تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 295
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
دابەزین
[[ دا «پێڤ» + بهزین ]]
«مست. لا.» 1- هاتنه
خوار
له
سەر
پشتی
ئەسپ
و
هەموو
هۆیەکانی
لەم
بابەته:: سوارەکان
هەر
دوو
سێ
یەکیان له
بەر
ماڵێک
دابەزین
. له ئۆتۆمبیلەکه دابەزن. 2- هاتنه
خوار
له شوێنێکی بەرزترەوه «نسبیا»
بۆ
جێگایەک::
ئێستا
بۆیان دانەبەزی
گێزەر
بەربای عومریان بکەی. 3-
کەم
بوونەوەی پلەی
گەرما
و
سەرما
و...::
گەرما
زۆر
دابەزیوه،
زستان
وا
خەریکه
تەواو
دە
بێ
نابینی
سەرما
چەند
دابەزیوه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
دابەستن
[[دا «پێف» + بهستن 1] ]
«مست. مت.» 1-
بەخێو
کردنی گیاندارێک، «
مەڕ
،
بزن
،
قەلەموون
،
گوێلک
و...»
به
جۆرێکی
تایبەتی
،
بۆ
ئەوەی
قەڵەو
بێ
و
پاشان
سەری
ببڕن.::ماڵی کاکەحەمه
دوو
مەڕیان
دابەستووه. 2- «مج.»
ڕاگرتن
و بەخێوکردنی ئینسانێک
لە
ماڵێک
یا
له
هەر
شوێنێکی
تر
بێ
ئەوەی
هیچ
کارێ بکات.::
یا
شێخ
خوا
سڵامەتت
بکا
ئەم
هەموو
«چەوره»
یه
چن
دات
بەستوون 3- تووند کردنی
خورجین
و
هەگبە
و
ئەو
جۆرە شتانه
لەسەر
پشتی
وڵاغ
و سەربانی ئۆتۆمبێل و... و...::
ئەم
بەرچنه
هەرمێیه
لەسەر
باره
دارەکه دابەسته. کەڵەبابێکیشی لەسە ر سەبەته ترێکهانەوه دابەستبوو. ئەوه چییه له پاشتەڕکی ماینەکه
دات
بەستووه؟ 3-
دەست
کردن
بە
کارێک و
واز
له
کاری
دیکه هێنان::
هەر
ئێستا
نوێژمان
دابەست
. کوڕه «
گورگ
نەخۆره»
ئەوە
بۆ
نەچووی جووتەکه
دابەستی
؟ منداڵینه
ئەو
هەرا
و
زەنا
زەنایه چییه داتان بەستووه؟ 4- مجادەله و جەوابه
جەنگی
کردن
::باش نییه
ئاوا
دەگەڵ
ئەم
منداڵە دادەبەستی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
دابەش کردن
«مست.»، «مت.» 1- تم:
بەش
کردن
/٢. 2- تم:
بەشینەوه
، تێبــ.ینی:
وا
تێدەگەم جیاوازێکی
بچووک
له
نێوان
ئەم
مەسدەره و مەسدەری
بەش
کردن
/2دا هەبێ ئەویش
به
لای
منەوه ئەوەیه
که
«
دابەش
کردن
»
بۆ
ژمارەیەکی نامەعلوومی
خەڵک
دەبێ
بەکاربێت، «
بەش
کردن
/2»
بۆ
ژمارەی
دیار
و مەحدوود.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
دەڵەی بووکی بۆ دابەزیوه
«کن.»
زۆر
بە
پەلەیه،
ئۆقرە
ناگرێ. تێبــ.ینی:
بە
کەسێک دەگوترێ
که
له شوێنێک
بێ
و
پەله
بکا
بۆ
ڕۆیشتن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بانگ لێدان
[[بانگ/١+لێ «پپیف» +دان]]
«
مست
.، لا.»
هاوار
کردن
، بەدەنگی
بەرز
ناڕ ەحەتی و
پەژارە
ی
خۆ
دەربڕین
. «.... چووونه
ماڵی
هەیدەر
گۆرانی
، جنازەی برایان هەڵدەگرت و دەیانهێناوه،
بانگ
لەسەر
بانگیان لێداوه، دەڵێ: «
هیچ
کەس
وای
لێ
نەقەوماوه.» «
تحفه
، ب٢،.ل-٢٦٩» .*
بانگ
ڕاهێشتن
/٢. «سن.»
هەڵدان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بانگ هەڵدان
[[بانگ/١+ههڵ «پێبف» +دان]]
«
مست
.، لا.»، «سن.» تم:
بانگ
لێدان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بخووردان
«نت.» دەفرێکی تایبەتییه، زەمانی
پێشوو
له
دیو
ەخانی پاتشایان و
ئەمیر
و گەورەپیاوان
دایان
دەنا
و بخووریان تێدا دەسووتاند.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بریقەدان
«مست.لا» تم: بریسکانەوه.:: له دوورەوه بریقەدەدا.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بریندار بوون
[[مست. لا.]]
1-
پەیدا
بوونی
«
برین
/1»
لە
ل سی ئادەمیزاد::
دەستی
شامراد
به
چەقۆ
بریندار
بوو
. 2- وجوودی «
برین
/1و 2» له شوێنێکی لەش:: چووینه
سەری
هەموو
گیانی
بریندار
بوو
«برینی
لێ
بوو
، برینی پێوه
بوو
».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
برینداری
«حمس.» ئەنجامی
بریندار
بوون
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بسته لێدان
[[نبسته؟+لێدان]]
«مست. لا.»
