(نت،)، (کعر.) «نەخۆشێکە ئەدات لەبەر مسوڵدانی ساوا بەتایبەتی نێرینە و میزی پێناکرێ» (تم:معر، کشت، ب 1، ل -28). تێبــ. - مامۆستا تۆفیق وەهبی ئەم وشەیەی بە نەخۆشیەکی پێست تایب تی منداڵان داناوە (تم:هبێد-6).

(نا.)، (هل،) تم: بازاڕ

(نا.). پەروا. ترس. *(جنو) باک.

(نا،) یەکێکە لە چوار (لا) ی جوغرافیایی. تێبــ. - ئەگەر وا ڕابوەستین کە دەستی ڕاستە مان دەلای ڕۆژهەڵاتێ بێ و دەستی چەپیشمان دەرۆژایە،زۆربەمان (باکوور) ه. (عا.) شیمال / جنووب.

[باکوور + ٣- ئی] (ٌست) حاڵی هەرشتێ کە پەیوەندی بەلای (شیمال) ەوە هەبێ.: کۆریای باکووری، ئامریکای باکووری.

(نت.) ١-دەلاقە یا یا کەبەرێکە لە دیواری ژوور و خانوودا (با) ی لێڕا دێتە ناو ماڵەوە و فێنکی دە کا. ٢-(کئێر) پیاڵەیە کی تایبەتییە لە شێوەی ئیستیکان بۆ لابردنی ئێش و ئازاری هێندێ شوێنی لەش بەکار دێت. تێبــ. – بە ئیسپیرتۆ یا د ەنکە شقارتەیەکی هەڵکراو هەوای ناو پیاڵەکە دەسووتێنن وخێرا دێنن بەو شوێنەوە کە ژان دەکا (بە تایبەتی ژانی سەرمابوون و....) جا چونکوو خۆی هەوای تێدا نەما وە هەوای ژێر پێستی لەش هەڵدەمژێ و کەمێک لە پێست دێتە ناو پیاڵەکەوە و گەرم دادێ. پێش ئەم ئامرازە پچکۆلە فەڕەنگییە لە کوردستان (کووپە) یان بە کارهێناوە و هێشتاش (کووپە گرتن) لە باو نەکەوتووە. ئەگەر لە جێیەک باکێشی تایبەتی نەبوو ئیستکانی چای بەکار دێنن *باد کێش، بانکە (جنو،) بای کەش.

(نت)، (مک) جێگایەکی لە هەر لایەکەوە (با) بیگرێتەوە.

(نت.) (مک.) تم:باگردان.

(نت.) تم: باگر. باللۆرە (نت.)، (مک.) تم: بالۆەرە.

(نت.) بایەکە بە دەوری خۆیا گێژ دەخوا و دەسوڕێ. *(مک.) گێژەڵووکە. (سیم.) گەردەلوول، گەردلوول. (سن.) گەردەبا، گەردەلوول، گێجەبا، (بک.) باهۆز. (جنو.) بادغیژە، بادگێژە.

(مست. مت.)، ١-شکاندنی باڵی پەلەوەرێک. ٢-(کن) بێچارە و بێ دەسەڵات کردنی کەسێک، *لە باڵدان.

(سمف.) ١-پەلەوەرێکی باڵی شکابێ، «هەر دەڵێی لە گلەگی باڵ شکاوە» ٢-بێچارە، تێشکاو، سەر نەکەوتوو.

(مست. لا) ١-فێرە فڕین بوونی بەچکەی باڵندە: ئەم بێچوە چۆلەکەیە کە تازە خەریکە باڵ دەگرێ. ٢-(کن.) خێرا ڕۆیین: ئای ئای خۆ وەتمان هەرد ڵێی باڵی گرت، چ زوو دەر پەڕی. *باڵ گرتنەوە.

١-(نا.) درێژایی بەژنی ئادەمیزاد «... باڵای بە باڵای گرتووە، دوو پەنجە کورتی دێنێ» (فولکلۆر). ٢-(س) سەر، بەرەژوور.، درێژ: دەستێکی باڵای لە کیمیا دا هەیە.

(ست.، نت.)، ئادەمیزادی کورتە باڵا (باڵای بە قەدەر بستێکە)، (عا.)، قزم.

(نت.)، (مک.) تم: ئاوێنە (ئاوێنەی باڵا بەژن).

(ست.)، تم: باڵا دەست.

(ست.)، (مک.) دەست ڕۆییو، دەست ڕۆێشتوو، حاڵی کەسێکی د ست بڕاو و خاوەن دەسەڵات بێ « من قاپی جە بۆن جە تۆ نەبەستم ! + یانی بزرگم، یا باڵا دەستم).(خانا - ٥٠٨)

(ست.)، (مک.) حاڵی منداڵێکی خەریک بێ هەڵ بدا، باڵای دەستی کردبێ بە دێژ بوون.

(نت.)، (بک.) فڕۆکە، تەیارە. تێبــ. – ئەو وشەیە لە جەنگەی شەڕی دووەمدا، کە ڕادیۆی (بەیروت) دەنگوباسی بەزمانی کوردی بڵاو کردەوە، داتاشڕاوە.