تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
حوشتر مرغ
باڵندەیەکی گەرمیانیی گەورەی مل درێژە لە حوشتر دەچێ
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغ
[ا ]
(مورغ - murx)
باڵندە، هەر گیانلەبەرێک پەڕو باڵی هەبێ و بفڕێ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغ
[ا ]
(مه‌رغ - merx)
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
مرغ
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغ حق
[ا. مر ]
(مورغی هه‌غ - murxi hex)
کوندەپەپوو، بایەقوش، کوند.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغ خانگی
[ا. مر ]
(مورغی خانه‌گی - murxi xanegî)
مریشکی ماڵی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغ سحر
[ا. مر ]
(مورغی سه‌هه‌ر - murxi seher)
بولبول، شالوور، کەڵەشێر.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغ سقا
[ا. مر ]
(مورغی سه‌غا - murxi sexa)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغ سلیمان
[ا. مر ]
(مورغی سوله‌یمان - murxi suleyman)
پەپوە سلێمانکە، شانەسەر، پەپلەسلێمانە.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغ شاخدار
[ا. مر ]
(مورغی شاخدار - murxi şaxdar)
جۆرە باڵندەیەکە بە ئەندازەی مامری ئاسایی دەبێ و گۆشتەکەی زۆر بەلەزەتە.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغ شب اویز
[ا. مر ]
(مورغی شه‌ب ئاڤیز - muraxi şeb avîs)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغ عیسی
[ا. مر ]
(مورغی ئیسا - murxi isa)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغ مگس
[ا. مر ]
(مورغی مه‌گه‌س - murxi meges)
باڵندەیەکە مێرووان دەخوات.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغ چمن
[ا. مر ]
(مورغی چه‌مه‌ن - murxi çemen)
بولبول.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
پیل مرغ
[ا ]
(پیل مورغ - pîlmurx)
قەلەمون.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغابی
[ا. مر ]
(مورغابی - murxabî)
مراوی، سؤنە.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغانە
[ا ]
(مورغانه‌ - murzane)
هێلکەمر.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغزار
[ا. مر ]
(مه‌رغزار - merx zar)
چەمەن، سەوزەزار، مێرگوزار.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغزن
[ا ]
(مه‌رغ زه‌ن - merxzen)
قەورستان، گۆڕستان.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغزی
[ص. ن ]
(مه‌رغه‌زی - merxezî)
مەروزی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغسانان
[ا. مر ]
(مورغ سانان - murx sanan)
ئەو گواندارانەی وەکو باڵندە هێلکە دەکەن.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغوا
[ا ]
(مورغڤا - murx va)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغوب
[ا. مف. ع ]
(مه‌رغوب - merxub)
پەسندو ویستراو، شتێک رەغبەتی لەسەر بێ، پەسندو رەواجدار.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغول
[ا. ص ]
(مه‌رغوول - merxûl)
زوڵفی لوول و پێچاو پێچ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مرغک
[ا ]
(مورغه‌ک - murxek)
باڵندەی بچووک، گڕۆڵی کراس.
قۆمرغانە
مجلس پرهیاهو
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
امرغ
[ا ]
(ئامەرغ - amerx)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بزمرغ
[ا ]
(بوزمورغ - buzmurx)
جۆره مالێکه وەکو وشترمل، له ئوسترالیادا هەیه.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سیمرغ
جۆرە باڵندەیەکی زۆر گەورەیە کە هەر ناوی هەیە
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
سیمرغ
[ا ]
(سیمورغ - sîmurx)
سیمورغ، عه نقا، باڵنده یه کی ئه فسانه ییه ده ڵێن زۆر گه وره بوه و له کێوی قاف هێلانه ی هه بووه، هه روه ها ده ڵێن ناوی حه کمێک بووه که له کێوی ئه لبورزدا خه ریکی عیباده ت و خواناسی بووه. له داستانی شانامه دا ناوی باڵنده یه ک بووه که زاڵی کوڕی سامی له کێوی ئه لبورز هه ڵگرتووه و په روه رده ی کردووه و پاش ماوه یه ک که سام چۆته سۆراغی کوڕه که ی، سیمورغ زاڵی داوه ته وه سام و په ڕێکی خۆی داوه تێ تا هه ر کاتێ پێویستی به کۆمه ک بێ، ئه و په ڕه بخاته ئاگره وه، سیمورغ له شه ڕی رۆسته م و ئه سفه ندیاردا له سه ر داوای زاڵ چووه ته یارمه تی رۆسته م و به ته گبیری ئه و ئه سفه ندیار به ده ستی رۆسته م کوژرا.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
شترمرغ
[ا.مر ]
(شوتور مورغ - şutur murx)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
شرمرغ
[ا.مر ]
(شیری مورغ ـ ri murx șî)
شیری مر ، کینایه یه له شت مایاب ، شتێ که نه بێ چونکه مر شیری نییه.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
وشترمرغ
حوشترمرغ
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
کلمرغ
[ا. مر ]
(كەل مورغ - kel murx)
سەرگەڕ، سیسارکه کەچەڵه، داڵەكەرخۆره.