بە
دوو
پەنجەی
دۆشاومژە
«قامکی شاده» ی
هەردووک
دەستان
،
یا
به
قامکه گەوره و دۆشاومژەی
دە
ستێک، له
سەر
هەوای
مووسیقا و
هەڵپەڕکێ
دەنگ
دەرخستن.* «مک.» چەقەنه
لێدان
. «سن.»
پل
تەقاندن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
به ئەنداز «ه»
«بنت.» له
قەدەر
حاڵ
، نه
زۆر
نه
کەم
،
به
حیساب
. «نەڕووی
فەرش
گوڵ
،
مەست
مەست
به
ئەنداز
+ گرتشان
چۆپی
وێنەی چوپی
باز
» .. «خانا- 62
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بوخچه گەردان
«نت.»، «سن.» تم:
بوخچە
بگەردانی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بڕدان
[[ بڕ+دان «فد» ]]
«
مست
.، مت.» جووداکردنەوه:
شەوێ
دی
گورگ
له ڕانەکەی دا و
چەند
سەرێکی بڕداوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بۆمبی باڵدار
نت.»، «کئێر.» جۆرێک تەقەمەنییه
که
لە
خۆیەوه-
بێ
ئەوەی
به
فڕۆکە
فڕێ
بدرێ
یا
بەتۆپ و... بهاوێژرێ- دەچێته
سەر
شوێنی
مەبەست
و بەسەریا دەتە قێتەوه. تێبــ.-
یەکەم
شتی
لەم
بابەته ئەڵمانیای
نازی
ساڵی 1944 دایهێناوه و
ئەوسا
به
ناوی
«ڤ-2» ناوبانگی دەرکرد.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بۆندار
[[بۆن+دار «پب» ]]
«ست.» هەرشتێکی بۆنی
خۆشی
لێ
هەڵبستێ:: تووتنی
بۆندار
،
برنجی
بۆندار
.*
بۆنخۆش
، بیندار.* «بک.» بیهندار تێبــ.ینی:
لەم
وشەیەدا «
بۆن
»
وەکوو
«بەئۆزی» ئاوێستایی
به
موتڵەقی مانای «بۆنی
خۆش
» ه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بۆڕدان
[[1-بۆڕ+دان]]
«مست. مت.0»
شکاندن
و ژێرخستنی یەکێک
لەو
کارانەدا
که
حاڵ
ەتی «
بۆڕی
»
دروست
دەکەن.::
شێرکۆ
و
نەوزاد
شەڕه شیعریان دەکرد.
نەوزاد
شێرکۆی
بۆڕ
دا.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەدم دادانەوه
مست. مت.»، «مک.»
بەر
پەرچ
دانەوەی کەسێکی قسه
دەکا
و قسەکانی
به
دڵی یەکێک
نەبێ
که
دە
یان
بیسێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
تێک بەردان
[[ تێك «ده_یهك» +بهردان]]
، «
مست
، مت» 1- هاندانی
دوو
یا
چەند
کەس
یا
چەند
دەسته
ئینسان
یا
گیانداری
تر
و بەگژ یەکیا کردنیان::
ئەو
قسانەت بۆیەیه تێکمان
بەردەی
. 2- «مج» فیتنەیی
کردن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
لە ئوتوودان
«مستـ. متـ.»
ساف
کردنی
جل
وبەرگ
بە
ئوتووی
گەرم
کراو.: کراسەکەی
شێرکۆ
لە
ئوتوو
بدە
. ٭
ئوتوو
کردن
،
ئوتوو
کێشان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
2-باڵەدان
«نا.»، «سن.» تم:
٢-باڵەبان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابدارباشی
[ ١- ئابدار + باشی «تو = سەری»، کو. تو. ]
سەرۆکی
هەموو
ئەو
کەسانەی
لە
ئابدارخانە
«تمـ.: ـ»
ئیش
دەکەن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابدارخانە
[ ١- [ئابدار + خانە]، [فر. کو.] ]
«کئێر.»، «نتـ..» ١-
چاوگە
ژوورێکە
لە
کۆشکی پاتشایان و
ماڵە
دەوڵەمەند
و دەرەبەگاندا،
بۆ
ساز
کردنی
چا
و
قاوە
و
شەربەت
و
ئەو
جۆرە شتانە
تەرخان
دەکرێ
. ٢-
هەموو
کەرەستە
و
نۆکەر
و باربەری دەزگای
خواردن
و
خواردنەوە
کە
پاتشا
و
ئەمیر
و گەورەپیاوان
دەگەڵ
خۆیان
دەیان
بردە سەفەران.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاتەشگەردان
[[ ئاتەش + گەردان]، [فر. کو.] ]
«نتـ.» ئامرازێکە
لە
تەلی
باریک
دروست
دەکرێ
،
وەکوو
پیاڵەیێکی
کون
کون
وایە
کورتە
زنجیرێکی تێدەخرێ، خەڵووزی تێدەکەن و
چەند
پشکۆ
ئاگری
دەخەنە
سەر
و
هەڵی
دەسووڕێنن
تا
دەگەشێتەوە دەبێتە
سکڵ
. زیاتر
بۆ
سازکردنی
ئاگری
سەماوەر
بەکاردێت *
تاوڵەمە
«
تو
.».
1
2
3
4
5
6
7