تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 62
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوساو
«نمفـ. لە:
ئاوسان
»
لەشی
ئادەمیزاد
یا
گیاندارێکی
تر
«
هەمووی
یا
شوێنێکی»
کە
ئەستوور
بووبێ.:
ئەوە
چاوت
بۆ
ئاوساوە؟٭ئاماسیاگ.
ئاوساگ
. ئاووسیاگ.
پەنماو
.
هەڵمساو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوساوی
«حمسـ.». ئەنجامی ئەستووربوون.: ئاوساوییەکەی
هێشتا
نەنیشتۆتەوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوساگ
«نمفـ. لە:
ئاوسان
» تمـ:
ئاوساو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئایساندن
«مستـ. متـ.» ۱- داگیرساندنی
ئاور
و
چرا
و... و
نە
کووژاندنەوەیان.:
تا
ڕۆژ
سۆبەمان گەرممان نەدەهاتەوە. ۲- سووتاندنی سووتەمەنی:
نەوت
زۆر
دایسێنن.
هەڵایساندن
[هەڵ «پیبفبـ.» +ئاییساندن]، «مستـ. متـ.» ۱- داگیرساندنی
ئاگر
،
چرا
... «
دەڵێن
فەرموویە
یار
،
بێتە
مەتاڵای خەتی ڕێحانی» «
بڵێن
با شەمعی ڕوخساری هەڵایسێنێ!
ئەوا
هاتم
» «
حەریق
». ۲- «کنـ.» سازکردنی
فیتنە
و
شەڕ
و شۆڕ.:
لە
سەرەتای
ئەم
چەرخەوە
ئەڵمان
دوو
شەڕی گەورەی
لە
دنیادا هەڵایساند.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاییسان
«مسـ. لا.»، «مکـ.» سووتانی شتێک
بە
گڕەوە، چ
بۆ
ڕووناکیی
وەکوو
چرا
، چ
بۆ
گەرمایی
وەکوو
ئاگرێکە
بە
دار
و
سووتەمەنی
تر
بۆ
چێشت
لێنان
و مەبەستی
دیکە
دەکرێتەوە.: ئاگرت ناییسێ «نەئایسێ»، بزانە
ئاگرەکە
داییسێ «
دە
ئایسێ» ؟،
تا
درەنگ
چرایان
هەر
دایسا «
دە
ئایسا». _هەڵایسان [هەڵ «بێبفـ.» +ئایسان] «مستـ. لا.» «کنـ.» پەیدابوونی
شەڕ
و
شۆر
و
هەرا
لە
نێوان
دوو
یا
چەند
کەس
،
یان
دەوڵەتاندا.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیحساس کردن
[[عا. کو.]]
(مست. لا.)
هەست
کردن
بەو
کارەساتانە
کە
لە
لاوە
روودەدەن و
لە
دەروونی
ئینسانا
دەنگ
دەدەنەوە و
کاری
تێدەکەن.
قاچی
سڕبووە ئیحساسی
گەرما
و
سەرما
ناکا
،
کە
لەسەر
پشت
ڕادەکشێ ئیحساسی
ژان
دەکا
. *
هەست
پێکردن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیحساسات
[[عا.: احساس]]
(نا.)، (کئێر.)
ئەو
کەسەی
کارەسات
و ڕووداوەکان
زوو
کاری
تێدەکەن و هەڵدەچێ،
ئەوەی
زیاتر
بە
دەنگی هەستەوە دەچێ
تا
عەقل
. *(کعر.) عاتیفی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیحسان
[[=عا.: احسان]]
(نمس.) ١-
چاکە
. ٢-
خێر
و خێراتێ
کە
لە
ڕێگای خودادا
دەکرێ
.
خاڵە
لە
ڕای
خوداداشتێکمان بدەیە ئیحسانە. ٣- (کعر.
کتو
.)
ناوە
بۆ
نێرینە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیحسان کردن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.) ١-
چاکە
کردن
. ٢-
یارمەتی
فەقیر
و
نەدار
و سواڵکەران
بە
پارە
و.... هەقی
خۆمانە
ئیسانمان پێدەکەن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیعتیساب
[[عا.: ئیعتیساب]]
(نمس.)، (کئێر.) تم:
ئیزڕاب
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیقتیساد
[[=عا.: ئیقتیساد]]
(نا.) زانستێکی کۆمەڵایەتییە دەربارەی
هەموو
ئەو
چالاکییانە دەدوێ
کە
پێوەندیان
بە
داهات
و
خەرجی
ئەفرادەوە
هەیە
و
باسی
چۆنێتی
پێوەندی
ماڵی
ئەوان
دەکا
کە
لەناو
کۆمەڵدا
دەگەڵ
یەکتری
هەیانە
،
هەروەها
ئەو
قانوونانە دەخاتە
بەر
چاو
کە
خۆیان
بەسەر چالاکییەکانی
ماڵی
ناو
کۆمەڵدا دەسەپێنن و
ئەو
ڕێگایانەش
پێشان
دەدا
کە
پێیدا ڕۆیشتنیان دەبێتە
هۆی
بەختییاری،
پێشکەوتن
و
خۆشی
ژیانی
میللەت.
