تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 208
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
یەنگیچەری
[(تیرهاوێژ)]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
یەنگیچەری
اِنکشاری، قَوَاس، زَبانِیَّة، نَبَّال.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
یەنگێ (هەورا.):
لاسایی
.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
یەنە
روز
جمعه
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
یەنە
هەینی
،
ئین
،
جوحمە
، جۆعمە،
جومعە
، دواڕۆژی
حەوتە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
یەنە:
ئینی،
هەینی
، جوعمە،
جومعە
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاو ئامایەنە دلی چەما(هەورا)
ئاو
داهاتنی
چاو
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاڤیەنگ
ئاوی
بارانە
، گۆلێکە،
کە
باراناوی تێدا کۆبێتەوە
سەرچاوە:
برادۆست (کوردی - کوردی)
ئایەندەی ڕابوردوو
Future in
the
Past،
واتە
ئایەندە
لە
ڕوانگەی ڕابوردەوە، «کتێبەکەم
پەیدا
کرد
چونکە
دەبا
بیخوێنمەوە» -
لە
ڕابوردوودا «پەیدام
کرد
»
چونکە
دەبا
لە
ئایەندەدا «بیخونمەوە».
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئایەنە
آینده
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئایەنە
ئایندە
، لەوەودوا،
پاشەڕۆژ
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئەیرییەنە(ئاو)
ئێران
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
بیەنا
بودەام
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
بیەنا
بووگم
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
بیەنە
بیارش
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
بیەنە
بیهێنە
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
بێلایەنی
بی
طرفی
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
بێلایەنی
Neutrality
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
بێلایەنی
ئەم
زاراوە
لە
دوای شەڕی جیهانی
دووهەم
هاتە
ئاراوە، مەبەستیشی
لە
حاڵەتی
ئەو
دەوڵەتانەیە
کە
لە
باری
سیاسی
و دیپلۆماسییەوە
لە
گێرە
و کێشەی دەوڵەتانی کۆمۆنیست و لایەنگرانی
ڕۆژاوا
،
بە
هیچکام
لەم
دوو
لایەنەوە نەبەسرانەوە.
ئەم
سیاسەتە ئامرازێکە
کە
بەو
پێیە وەڵاتێک ئەتوانێ
خۆی
لە
قەیرانی ئایدیۆلۆژیکی
نێوان
وەڵاتانی
دیکە
دەربهاوێژێ.
مەبەست
لە
بێلایەنی
بۆ
هەر
وەڵاتێک
لە
بواری جوگرافییەوە، واتایەکی
جیاواز
لەخۆ دەگرێ.
بێلایەنی
لە
لایەکەوە
بە
مانای
گۆشەگیری
و دوورەپەرێزی تەواوە و
لە
لایەکی دیکەەوە
بە
«بزووتنەوەی بێلایەن* non-alignment»
لە
بەرانبەر
دوو
لایەن
و
بەشداری
چالاک
و پۆزەتیڤ
بۆ
دابەزاندنی قەیرانی
نێو
نەتەوەیی شرۆڤە دەکرێت (بڕوانە بزووتنەوەی بێلایەن) .
پێویستی
بێلایەنی
، نەچوونە
ناو
پەیماننامەی
سەربازی
و وەرنەگرتنی
چەک
یان
یارمەتی
سەربازی
لە
هیچ
لایەنێک
یان
نەدانی
بنکە
بە
هیچ
لایەنێکی شەڕە و بەرعۆدەنەبوونی
هیچ
شتێک
لە
بەرانبەر
خواستی
لایەنەکانی تێوەگلاو
بە
شەڕەوەیە.
ئەم
شێوازەی
بێلایەنی
، گرتنەبەری سیاسەتی
دەرەکی
سەربەخۆیە و
بە
لایەنگرانی
ئەم
ڕێبازە
دەڵێن
وەڵاتانی «بێلایەن».
بێلایەنی
، ڕواڵەتێکی پۆزەتیڤیشی
هەیە
کە
بریتییە
لە
هەوڵدان
بۆ
ئاشتکردنەوەی
دوو
لایەن
یا
ناوبژیوانی
لەنێوان
دوو
گرووپی
ڕەقیب
و
تەقەلا
بۆ
پاڕاستنی
ئاشتی
جیهانی لەڕێگەی چەککردنەوە (بڕوانە چەکداماڵین).
بەم
شێوازە دەگوترێ «
بێلایەنی
پۆزەتیڤ».
وەڵاتی
هیند
لەسەردەمی نێهرۆ گەورەترین پێڕەوکاری
ئەم
سیاسەتە
بووە
لە
جیهاندا.
