تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 369
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیرووکانە
[[ئێرە + ئووکە + ئان + ئە]]
(نت. بنت.) تم:
ئێرەکانە
. تێبــ.-
لە
ڕاستیدا
ئەم
وشەیە شوێنێکی بچووکتر و نیزیکتریش
پیشان
دەدا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیزافە
[[=عا.: ئیزافە]]
(نا.) حاڵەتێکی ڕێزمانییە
لە
نێوان
دوو
وشەدا
کە
بەهۆی ئامرازی ئیزافەوە
پێکەوە
دەلکێن (
مضاف
و
مضاف
الیه)
ئەوجار
مەعنایان
تەواو
دەبێ
.
کوڕی
کێ
، خانووی
شێرزاد
، گوارەی
ئافتاو
. تێبــ.- ئامرازی
ئیزافە
لە
کوردیدا (ئی) و (ئەی)ە
کە
بە
دوای وشەی یەکمەوە دەلکێن و (هەمزە)
کەیان
دەسوی و دەنگی دەرناچێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیزافە کردن
[[عا. کو.]]
(مست. مت)
لێ
زیادکردن
، خستنە
سەر
،
زیاد
کردنی شتێک
لە
شتێکی
تر
. پارەی
ئەم
کراسەش ئیزافەی حیسابی
کۆن
بکە
.
لە
سەتا
دوو
قازانجی
ئیزافە
بکە
بەسە
، ئیزافەی
سەر
ئەوانی
تریکە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیزرەم
[[تو: ئیز= یوز=١٠٠+ کو: ڕەم: درەم]]
(نت.)،(کعر.) سەنگێکە
بۆ
کێشانەی
شت
،
چواریەکی
حۆقەیەکە،
بە
ئحقەی سلەیمانی نیزیکەی ٩٠٠
گرام
دەبێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیزن
[[=عا.: ئیزن]]
(نا.)
ئیجازە
،
دەستوور
.
لە
ئێمەوە
ئیزن
بە
،
تۆ
ئیزنت
بە
دەستی
خۆتە
،
بە
بێ
ئیزن
بۆ
هیچ
کوێ
نەچی
. ((... مەرکەبی سەگلاوی
لە
ئێختەخانەی
دێنا
دەرێ
بە
ئیزنی
خوڵا
و پیغەمبەری
لێ
دەبوو
سوارە
)) (تحفە: ج٢-١٩٦).
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیزن خواستن
[[عا. کو.]]
(مست. لا.) ١- داوای
ئیجازە
کردن
بۆ
کردنی کارێک. ئیزنمان
لە
مامۆستا
خواست
و
هاتینەوە
، دەبوایە
ئیزن
بخوازی
نەک
سەربەخۆ
لیدەی بڕۆی. ٢- داوای ئیجازەی
ڕۆیشتن
لە
خانەخوێ
کردن
،
خواحافیزی
کردنی
میوان
لە
خانەخوێ
.
سێ
ڕۆژ
میوانیان بووین
هەر
ئیزنمان دەخواست ئیزنیان نەدەداین.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیزن دان
[[عا. کو.]]
(مست. مت.) ١- ئیجازەدان، ڕیگادان
بە
کەسێ
بۆ
کردنی کارێک. باغەوانەکە
خۆی
ئیزنی
داین
ئەم
تووە
بتەکێنین. هەرچەندی بەهانەی هێنایەوە
مامۆستا
هەر
ئیزنی نەدا. ٢- بەڕەڵڵا کردنی
قوتابی
و
کرێکار
و...
لە
قوتابخانە
و
لەسەر
ئیش
پاش
تەواو
بوونی
خوێندن
و
کاری
ڕۆژانە
. ٣- دەرکردنی
کرێکار
و
کاربەدەست
لەسەر
کار
. ((قادر! بزانە و تاوزەند،
چەند
ڕۆژی
ئیش
کردووە پارەکەی بدەیە و ئیزنی دە)). ٤-
ڕازی
بوونی
خانەخوی
بە
ڕۆیشتنی
میوان
.
ئەوە
بۆ
هێندە
پەلەتانە؟
یەک
دوو
ڕۆگی دیکەش
لێرە
بن
ئەو
وەختی ئیزنتان دەدەین و خواحافیزتان
بێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیزهار کردن
[[عا.: ئیزهار + کو: کردن]]
(مست. مت.) ١-
ئاشکرا
کردن
، خستنەڕوو، وەڕووخستن. ٢-
گوتن
،
بەیان
کردن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیزهارنامە
[[عا. کو.]]
