسەی دەکرد لەخۆڕا د ەنگی بڕا. کە وای پێگوت کابرا قسەی بڕا. 2-پەیدا بوونی برین/1 بە چەقۆ و...لەشوێنێکی لەش. لەت بوون، دووکەرت بوونی هەندێ شت:: تەلی تەلەفۆنەکەمان بڕابوو. ئەوه دەستت بەچی بڕاوه ؟

مست. لا.» گۆڕانی کارێک یا ڕووداوێک که له سەرەتاوه چاو ەنواڕی چاکەی لێ نەکرێ، یا هەر لە خۆیەوه دیار بێ که خراپه، بەڵام کاتێ ئەنجامەکەی دەرد ەکەوێ ئاشکرا دەبێ که باش بووه.:: ئەو گرتنەی بۆ بەخێر گەڕا. * «مک.» وەخێر گە ڕان.

«مست.، مت.» 1- سەردان له کۆمەڵێ خەڵک که له چەند شوێنی دوور له یەکترین «بۆ هەر مە بەستێ بێ» .:: دەبڕۆ به سەر منداڵەکانەوه بگەڕێ مەبادا شتێکیان پێ بووبێ. 2- «مج.» مڵ و مۆ کردن، خۆ بەم و بەو بەخێو کردن.

«مست. لا.. فج.» بێ نسیب بوونی کەسێ له شتێ «ماددی، مەعنەوی» که به هیوا بووبێ پێی بگا و دەستی کەوێ.

«مست.لا.» جودابوونەوه، دوور کەوتنەوه.:: لەڕێگا خدرمان لێ دابڕا، دۆستی چاک قەت لێک دانابڕێن، ئەم حەوشەیان لەو خانوه دابڕیوه *بڕبوون.