تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئەدی نا
مگر نه؟
ئەدی نا
مەگەر وانیە؟
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
حق نا شناس
[ص. فا ]
(هەغ نا شیناس - hex na şinas)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
نا
( (نا - na))
پێشگرە، دەچێتە پێش وشەو مانای تازەی لێ دروست دەکات، وەک: نادرست، ناپسند، ناتوان.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
نا
[ا ]
(نا - na)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
نا
[ا ]
(نا - na)
نم، رتوبەت، تەرەشوع، بۆنی ناخۆشی هەندێ خۆراکی کۆن، بۆنسارد.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
نا
[ا. عا ]
(نا - na)
نا
نا. (ناڕاست)
نا
نه. ( حرف نهی است: نمی کند.)
نا
نا، ناو، نای. ( ناو آسیا)
نا
ئامرازی نەکەرە. (ناکا)
نا
نێ (نێی ئاش)
نا
غَیرُ. (غَیرُ مُستَقیم)
نا
لا، ما. (لا یَفعَلُ، مایَفعَلُ)
نا
ناوَق.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
نا
پیتی نەفییە بۆ ئێستا و لەمەولا
نا
بێ: ناهومید
دوورەپەرێزی: ناچم، ناخۆم
دۆڵاش: سەرنای ئاسیاو
وشەی پرسیار: تۆ چویە شار نا؟
ئان، یان: نا تۆ بچو نا من دەچم
وشەی حاشا: خونەتۆ خواردت؟ نا
نا
بۆ یەکخستنە ٬ تەنها یان لەگەڵ ووشان بە کار دەبرێ. وەکو: ناڕاست٬ ناچم٬ ناڕۆم٬ واژیی دەچم و دەڕۆم. دەنا نا؟ ئەدی نا؟
بانگی ناوەخت
«نت.» تم: بانگی بێ واده.
بەڵای ناگەهان
«نت»، بە ڵایەکی کتوپڕ و لە ناکاو «= ناگەهان» بدا بەسەر کەسێکدا:: فڕۆکه وەک بەڵای ناگەهان گەییشته سەرمان. 2- «مج»، «ست» زۆر زرینگ و زیت و فێڵباز، کار لەد ەس هاتوو:: بەڵایەکه بۆ خۆی. بێ بەڵابی - 1- بۆ دەربڕینی ناڕەزایی و تووڕەیی له قسە و کردەوەی کەسێک بەکاردێت. تێبــ.ینی: به پێی ڕادەی «تووڕەیی» وشەی «بەڵا» درێژ دەکرێتەوه:: بێ بەڵابی واز بێنه. 2- بۆ دەربڕینی ناڕەزایی ڕووت بە بێ تووڕەیی. تێبــ.- لەم حاڵەتەدا ڕستەکە بێ درێژکردنەوەی هیچ وشەیەک و بێ ئەوەی قورسایی بخرێته سەرهیچ پیتێک لە دەم دەرد ه چێ «ورچه قوڵه بێ بەڵابی، داری بێ گەڵا بی» .
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
xêtêrnak (FN - خطر ناك)
خطير .مخطر
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاش نانەوە
دروس کردنی ئاش و خستنەگەڕی
ئاش نانەوە
[[ ١- ئاش + نانەوە ]]
«مستـ. متـ.» ١- دروست کردنی ئاش: پیرۆت وەستایەکی باشی هێناوە ئاشی پێ دەنێتەوە. مام گدروون خەریکی ئاش نانەوەیە. ٢- «کنـ.» سازکردنی گێرە و کێشە و گرفتاری بۆ کەسێ: ئەم کابرایە ئاشێکی بۆ ناوینەوە هەرچی دەکەین ڕزگاریمان نایە.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاشووب نانەوە
هەڵگیرساندنی ئاشووب
ئاشووب نانەوە
«مستـ. لا.» تمـ: ئاژاوەنانەوە.
ئاوەڵ ناو
صفت دستوری
ئاوەڵ ناو
بری ناو، سفەت لە ڕێزماندا
ئاگر نانەوە
«مستـ. متـ.» تمـ: ئاگر کردنەوە / ١و٢.
ئیستیشهاد نامچە
[[عا.: ئیستیشهاد+ کو. فر: نامچە]]
(نت.)، (کئێر.) تم: ئیستیشهادنامە.
ئەحواڵپرسی ناخوەش
ئەحواڵپرسی ناخوەش
هەواڵپرسی، خەوەرپرسی. [سەردانی نەخۆش]
ئەحواڵپرسی ناخوەش
ئەستێرە ناس
[[ئەستێرە+ناس «ناسین» ] ]
«سفا.»، «تتـ.» ئەو کەسەیە سەری لە گەڕان و هەڵاتن و ئاوابوونی ئەستێران دەردەچێ ٭ئەختەرشناس، حیسابگەر. منجم.
ئەستێرە ناسی
۱- «نا.». لێک دانەوە و حیساب کردنی هات و چۆ و هەڵاتن و ئاوابوون و بەرز و نزم بوونەوەی ئەستێرەکان و هەڵدان و هەڵێنانی ئەو کارەساتانەی بە پێی ئەم حیسابانە ڕوودەدەن. تێبــ.ینی: ئاشکرایە ئامانجی ئەم زانستە لە ڕابردوودا دەگەڵ ئێستا لێک جیاوازن. ۲- «حمسـ.» کاری زانایەکی ئەستێرە ناس. ٭ئەختەرشناسی، حیسابگەری.
ئەنگوس ناوگین
ئەنگوس ناوگین
زەڕنەقووتە. [بەرزەلووتە، باڵابەرزە]