تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 26
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاب و تاب
[ [١- ئاب/ ٢+تاب]، [فر. کو.] ]
«نتـ.» ١-
ڕازاوە
و
بە
ڕەونەق:
بە
ئاب و تابێکەوە قسەکانی گێڕایەوە. ٢- تاووتوێ و
گەرما
. □ «
لە
ئاب و
تاب
ئەشک
و
ئاهی
خۆمدا بوومە
بریانی
». «
لە
باتی
پوختەگی
سووتام و
هێشتا
پێم
دەڵێن
خامە
» «نالی: گمـ.» *
ئاووتاو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
١- ئاب
[فر. ]
«نا.» ١-
ئاو
. ٢-
ڕەونەق
،
ورشە
و بریسکەی
هەندێ
شت: تیغی
ئابدار
. تێبــ. -
ئەم
وشەیە
بە
مەعنای ئەسڵی
خۆی
«
ئاو
»
لە
کوردیدا،
بە
تەنیایی
بە
کارناهێنرێ،
بەڵام
لە
تەرکیبدا دەچێتە سەروبنی وشە:
ئابڕوو
،
تیزاب
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
٢- ئاب
[سوریانی، عیبری]
«نا.»
مانگی
هەشتەمی ساڵی
ڕۆمی
، دەکەوێتە
نێوان
تەممووز و
ئەیلوول
. *
ئاغستۆس
،
ئۆت
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابات
«مکـ..»، «سـ..»
ئاوەدان
. تێبــ. -
ئەم
وشەیە
بە
تەنیایی
دەکار ناکرێ،
دەگەڵ
ناوێک
تەرکیب
دەبێ
و ناوێکی
تازە
دروست
دەکا
بۆ
ناونانی
ئاوایی
و
دێهات
،
لە
کوردستان: حاجیابات، حەسەنابات، عەلیابات. *
ئاوا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابان
[فر. ]
«کئێر.»، «نا.»
مانگی
هاشتەمی ساڵی
ئێرانی
،
دووەم
مانگی
پاییز
«٢١ی تشرینی
یەکەم
- ٢٠ تشرینی
دووەم
»، *
خەزەڵوەر
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابجۆ
«مکـ..»، «نتـ..» تمـ:
ئاوجۆ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابخانە
[١-( ئاب/ ١+خانە)،( فر. کو.) ]
«نتـ.»
چاوگە
ژوورێکە
بۆ
دەست
بەئاو
گەیاندن
تەرخان
دەکرێ*
ئابدەست
،
ئابدەستخانە
،
ئاوخانە
،
ئاودەست
،
ئەدەبخانە
. «بکـ..»
ئاڤڕێژ
. «فیـ..»
ئاودەستخانە
، پێشـــاو، سەراودەشت، کەنـــاراو.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابدارباشی
[ ١- ئابدار + باشی «تو = سەری»، کو. تو. ]
سەرۆکی
هەموو
ئەو
کەسانەی
لە
ئابدارخانە
«تمـ.: ـ»
ئیش
دەکەن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابدارخانە
[ ١- [ئابدار + خانە]، [فر. کو.] ]
«کئێر.»، «نتـ..» ١-
چاوگە
ژوورێکە
لە
کۆشکی پاتشایان و
ماڵە
دەوڵەمەند
و دەرەبەگاندا،
بۆ
ساز
کردنی
چا
و
قاوە
و
شەربەت
و
ئەو
جۆرە شتانە
تەرخان
دەکرێ
. ٢-
هەموو
کەرەستە
و
نۆکەر
و باربەری دەزگای
خواردن
و
خواردنەوە
کە
پاتشا
و
ئەمیر
و گەورەپیاوان
دەگەڵ
خۆیان
دەیان
بردە سەفەران.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابدووزەک
[ [١- ئاب/ ١ + دووز = دز + ١- ئەک/ ٢ ]]
«کئێر.»، «نتـ..» ئامرازێکە
لە
شووشە
و
لاستیک
و
پلاستیک
دروست
ئەکرێ، دەرمانی تراوی پێ دەکەنە
ناو
لەشی
ئینسانەوە. * سێرینگ، «کعر.»
شرینقە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابدەست
[ [١- ئاب/ ١ + دەست]، [فر. کو.] ]
«کعر.»، «نتـ..» تمـ:
ئابخانە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابدەستخانە
[[ ئابدەست + خانە]، [فر. کو.] ]
«کعر.»، «نتـ.» تمـ:
ئابخانە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابشار
[ [١- ئاب/ ١+ شار «ند.» ]، [فر] ]
«نتـ.»، ١- تمـ:
ئاوشار
□ «
ئەم
بەچاو «
در
» و
بە
سەر
لەعلی «هدیة» بۆدەبا «
ئەو
بەتف دەیکا
بە
میزابی شکستەی
ئابشار
» «نالی:
مقبل
- ١٥» ٢- چوونی
تۆپ
لە
یاری
«والیباڵ»
دا
،
بە
هەڵمەت
و
تاو
بۆ
مەیدانی
بەرامبەر
و شۆڕبوونەوەی
بە
ڕژدی
بە
کەنار
تۆڕەکەدا * «کعر.» کەبباسی «
عا
.».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابوور
«بکـ..»، «نا.»
