ئەم زاراوە پتر لە ڕێککەوتننامە بازرگانییە نێودەوڵەتییەکاندا بەکار دێت. لەم جۆرە ڕێککەوتنەدا مادەیەک دەگونجێنن کە بەو پێیە هەر دوو لایەن مافی «دەوڵەتی تەواو دۆست» یان هەبێت. بە واتایەک ئەگەر لایەنێک باجی گومرگی دەوڵەتێکی سێهەم کەم بکاتەوە یا مافێکی بازرگانی تایبەتی بداتێ، ئەوا لایەنەکەی دیکەش خۆبەخۆ دەبێتە خاوەنی ئەو مافە. نموونەی ئەم ڕێککەوتنە لە دانیشتنی مۆسکۆ (30/7/1991 ) لەنێوان سەرۆکی هەر دوو وەڵاتی ئەمریکا و سۆڤیەت بە ئەنجام گەیشت کە ئەمریکا مافی دەوڵەتی تەواو دۆستی بەپێی پێنج ڕێککەوتننامە بە سۆڤیەت بەخشی.

مرۆڤ دۆستی یا هیۆمانیزم لە وشەی Human بە واتای مرۆڤ وەرگیراوە. ئەم زاراوە لە زانستە مرۆییەکاندا مانای جۆراوجۆری هەیە بەڵام بە گشتی بریتییە لە کۆمەڵێ تیۆری کە ڕێز بۆ مرۆڤ و خەسڵەتە مرۆڤییەکانی دادەنێ و حەز بە گووران و بەختەوەری مرۆڤ دەکات. هەروەها بریتییە لە فەلسەفە و ڕێبازی مرۆڤایەتی کە ژیانی ئادەمیزاد لەم جیهانەدا بە گرنگتر دەزانێ لە لێکۆڵینەوەی ئاین و شتی مانایی و نەبینراو. بەپێی ئەم ڕێبازە پەروەردە شتێکی زور گرنگە بۆ گەشەسەندن و پێگەیشتنی توانستەکانی مرۆڤ.
لە مێژووی شارستانەتیی ڕۆژئاوادا مرۆڤپەروەری، ناوی بزووتنەوەیەک دەخاتەوە بیر کە بوو بە بنەمایەک بۆ ڕینسانس و بووژانەوەی زانست و کولتوور و هونەر و چێکردنی گیروگرفتە کۆمەڵایەتی و سیاسییەکان، دوور لە پەروەردە و دەسەڵاتی پاپا ئایینییەکان. ئەم بزاوتە کولتوورییەی ئەورووپا بەهۆی ئاشنابوون لەگەڵ کولتووری کەونارای یۆنان و ڕۆما هاتە ئاراوە تاکوو لە بەرانبەر تاریکستانی فەرهەنگی سەدەکانی ناوەڕاست، کولتوورێکی نوێ بەرهەم بێنێت.
دروشمی مرۆڤ دۆستی لەسەر ئەم قسەی پرۆتاگۆراس بەندە کە دەیگوت مرۆڤ پێودانگی هەموو شتێکە. بەم پێیە مرۆڤی خستە جێی خواوەند و کڵێسە و مەسیح و تاک گەرێتی و بڕەوی دا بە خۆپەرستی ئاوەزمەندی و لەبری باوەڕ بە مانەوەی ڕۆح و بەڵێنی بەهەشت، خۆشبینی بەم جیهانەی بەرجەستە کردەوە. ئایدیولۆژیای مرۆڤ دۆستی دوو قوتابخانەی لێ کەوتۆتەوە: یەکەم، لیبرالیزم کە باڵانوێنی عەقڵێکی شارستانی بە تایبەت چینی ڕۆشنبیر بوو کە لەگەڵ کۆت و بەندە کۆمەڵایەتییەکاندا دژایەتی دەکرد و دواتر وەک ئایدیۆلۆژیای کۆمەڵگەی سەرمایەداری هەژمۆنی پەیدا کرد. دووهەم، سۆشیالیزم کە خەونی بە چاکسازی و باشتر کردنی باری گوزەرانی چینی هەژارەوە دەبینی. نوێنەرانی مرۆڤدۆستی لە ئەورووپا بریتین لە: دانتە، داڤینچی، مەیکڵ ئانژ، گالیلە، دکارت، لۆتر، شکسپیر، نیۆتۆن، سێرڤانتس، کۆپرنیک، ئەرێسمۆس و بۆکاچیڤ.