(نت.)،(کئێر.) کاغەزێکە
بازرگان
و
کاسب
چلۆنایەتی
کار
و
کاسبی
،
قازانج
و
زیانی
خۆیانی
تێدا دەنووسن و دەیدەن
بە
ئیدارەی
ماڵیات
بەردەرامەت (
ضریبه
الدخل)،
یا
دەربارەی
ئەو
کاڵایانەی
لە
دەرەوە
بۆیان هاتووە دەیدەن
بە
گومرگ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیزڕائیل
[[محر. عیبری]]
١-
ئەو
فریشتەیەی
گیانی
ئادەمیزاد
دەکێشێ. ٢- (مج.) آ) پیاوی
بەسام
،
ئەو
کەسەی یەکێک
یا
زیاتر
لێی
بترسن. ب)
ئەو
کەسەی
لەبەر
دڵی
کەسێ
یا
کەسانێ ناخۆشەویست و
دزێو
بێ
.
وەک
ئیزڕائیل
ببینم
وایە
،
هەر
دەڵەی ئیزڕائیلە. تێبــ.-
ئەوی
ڕاست
بێ
ئەو
خوێندەوارانەی دەنگی (ع)یان
لە
زمانی کوردیدا
بە
دڵ
نییە
،
ئەم
وشەیان
بەم
دەردە بردووە
دەنا
خەڵکی
لادێ
هەر
(عیزڕائیل)
دەڵێن
*عیزڕائییل. مەڵکەمۆت.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیزڕاب
[[=عا.: ئیزراب]]
(نمس.)، (کعر.) ١-
ڕوو
وەرگێڕان
. ٢- (مج.)
دەست
لە
کار
هەڵگرتن
و کۆبوونەوەی کۆمەڵێ
خەڵک
بۆ
دەست
خستنی
هەندێ
داوا
،
یا
وەدی
هێنانی هیندێ
ئامانج
(
ئازادی
،
کەم
کردنەوەی سەعاتی
ئیشی
کرێکاران،
زیاد
کردنی
ڕۆژانە
...)
یا
دەربڕینی
ناڕەزایی
بەرامبەر
بە
شتێک، کارێک
یا
ڕووداوێ. *
مان
گرتن
. (کئێر.)
ئیعتیساب
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیست
(نا.)، (مک.) وێستانێکی
کەم
، ڕاوەستانێکی
بچووک
.
وازهێنان
لە
کارێ
بۆ
ماوەیەکی
کەم
. ئیستێک
بگرە
تا
دەگەڕێمەوە، ئیستێکی پێ نەچوو دەورەیان
دان
و هەموویان
چەک
کردن
. (عا.)
لەحزە
(لحظە).
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیستڕاحەت
[[-عا.: ئیستڕاحەت]]
(نا.) تم:
ئیسڕاحەت
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیستیخارە کردن
[[عا.: ئیستیخارە + کو: کردن]، [عا. کو.]]
(مست. مت.)
فاڵ
گرتنەوە
بە
قوڕئان
یا
توسبیح
یا
هەر
شتێکت
تر
بۆ
ئەوەی
بزانن کردنی کاریک
باشە
یان
نا.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیستیخبارات
[[عا.]]
(کعر.)، (مست. مت.)
خەبەر
وەرگرتن
،
گەڕان
بە
شوێن
دەنگ
و باساندا. ٢- (نا.) داییرەیێکە
بۆ
کۆکردنەوەی
دەنگ
و
باس
و پاراستنی سوپای
هەر
دەوڵەتێک. *(کئێر.) ڕوکنی
دوو
. ٣- (مج.)
ئەو
کەسەی
لەم
داییرەدا
ئیش
دەکا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیستیخدام کردن
[[عا.: ئیستیخدام + کو: کردن]]
(مست. مت.) ڕاگرتنی
کەسێ
بۆ
کردنی کارێ، ڕاگرتنی
یەکێ
و کردنی
بە
کاربەدەستی
دەوڵەت
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیستیشهاد نامچە
[[عا.: ئیستیشهاد+ کو. فر: نامچە]]
(نت.)، (کئێر.) تم:
ئیستیشهادنامە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیستیشهادنامە
[[عا. کو.]]
(نت. کئێر.) کاغەزێکە
چەند
کەس
مۆری
دەکەن و دەربارەی مەسەلەیەک
یا
کارێک
شایەتی
دەدەن *(کعر.) مەزبەتە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیستیعداد
[[=عا.: ئیستیعداد]]
(نمس.)
ئامادەیی
،
سازی
. ئیستیعدادی
هەیە
تا
بەیانی
دانیشێ، ئیستیعدادم
نییە
هەر
قسەشیان
دەگەڵ
بکەم.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیستیعفادان
[[عا.: ئیستیعفا + کو: دان]]
(مست. لا.)، (کئێر.) تم: ئیستیقالە
کردن
.
2
3
4
5
6
7
8