تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 37
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بۆره سوار
[[1-بۆره/2+سوار]]
«نت.» سوارێکی
نەناسراو
، سوارێکی
لات
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوری سوور
«نتـ.»، «مکـ.» ۱-پۆلووی
ئاگر
کە
ئەوەندە
گەشابێتەوە
هیچ
سەرە
بزووت
یا
خەڵووزی تێدا نەمابێتەوە. ۲- «کنـ.» بەڵای گەورە.: ئاوری
سوور
بێ
خۆی
تێداوێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئێسک سووک
[[ئێسک + سووک]]
(ست.) ئینسانی
لەبەر
دڵان، کەسێکی
شکڵ
و
شێوە
یا
جووڵانەوە
و ئاکاری
لە
بەر
چاوانی
نەخا. *
ڕەزاسووک
،
ڕەزا
شیرن
،
خوێن
شیرن
(شیرین).
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەرخەوان سوور
«نتـ.»، «سیمـ.» فەسڵی لافاوی
بەهاران
. تێبــ.ینی:
دوو
هۆی
هەیە
کە
ئەو
فەسڵەیان
وا
ناو
ناوە
،
یەکەم
چونکوو
دەکەوێتە وەختێ
کە
داری
ئەرخەوان
گوڵ
دەکا
، دووەمیش
لەبەر
ئەوەی
کە
ئاوی
ڕووباران
سوور
دەبێ
و شێوەی ڕەنگی
ئەرخەوان
دەدا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەسپ سوار
«ستـ.» کەسێکی
سواری
ئەسپ
بێ
،
نەک
وڵاغی
تر
. «
من
پڵاوخۆرم
بە
دۆ
تێر
نابم» «
من
ئەسپ
سوارم
بە
کەر
فێر
نابم» «
پیرەمێرد
- ۲۱۴»
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بای سوور
(نت.)، (مک.) نەخۆشێکە
تووشی
پێستی
لەشی
ئادەمیزاد
دێت
و دەیپەنمێنێ و ڕەنگی سوورێکی
مەیلەو
بۆر
هەڵدەگێڕێ، ئاوساویەکەی
تا
توێژی بنەوەی
پێست
دادەخرێ، زیاتر
لە
دەم
و
چاو
دەدا
و
یەک
لەیەکی دەگرێتەوە، میکڕۆبی
ئەم
ئەخۆشیە (سترێمیتۆکۆک streprocoque) ە و
بە
زاراوەی
پزیشکی
نەخۆشیەکە (Erysipele)ی
ناوە
. *
بای
مەمبارەک. (سن.)
بنەوشی
. (جنو.)
بای
سۆر
. تێبــ.-
لە
کوردەواریدا
بۆ
چاک
کردنی
ئەم
نەخۆشییە (
چاک
)ی
تایبەتی
لە
گەلێ
شوێنی
کوردستان
هەن
،
نەخۆش
لە
ڕۆژێکی چوارشەممۆدا دەچێتە
سەر
(
چاک
)ی و
گیسک
یا
کەڵەبابی
لە
ناو
(قسن)ەکەیدا دەکوژێتەوە و
هەندێ
لە
گکی
سەر
(
چاک
)ەکە
تێکەڵ
بە
خوێنەکەی
دەکا
و
دەو
جێگایانەی
لەشی
دەدا
کە
بای
سووری
گرتووە. ٧- (مج.) آ)
هیچ
.
بێ
فایدە
. ((
ئەگەرچی
قەننەکەی
تۆ
کارەبایە)) ((
بەڵام
تەرکی
بکە
،
ئەم
کارە
بایە
)) (نالی: گم-چ) با
هەر
قسە
بکا
وەبزانی
بای
دێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بایینجانی سوور
«نت.»، «مک.» تم:
بایینجان
/٢-ب.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بلچه سووره
[[بلچ+3-ئه/2+سوور+5-ئه/1]]
«نت.»، «سن.» گوێژی
سوور
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووک سوار کردن
مست. مت.»