جۆڕێکی
دیکە
لە
بێلایەنی
بریتییە لەوەیکە دەوڵەتانی
پیلانگێڕ
، بەپێی
بەرژەوەندی
هاوبەشیان
لە
کاتی
هەڵگیرسانی شەڕێک،
وەڵات
یا
ناوچەیەک
لە
شەڕەکە دەپارێزن، ئەویش
پەیمان
ئەبەستێ
کە
لە
پێوەندییە نێودەوڵەتییەکاندا
خۆ
هەڵنەقورتێنێ.
ئەم
جۆرە بێلایەنییە، چەشنێکی نیگەتیڤە
کە
لە
دوای شەڕی جیهانی
دووهەم
لەسەر
نەمسا
پیادە
کرا
.
دەوڵەتی
سۆڤیەت
بەو
مەرجە هێشتی نەمسا
سەربەخۆیی
بە
دەس
بێنێ
کە
بێلایەن بمێنێتەوە. کۆنترین و بەناوبانگترین
وەڵاتی
بێلایەن
لەم
چەشنە،
وەڵاتی
سویسرایە
کە
تەنانەت
نەبۆتە ئەندامی ڕێکخراوەی
نەتەوە
یەکگرتووەکان و
ئەم
شێوازە
لە
سیاسەتی
دەرەکی
،
بۆتە
پێشینەیەکی
پایەداری
ئەم
وەڵاتە.
بە
بۆچوونی ڕەشەگەل
بێلایەنی
،
بە
مانای دوورمانەوە
لە
شەڕە.
ئەم
جۆرە بێلایەنییە، بارودۆخی
ئەو
کەسانەن
کە
لە
ئاشتیدا
بە
سەر
ئەبەن
بەڵام
دیتران
سەرقاڵی
شەڕن.
لە
ڕوانگەی ئەکادیمییەوە،
بێلایەنی
واتایەکی تازەتری لەخۆ گرتووە
کە
بریتییە
لە
بارودۆخێکی
یاسایی
کە
ئەرک
و مافگەلێکی دیاریکراو
پێشنیاز
دەکات.
واتە
بێلایەنی
هەڵگری باڕێکی
یاسایی
و قانوونی نێودەوڵەتییە
کە
لە
دوو
کاتی
شەڕ
یان
ئاشتیدا ئەبێ
پەیڕەو
بکرێت.
لەم
بارەوە «
پاتێر
» دەڵێ:
ئەم
زاراوە
بەو
جۆرەی
کە
پێش
ساڵی 1945
پێناسە
کرابوو
لە
لایەن
هەموو
ئەو
دەوڵەتانەی
کە
مەنشووریان
مۆر
کردبوو فەشەلی
هێنا
. «ئیگلتۆن» پێی
وایە
کە
شکاندنی پەیماننامەی
بێلایەنی
لە
شەڕدا
بە
واتای نەمانی
ئەم
پەیمانەیە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
بەیاننامەی سێ لایەنەی 1950
Tripartite Declaration of 1950
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
بەیاننامەی سێ لایەنەی 1950
اعلامیەی
سه
جانبەی 1950
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
بەیاننامەی سێ لایەنەی 1950
بەیاننامەی دەوڵەتانی بەریتانیا، فەرەنسە و
ئەمەریکا
لەسەر
زامنکردنی دۆخی
ئەو
کاتەی فەلەستین. بەپێی بەیاننامەکە
ئەم
سێ
دەوڵەتە، ڕێککەوتن
لەسەر
ئەوەیکە هەرکاتێک ئیسراییل
یان
وەڵاتانی
عەرەب
پێیان خستە ئەودیو
سنوور
و هێڵەکانی
دەسکێشانەوە
لە
شەڕ
، ئەوکات
بۆ
کۆتایی
هێنان
بە
شەڕ
لەڕێی ڕێکخراوەی
نەتەوە
یەکگرتووەکان
یان
ڕێگەی
دیکە
، «دەستبەجێ»
بێنە
مەیدانەوە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
تایەنی
بەخێوکردنی منداڵێکی شیرەخۆری کەسێکی
لە
لایەن
ئافرەتێکی مەمکداردا بەکرێ
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
تایەنێر(ڕۆژ)
گیشەکەر، تایەدانەر
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
حاشیەنشین
[ص. فا ]
(هاشییە نیشین - haşîye nişîn)
کەنارەنشین، کەسێک
کە
لە
قەراخی مەجلیسەوە دانیشێت.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
خایەنراو
به
تاخیر
افتاده
1
2
3
4
5
6
7