تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 168
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئازیەت باری
«حمسـ.»
لە
حاڵی
تازیەدابوون.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسنگەری
«حمسـ.» ١-
پیشە
و
کاری
ئاسنگەر
٢- «کنـ.»
تەقە
تەقی
زۆر.: منداڵینە
ئەوە
چیە
دەڵەی
ئاسنگەری
دەکەن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامۆژگاری
[[ئا ــ مۆژ «ریـ.. فعـ..» + گار = کار + ٢- ئی، پهـ: ئامۆژاکاریهـ]]
«نتـ.» ١-
نەسیحەت
«
بۆ
کاروباری کۆمەڵایەتی»، ٢- تەعلیمات «
بۆ
کاری
سیاسی
،
ئیدارە
و...» :
ئەوەندەی
ئامۆژگاری
دەکەن
هەروەک
خۆیەتی
،
هێند
لاسارە
ئامۆژگاری
کەسی
بە
گوێدا
ناچێ
. تێبــ. ــ
ئەم
وشەیە
لە
ڕیشەی فیعلێکی
کۆنی
کوردی
«
ئا
ــ
موژ
.
مۆچ
.» وەرگیراوە
کە
ئێستا
خۆی
لە
بیر
چۆتەوە و ڕەگەکەی
لە
چەند
وشەیێکی تریشدا «
دەستەمۆ
،
نامۆیی
» دەبیندرێ. ب»
لە
زمانی فارسیدا
سنێ
مەسدەری ئامووزانیدەن،
ئاموو
زیدەن و ئامووختەن
هەر
لەو
کۆنە
فیعلە ماوەتەوه،
بەرامبەر
بەم
وشەیەی کوردیش «ئامووزگاری» هەیه،
کە
«حمسـ.» ە و مەعنای ئێستای «مامۆستای قوتابخانەی ئیبتیدایی»
یه
،
جا
وەکوو
دەبینین
لە
کوردیدا مەعنای
ئەم
وشەیە
لە
جەوهەرا جۆرە «
فێر
کردن
» ێکی تێدایە
بەڵام
پێوەندی
بە
دەرس
و
خوێندنەوە
نیە
. *
ئامۆژیاری
،
مۆچ
، مووچاری،
مۆچیاری
،
مۆژگاری
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامۆژگاری کردن
«مستـ. متـ.»
نەسیحەت
کردن
،
دەرس
دادان
قسەوەبەرنان «تەلقین».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامۆژیاری
«نتـ.»، «سنـ.» تمـ:
ئامۆژگاری
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوخۆری
[[ئاو+خۆر «خواردن» +ئی]]
«نـتـ.»، «کئێر.» ۱_دەفرێکی
بلوور
یا
گڵێنە
یا
هەر
شتێکی
ترە
کە
ئاوی
پێ بخورێتەوە. ٭پەرداغ، شەربە/۲، گلاس،
لیوان
. ۲_ «سنـ.» تمـ: ئاوە
خۆرە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوری بن کا
«نتـ.» تمـ:
ئاگر
«
ئاگری
بن
کا
». تێبــ.:
بەو
جۆرەی
کە
لەم
قامووسەدا
ڕەچاو
کراوە
،
دەبوو
ئەم
وشەیە
لە
ژێر
سەر
وشەی «
ئاور
»
دا
بنووسرێ،
بەڵام
وەک
ئاشکرایە
ئەو
«بوور=ضمه» ەی
لە
پاش
دەنگی «و»
لە
ئەسڵی وشەکەدا
هەیە
،
لە
تەرکیبدا
لە
ناو
دەچێ و شێوەی نووسینیشی دەگۆڕێ.