بووک
لەبەر
ماڵی
بابی
سواری
«
مایین
»
کردن
تەسلیمی بووکێنیان کردنی
تا
بیگوێزنەوه
ماڵی
زاوا
. تێبــ.ینی:
ئەم
کاره
تەنیا
لەناوی شیرەتان و دەوڵەمەندانی شارانی
کوردستان
باو
بوو
، بووکی فەقیرو هەژاران
به
پێیان دەگوێزرایەوه
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بۆرسوار
«نت.» پیاوێکی
سوار
ئەسپی
«
بۆر
»
بێ
. تێبــ.- له لەهجەی «دیزفوولی»
دا
«بۆرسوار»
به
«لۆڕ»
ان
دەڵێن
، له
بەر
ئەوەی
که
«لۆڕ» ەکانی خوزستان
سواری
ئەسپی
بۆر
دەبوون. «تم:
معین
،
بورهان
،
بورهان
، ج1، ل- 314» .
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسوودە
«سمفـ.» ١- حەساوەوە. ٢-
بێ
خەم
و
خەفەت
. ٣-
بێ
قڕە
و
بڕە
،
بێ
جموجۆل،
ئارام
و
بێدەنگ
. ٤-
بێ
گیروگرفت
،
دوور
لە
ناڕەحەتی.: چایەکی خوادەوە و جگەرەیێکی کێشا
ئاسوودە
بوو
،
تا
چاوی پێ نەکەوت دڵی
ئاسوودە
نەبوو
، خۆزگەم
بە
خۆی
کە
منداڵی
نیە
چا
نیە
ئاسوودەیە، مناڵینە
ئاسوودە
دانیشن، چابوو
مرد
بۆ
خۆی
ئاسوودە
بوو
. تمـ:
ئاساییشت
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسوودەبوون
«مستـ. لا.» ١-
لە
کۆڵ
بوونەوەی
گیروگرفت
. ٢- ماندووحەسانەوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسوودەکردن
«مستـ. متـ.» ١-
گیروگرفت
لە
کۆڵ
یەکێک
کردنەوە
. ٢-
بارسووک
کردن
و حەساندنەوەی «ماددی و
مەعنەوی
» کەسێک. ٣- «کنـ.»
کوشتن
و
لە
ناو
بردن: بیبەن ئاسوودەی
کەن
«بیکووژن».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسوودەیی
[[ ئاسوودە + ٢- ئی] ]
١- حاڵەتی
بێ
گیروگرفتی. ٢-
سەر
سووکی
و
بێ
قڕە
و بڕەيی. ٣- ئاڕامی و
بێ
شەڕ
و
شۆری
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئوسووڵ
[[=عا.:ئسوول]]
«نا.» ۱-
داب
و
دەستووری
کۆمەڵایەتی
، ۲- شێوەی
جل
و
بەرگ
و دەبەرکردنی. ۳- «کئێر.» سەرەتاکان، مەبادیی سیاسی: ئوسوول
وایە
کە
چوویتە
لای
نەخۆش
شتێکی
دەگەڵ
دەستی
خۆت
بۆ
بەری
.
شەڕواڵ
و
ستارخانی
ئوسووڵی
سلەیمانییە.
ئاخر
نابێ
تۆزێ
ئوسووڵ
بزانی! تێبــ.ینی: مەعنای سێیەمی
ئەم
وشەیە
لە
فارسیڕا پەڕیوەتە
ناو
زمانی
کوردی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئوسووڵی
[[عا.]]
«سـ.»، «کئێر.» ۱- کەسێکی دەربەندی
ڕێک
و پێکیی
کاران
بێ
و
بە
پێی
ڕێ
و شوێنی
پێویست
جێبەجێیان
بکا
و مەبەستی
ئەوە
نەبێ
هەرچۆنی
بێ
کارەکە ڕاپەڕێنێ،
بەڵکوو
بەو
جۆرە ئەنجامیدا
کە
دیاری
کراوە.:
هەڵمەتەکاسە
دەگەڵ
پیاوی ئوسوولی فەرقیان
زۆرە
. ۲-
کاری
حیسابی و
ڕێک
و پێک:
کاری
ئوسوولی
هەر
دەچێتە
سەر
. ٭مەبدەئی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئێسترسوار
(ست. نت.) ١- کەسێکی
سواری
ئێستر
بێ
. ٢- (کعر.) جەندەرمەی
دەوری
عوسمانی. تێبــ.-
لەبەر
ئەوەی
وڵاغیان
ئێستر
بوو
لە
کوردستان
دەسووڕانەوە،
ئەم
ناوەیان
بە
سەردا
بڕاوە.
ئەم
ناوەیان
بە
سەردا
بڕاوە. *قاترسوار.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەفسووس
[[پهـ: ئەپەسۆس]]
«نا.»