حەیا
،
داوێن
پاکی
،
شانازی
،
شەرەف
، نامووس: م
ئابوور
کر
«م ئابوورم
کرد
» : ڕێکم
خست
، تەرتیبم
کرد
،
بە
خۆشی
و دۆستانە بڕیمەوە «
کار
و مەسەلە»، دەفعم
کرد
«
پارە
» تمـ:
بە
ئابوور
،
بێ
ئابوور
. تێبــ. ـ
ئەم
وشەیەم
هەروەکوو
خۆی
لەبەر
قامووسەکەی «ژابا JABA - ٢» نووسیوەتەوە
کە
بەو
مەعنایانەی سەرەوەی هێناوە و «م
ئابوور
کر
» و مەعناکانیشی
لە
زمان
«سۆسیین SOCIN» گێڕاوەتەوە. «کارومەسەلە» و «
پارە
»
بۆ
ڕوونتر کردنی مەعناکانی
من
لێم
زیادکردووە. هس.:
ئابڕوو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابووری
«تتـ.»، «نا.» -
چاوەدێری
ڕاگرتنی
ڕێک
و پێکی
داهات
و
خەرجی
ماڵ
،
ئیدارە
و
دەوڵەت
.
ئیقتیساد
. تێبــ. -
نازانم
ئەو
وشەیە
لە
کوێڕا
هاتووە و
چۆن
داتاشراوە،
بەڵام
ئەوەندە
بڵاو
بۆتەوە،
بەم
مەعنایە جێگای
خۆی
کردۆتەوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابوونە
«فەرەنسی»، «نا.» ١- پارەیەکی
پێشەکی
دەدرێ
بە
ئیدارەی
ڕۆژنامە
و گۆڤاران و
تا
ماوەیەک
ڕۆژنامە
بۆ
خاوەنی
پارەکە
دەنێرن. ٢- پارەیەکە ئەندامانی «
یانە
» و «نەقابە» و «
پارتی
»
یەکان
مانگانە
یا
ساڵانە
دەیدەن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابڕوو
[[ ١- ئاب ١ + ڕوو]، [فر. کو.] ]
«نتـ..» ١- ڕەونەقی
ڕوو
،
ورشە
و گەشەی
دەموچاو
٢- «مجـ.» ســەر بڵیندی،
شەرەف
،
نامووس
،
حەیا
. تێبــ. ـ
ئەگەرچی
مەعنای
دووەم
مەجازە،
بەڵام
ئەم
وشەیە
لە
کوردیدا
هەر
بەم
مەعنایە
بە
کاردەهێنرێ و هیچی
تر
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابڕووبران
«مستـ. متـ.»
بێ
حورمەت
بوونی
کەسێک
بێ
ئەوە
«
فاعیل
» ی کارەکە
دیار
بێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابڕووبراو
«نمفـ.، ستـ.» کەسێکی
ڕیسوا
کرابێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابڕووبردن
«مستـ. متـ.»
بێ
قەدر
و
حورمەت
کردن
و
سووک
و
چرووک
کردنی یەکێک *
بێ
شەرەف
کردن
،
ڕیسوا
کردن
،
سەرشۆڕ
کردن
،
شەرەف
شکاندن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابڕووبەرە
[ [ئابڕوو + بەر «لەبردن» +٣- ئە/٢ ]
(سفا.) ١- کەسێکی ببێتە مایەی
ڕیسوا
بوون
، یەکێکی
کاری
وا
بکا
شەرەفی یەکێک
یا
چەند
کەسێکی
تری
پێ بچێ. ٢-
کار
و کردەوەیەکی
پیاو
سووک
بکا
یا
عەیبەی بێنێتە سەر.: دایکم!
ئەم
مناڵە ئابڕووبەرەیە
لە
چی
دەگێڕی،
کچێ
وەرە
دانیشە
هەی
ئابڕووبەرە!
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابڕووتکان
«مستـ.. لا.» تمـ:
ئابڕوچوون
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابڕووتکاو
«سمفـ.» کەسێکی نامووسی
چوو
بێ
،
تووشی
سووکی
و
سەرشۆڕی
بوو
بێ
. □ «
ڕۆژی
تەرزە
،
چەندە
مینای
دڵشکێن
و
سەرشکێن
» «
ڕۆژی
باران
،
چەند
شڕە
،
بێ
عیسمەت
و
ئابڕووتکاو
» «نالیی: گمـ»
1
2