(دەرون گەرایی - derun gerayi)

ناخپەروەری.

(دون یی - dunyi)

دنیایی.

مرازێکی ئاسنینی سەر قوڵفدارە ئالقەڕێزی بەسەر دادەکرێ و لەسەر ویشەوە قفڵ دەدرێ

(پب.) ١- بە دوای بەندی کات و شوێن (قەیدی زەمان مەکان)ەوە دەنووسێ و قەیدێکی تازە یا سفەتی لێ پێکدێنێ. ئێجگارەکی، پێشەکی. ٢- بە دوای هەندێ سفەت و ناوانەوە دەلکێ و سفەتێکی لێ دروست دەکا. خێڵەکیی، دەشتەکیی، سەرسەرەکیی، کەرەکیی. ٣- بە هەندێ ناوی مرەکەبەوە دەنووسێ، وشەیەکی لەم تەرکیبە پێکدێت، بەیانی حاڵەت دەکا. دووپشتەکیی، سێ جرتەکیی، چوارمەردەکیی، پێنج خشتەکیی. تێبــ. آ) لە هەموو حاڵەتەکاندا ئەم پاشبەندە مانای (بە شێوەی) لە مانای وشەکە زیاد دەکا. ب) ئەگەر دوایی ئەو ناوەی دەگەڵ ئەم پاشبەندە تەرکیب دەبێ (بزوێن) بێ، لە تەرکیبدا دەڕوا.

نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو

زاراوەی ئابووری سیاسی چەمکێکی نوێباوە کە کێشە و ئاریشەی زانستەکانی سیاسەت و ئابووری لێک دەداتەوە. بە واتایەکی دیکە ئابووری سیاسی لە شوێن دۆزینەوەی پێوەندی دوولایەنەی وزە سیاسی و ئابوورییەکان و کاردانەوەی ئەم هێزانەیە بەسەر پێکهاتەکانی سیاسەتی ئابووریدا. هەروەها کاردانەوەی بارودۆخی ئابووری بەسەر حکوومەتە هەڵبژاردە خەڵکیەکانیش لێک دەداتەوە. سەرکەوتنی حکوومەت لە بواری سیاسەتە ئابوورییەکان، شەرعییەت و ئەگەریی دووبارە هەڵبژاردنەوەی ئەو حکوومەتە زیاد دەکات. لە گوتاری پۆزیتۆڤیزمدا شەرعییەت و خۆشویستنی حکوومەتە هەڵبژێردراوەکان، دەگەڕێتەوە بۆ پێودانگە ئابوورییەکانی هەڵامسان، ڕادەی بێکاری و هاوتەرازنەبوونی خەرج و بەرج و…هتد
یەکێکی دیکە لەو مەسەلە گرنگانە، ئەوەیە کە تا چ ڕادەیەک بارودۆخی ئابووری وەڵاتەکان دەرەنجامی سیاسەتەکانی دەوڵەتە و تا چ ڕادەیەکیش بەرهەمی هۆکارگەلێکی بێ کۆنتڕۆڵ وەک بازاڕی جیهانییە؟
سەنگی هۆکارگەلی سیاسی لە پێکهاتنی سیاسەتە ئابوورییەکان گرانە و ئەم هۆکارانە ئەکەونە ناوەندی سەرنجی ئەم زانستەوە. بۆ نموونە دەگوترێ کە دەوڵەتان لە پێش هەڵبژاردنەکان و بەمەبەستی خۆشیرینکردن لە بەر چاوی ڕەشەگەلدا دەست دەدەنە بووژاندنەوەی ئابووری و تەنانەت تاکوو چەند مانگێکیش ئەو شتانەی کە بەرعۆدەی بوون بە ئەنجامی دەگەێنن، بەڵام دوای گەیشتن بە دەسەڵات، لەم ڕێبازە دوور دەکەونەوە.
پێوەندی ئایدیۆلۆجی حیزبی لەگەڵ مەسەلە ئابوورییەکانیش، بۆتە بابەتێک لە توێژینەوەکانی ئابووری سیاسی. ئەغڵەب حیزبە چەپییەکان هەوڵ دەدەن گرفتی بێکاری چارەسەر بکەن، کەچی حیزبە ڕاستییەکان هەوڵ دەدەن پلەی هەڵامسان دابەزێنن. کەواتە پێوەندی ئایدیۆلۆژی سیاسی و ئابووری سیاسی مەسەلەیەکی گرنگ لە ئەژمار دێت. ئابووری سیاسی بەم واتایە، لەگەڵ ئابووری سیاسی بە واتا کۆنەکەی کە بە ڕوانگەیەکی مارکسیەوە دەیڕوانییە سیاسەت، خۆبەخۆ جیاوازی هەیە.

اقتصاد سیاسی

political economy

دەستندە، دەم و جەم، هۆی گوزەران، پاشڕۆژ، دەست پێوەگرتن، گلدانەوە._ ئابۆری ناس، وەرمزان، وەرامناس، پسپۆڕی وەرامی._ زانی: ئابۆری ناسی، وەرمزانی._ ناس: بڕوانە ئابۆری زان._ ناسی: بڕوانە ئابۆری زانی

وەک بەی (بەهێ).

مەشرەبی « نالیی » گەلێ ئابیی و ترشە، بەڵێ
موعتەریفه خۆی دەڵێ: چا نییە ئەطواری من

کۆتایی کارو فەرمان و هەمووچتێک

ڕووناکی

ئازارێکی هەمیشەیییە لە ئەندامێک دا

ژانی کولانەوە، ئازارێکی هەمیشەییە لە ئەندامێکدا، تووشی کێشەو ڕووشەهاتن

بڕوانە: ئاری. گەورە، بەختیار، نێوی نێرینانە، (باک) یاریکاری، یارمەتی، خۆڵەمێش

ئازادخواهی

(باک) ئازادنامە

دیق، (بڵ، دەردە باریکە

نەترسی و بێباکی لە شت

شجاعت
آزادی