داخ
و
حەسرەت
،
حەیف
. «
سەد
هەزار
ئەفسووس
بۆ
ئەهلی بیلادی
مە
ئەدەب
» «
قەت
نەبوو
فەرقی بکەن،
کێ
زەڕگەرە،
کێ
کوورەتاب» «
ئەدەب
»
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەفسووس خواردن
«مستـ. لا.»
ئاخ
هەڵکێشان
و
خەم
و
خەفەت
خواردن
بۆ
شتێک
کە
لە
دەست
چووبێ، با کەسێکی مردبێ
یا
بۆ
ڕووداوێکی
ناخۆش
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەفسوون
[[پە: ئەفسۆن]]
«نا.» ۱-
ئەو
قسانەی
جادووباز
لەبن
لێوەوە دەیکا ٭ئیسم/۲. ۲-
قسە
یا
ئەدا
و ئەتوارێک
کە
پیاو
لە
خشتە
دەبا
و
هەڵی
دەخەڵەتێنێ. «
هەزار
ئەفسوون
و جادووی
پێوە
ئاوێزانە
ئەم
ڕیشە
» «
ڕەزا
- ٤٦»
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەفسوون خوێندن
(مست. لا.) ١-ورتەورت کردنی
سیحرباز
لە
ژێر
لێویەوە. ٢- (کن.) قسەی
لووس
کردن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەفسوونباز
[[ئەفسون+باز (ری. فع.)]]
(سفا.)، (سن.) ١- کەسێکی
کاری
ئەفسوون
کردن
بێ
. ٢-خەڵک
خەڵەتێن
*جادووباز، سیحرباز،فێڵباز،ئەفسوونگەر.ئەفسوونساز.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەفسوونبازی
[[ئەفسوونباز+ئی]]
(حمس.) ١- بەکارهێنانی
سیحر
و
جادوو
. ٢-خەڵەتان و
لە
خشتەبردنی
خەڵک
بە
قسەی
لووس
. *ئەفسوونسازی،ئەفسوونگەری.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەفسوونساز
[[ئەفسوون+ساز (ری. فع.)]]
(سفا.) تم:
ئەفسوونباز
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەفسوونسازی
[[ئەفسوونساز+ئی]]
(حمس.) تم:
ئەفسوونبازی
. ((
خوسرەو
ڕەزاشەن
بە
ئەفسوونسازی
)) ((
بەدەس
شاپوور بدەرۆم
بازی
)) (خانا-٣٢٩)
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەفسوونگەر
[[ئەفسوون+گەر (پب.)]]
(نفا. سفا.) تم:
ئەفسوونباز
. ((خەستەیی
موژگان
خەدەنگێکم، نیگاهی دڵبەرە)) ((بەستەیی
گیسوو
کەمەندێکم، دەڵەی ئەفسوونگەرە)) (
ئەدەب
)
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەفسوونگەری
[[ئەفسوونگەر+ئی]]
(حمس.) تم:
ئەفسوونبازی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بارسووک
[[بار + سووک]]
(ست.) ١-
حاڵی
ئینسانی
بێ
ئەرک
،
حاڵی
کەسێکی
کە
چووە شوێنێ،
خەڵکی
ئەم
جێیە
زۆر
بەخحیەوە
ماندوو
نەکا
. ٢- (مج.) پیاوی
فەقیر
و
نەدار
. تێبــ.-
بەو
مانایەیە
کە
ئەگەر
هات
و
ماڵی
بارکرد
ئەوەندەی
نییە
قورسایی
بخاتە
سەر
پشتی
بارەبەر
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بارسووک کردن
(مست. مت.) ١-
کەم
کردنەوەی
قورسایی
باری
وڵاغ
یا
هەر
هۆیەکی
تری
گواستنەوە
.
ئەم
سەربارە
داگری و
هەندێ
باری
گوێدرێژەکە
سووک
کەی
باشە
،
دەنا
لەم
هەورازە سەرناکەوێ. ٢-
کار
لە
کۆڵ
کەسێ
کردنەوە
،
تەکلیف
لەسەر
لابردن
،
ئەرک
کەم
کردن
.
ئەگەر
ئەم
دەفتەرەیان
تۆ
بینووسیتەوە بارم
سووک
دەکەی،
خۆزگە
دەڕۆیشتن و باریان
سووک
دەکردین.
1
2