جا
بۆیە
ئەم
وشەیە کەوتۆتە
ئێرە
و
هەر
وشەیێکی دیکەش
لەم
بابەتە
ئاوا
جێ
گۆڕکێ دەکات.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوری سوور
«نتـ.»، «مکـ.» ۱-پۆلووی
ئاگر
کە
ئەوەندە
گەشابێتەوە
هیچ
سەرە
بزووت
یا
خەڵووزی تێدا نەمابێتەوە. ۲- «کنـ.» بەڵای گەورە.: ئاوری
سوور
بێ
خۆی
تێداوێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوی مرواری
«نتـ.» یەکێکە
لە
نەخۆشیەکانی
چاو
، تانەیێکی
بۆرباو
بە
سەر
چاوا
دەکشێ و
بینایی
کەم
دەکاتەوه،
یا
هەر
دەیفەوتێنی و
پیاو
کوێر
دەکا
. تێبــ. ـ
ئەم
نەخۆشییە
لەو
بەشەی
چاو
دەدا
کە
لە
پشتەوەی ڕەشکێنەیە و
کاری
زەڕرەبینێکی
بەروپشت
زەق
«
عەدەسی
موحەددەب
»
دەکا
و تیشکی
نوور
لە
سەری
دەشکێتەوە و دەدرێ
بە
شەبەکەی
چاو
،
ئەم
جێگایەی
چاو
ئاوێکی تێدایە
کە
بە
زمانی عیلمی «
ئاوی
شوشەیی» ناوه،
لە
نەخۆشی
مرواریدا
ئەم
ئاوە ڕەنگی
لێڵ
دەبێ
،
وەکوو
ڕەنگی
سەهۆڵ
یا
«
مرواری
» لێدێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاویاری
«حمسـ..»، «سنـ..،هو.» تمـ:
ئاوداشتن
. «
وە
قەترەی منیچ
ئاویاری
کەر
» «
مەست
بۆ
تا
مەحشەر
،
سەر
بار
و
ئەوبەر
» «مەولەوی: مکبـ_۲۴۱»
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژەڵداری
«حمسـ.»
کار
و پیشەی
ئەو
کەسەی
مەڕ
و
ماڵات
بە
خێو
دەکا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاگاداری
«حمسـ.» ١-
زانین
، خەبەرداری:
بە
ئاگاداری
دووکەسان پارەکەی بدەنێ. ٢- تمـ:
ئاگاداری
کردن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاگاداری کردن
«مستـ. متـ.» تمـ:
ئاگا
لێ
بوون.:
ئاگاداری
مناڵەکانی بکەن با
پەرتەوازە
نەبن. *
ئاگاداری
/ ٢.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاگری بن کا
«نتـ.»، «کنـ.» کەسێکی
لە
سەرەوە
خۆی
پیاو
چاک
نیشان
بدا و
لە
ژێرەوەش نێوانی
خەڵک
تێک
بدا
یا
خراپە
بکا
. کەسێکی
شەڕ
و
هەرا
سازکا و
ئاژاوە
بنێتەوە:
لاچۆ
لەبەرچاومان مەمێنە
هەی
ئاگری
بن
کا
،
چۆن
ئەم
کابرایە
لەم
خەڵکە
بۆتە
ئاگری
بن
کا
. *
ئاگری
ژێر
کا
. ئاوری بن
کا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاگری بێ ئامان
«نتـ.»، «کنـ.»
بەڵا
و چەرمەسەرێکی چارەکردنی
گران
بێ
یا
هەر
نەکرێ. □ «ڕەببی
ئاگری
بێ
ئامانیان تێ بەربی».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاگری قودرەت
«نتـ.»، «کنـ.» ١-
قەزا
و
قەدەر
، بەڵای لابەلا:
ئاگری
قودرەتێیان تێ بەربێ. ٢- ئادەمیزادی بزۆر و
نەسرەوت
بە
تایبەتی
منداڵ:
ئەوە
بۆ
دانامەزرێی،
هەی
ئاگری
قودرەتێ. ٣- پیاوی
کار
لە
دەست
هاتوو
،
ئازا
و شەڕکەر.: دەڵەی
ئاگری
قودرەتێیە هیچی
لەبەر
دەستی
عاسێ
نابێ
،
وەک
ئاگری
قودرەتێ
وایە
، غەنیمی
پەنجا
سوارانە. * ئاوری
قودرەت
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاگری پێوه نێی بۆ سۆی لێ هەڵناستێ
«کن.»
زۆر
ڕووت
و
ڕەجاڵ
و نەداره.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاگری ژێرکا
«نتـ.»، «کنـ.» تمـ:
ئاگری
بن
کا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاڵدوزکاری
«
تو
. کو.»، «حمسـ.»، «سیمـ.» پیشەی
ڕووکەش
کردنی مەعدەنان
بە
زێڕ
یا
زێو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیجباری
[[عا. کو.]]
١- (س.)
کاری
بەزۆر، کارێکی
کەسێ
لەژیر پاڵەپەستۆی یەکێکی
تر
دەیکا. ٢- (نت.)، (کئێر.) خزمەتی
سەربازی
کە
بە
پێی
قانوون
دەبێ
هەموو
کەس
بۆ
وڵاتی
خۆی
ئینجامی بدا. ((...
قەت
بووە
ئیجباری
لە
کوردی
بگرێ)).
3
4
5
6
7
8
9