لە
دنیای ئیمڕۆدا
ئەم
زانستە
دوو
لکی
گەورەی
هەیە
:
ئیقتیسادی
سۆسیالیستی و
ئیقتیسادی
سەرمایەداری
.
پێڕەوی
کردنی هەریەکی
لەم
دوانە
لە
کاروباری شێوەیەکی
تایبەتی
دەدا
بە
کۆمەڵ
کە
دەگەڵ
ئەویتریان
بە
تەواوی
جیاوازە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیقتیساد کردن
[[عا. کو.]]
(مست. لا.) ١-
دەست
بە
ماڵی
خۆوە
گرتن
. ٢-
کەم
خەرج
کردن
،
دەس
گێڕانەوە
لە
سەرف
کردن
. ٣- (مج.)
خەرج
و مەسرەفی
بێهوودە
نەکردن
،
پاشەکەوت
کردن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیقتیسادی
[[عا. کو.]]
(س.)
هەر
شتێک
یا
کارێکی
پێوەندی
بە
ئیقتیسادەوە هەبێ. ٢- (مج.)
هەر
کارێ
یا
شتێکی
لە
کردن
یا
بەکارهێنانی قازانجی ماددی
چاوەڕوان
بکرێ. ئوتۆمبیلێکی فۆلکس
واگن
بکڕە
زۆر
ئیقتیسادییە
هەر
بەنزین
سەرف
ناکا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئینحیسار
[[=عا.: ئینحیسار]]
(نمس.) ١- دەورەدران،
دە
تەنگانە
کەوتن
. ٢-
تەرخان
کردنی
دروست
کردن
یا
فرۆشتنی شتێک
بۆ
کەسێک
یا
داییرەیەکی
دەوڵەتی
. (کئێر.) ئینحیساری دوخانیات. (کعر.) ئینحیساری
تووتن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئینساف
[[=عا؛ ئینساف]]
١- (نمس.)
بە
عەداڵەت
جووڵانەوە
،
حەق
بە
لای
کەسێ
دا
،
دا
. ٢- (نا.)
عەداڵەت
،
دادپەروەری
. ((
بێ
قەباحەت
لێم
زویری
چاکە
ئینسافت هەبێ)) ((
بۆ
بەڵا
گەردانی باڵات، قۆچی قوربانم
وەرە
))
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئینسان
[[=عا.: ئینسان]]
(نا.) ١- گیاندارێکە
کە
لە
ئەنجامی
گۆڕان
و تەکامولی مێشکدا
لە
گیاندارەکانی
تری
سەر
زەوی
جیا
بۆتەوە و گیاندارێکە
بە
هۆی
قسە
کردن
و
نووسینەوە
توانی دەربڕینی بیری
خۆی
هەیە
و
تەنیا
گیاندارێکیشە
دەستی
شت
دەگرێ و
لە
سەر
دوو
پێ دەڕوا. *
ئادەمی
،
ئادەمیزاد
،
بنیادەم
بەشەر
. ٢- (مج.) کەسێکی خاوەنی
ڕەوشت
و
خۆی
باش
بێ
، کەسێکی
بەرامبەر
خەڵکی
تر
پیاوەتی
و
چاکە
بکا
. ئینسانی
وا
لە
کوێ
دەست
دەکەوێ، ئینسانی
وات
هەر
نەدیوە،
زۆر
ئینسانە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئینسانەتی
[[ئینسان + ئەتی]، [عا. کو.]]
(حمس.) ١-
ڕەوشت
و
خووی
چاک
کە
ئادەمیزاد
لە
گیاندارانی
تر
هەڵداوێرێ (ممیزاتی
ئادەمیزاد
) ٢- (مج.)
پیاوەتی
،
چاکە
.
ئینسانەتی
دەگەڵ
زۆر
کەس
کردووە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئینفیساڵ
[[=عا.: ئینفیسال]]
(نمس.)،(کعر.) ١-
جودایی
،
جیابوونەوە
لە
...،
لێک
پچڕان
. ٢- جیابوونەوەی پارچەیەکی
خاکی
وڵاتێک
لە
دەوڵەتی
ئەم
وڵاتە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئینفیساڵی
[[عا.]]
(س.)
ئەو
کەسەی
لایەنگری
جیابوونەوەی پارچەیەک
لە
خاکی
دەوڵەتێک
بێ
. *
جودایی
خواز
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئێساکە
(بنت.)،(سن.) تم:
ئێستە
.
1
2
3
4