«مستـ. متـ.» ۱- بە قەوەت فڕێدانی شتێک بۆ ئەولاولا، بە جۆرێکی وا کە بەسەر زەویدا نەڕوا: تیرێکی ئاوێشت، ئەو تەسبیحەت بۆچی وا ئاویشت وەختە بوو کوێرمان کەی، ئێسقانێ بۆ سەگەکە باوێژە. ۲- خستنە کار و بەکارهێنانی چەک: تۆپێکی ئاوێشتە سەنگەرەکە لێی نەدا، پەنجا کەس زیاتر بە جارێ لە زەماوەندەکەدا تفەنگیان داویشت. ۳- «کئێر.» حیساب کردن بە چۆرت «ئامرازێکە بۆ حیساب» : ئەوە چەند جاری ئاویشتووە هەر دەکا۳۲۵تمەن و دوو قڕان. ئەوەی داومانەتێ بیئاوێ و ئەوی داویشێتی لێی دەرکە بزانە چەندیی لەسەر دەمێنێ. ۴- فڕێ دانی شتێک بۆ کەسێک.: هەر جغارە بوو دەی ئاویشت. ٭ئاویتن، ئاویژتن. «بکـ.» ئاڤیتن. هاویتن، هاویشتن. تێبــ.ینی: وادەزانم ئەسڵی ئەم مەسدەرە «ئاویژتن» ە و دەنگی «ژ» یەکە لە جیرانەتی دەنگی «ت» دا بۆتە «ش». لە سەرف کردنا بۆ زەمانی ڕابردوو «ش» و بۆ حاڵ و ئاییندەش دەبێتەوە «ژ» : ئاویشتم، داوێژێ، باوێژە. تێ ئاویشتن_ [تێ «پێبفـ.» +ئاویشتن] «مستـ. متـ.»، «مکـ.» ۱-شتێک خستنە ناو شتێک یا چێگەیەکەوە.: بەردێکی دە چاڵاوەکە ئاویشت تا بزانێ چەند قووڵە، خۆی دە باوەشی دایکی ئاویشت، لە ترسان خۆی دە پشت پیرۆتی ئاویشت. ۲- ئاگر و ئاو کردنە ناو سەماوەرەوە و سازکردنی بۆ چا لێنان. سێ جەمە سەماوەریان تێداویشت. ئەوە هێشتا سەماوەرەکەتان تێ ناویشتووە؟٭تێ خستن، تێ ئاویتن. دەراویشتن_ [دەر «پێبفـ..» +ئاویشتن]، ۱- «مستـ. لا.» هاتنە دەری «تۆ» ی دەغڵی چاندراو لە زەوی بە هۆی سارد و سۆڵی و بەستەڵەکەوە.: ئەوساڵ گەنم هەمووی دەری ئاویشت. ۲- «مستـ. متـ.» کەم کردنەوە و فڕێدان لە کێشانەی ئەو شتانەی بە تەرازوو دەکێشرێن، بۆ هەر مەبەستێ بێ.: دوو کیلۆی بۆ «دۆک» ەکەی لێ دەرئاویشت. جێگەی ئەم ماستە بکێشەوە و لێی دەرئاوێ. ٭لێدەرکردن، لێ داشکاندن «تەنیا بۆ مانای دووەم». دەراویتن «بۆ هەموو ماناکان». هەڵاویشتن_ [هەڵ «پێبفـ.» +ئاویشتن]، ا» «مستـ. متـ.» ۱- بە قەوەت شتێک بەرەولای ژوورەوەی خۆ فڕێدان. * «تفت هەڵاویشتبا دەیبەست» «کنـ.» زۆر سەرما بوو. «بەرد هەڵاوێژە و سەری خۆتی وەبەردە»، «کنـ.» هەرچی بکەی فایدەی نییە. ۲- بە باکردنی خەرمان، شەن کردن.: ئیمڕۆ گەنمەکە هەڵاوێژن. ۳- تەتەڵە کردنی هەندێ شت «بۆ خاوێن کردنەوەی» : تووتنەکەی وا هەڵاویشتووە، هیچ دەماری پێوە نەماوە. ب_ «مستـ. لا.» ۱- بە توندی لاق لە عەرزی دان و بە گوڕ خۆ بە حەوا بەرزکردنەوە «لە هەڵپەڕکێدا» : هەڵی ئاوێ لە کاکت کەوێ. ۲- هەڵبەزێنەوە و جووڵانەوەی هەندێ جێگەی لەشی ئینسان: هەرچی دەماری لە لەشدابوو هەڵی داویشت. نێر هەیە سەری دڵی هەڵباوێ. * هەڵاوتین.

ئاوێژتن، فڕێدان، هاوێژتن

(بی خیشتەن - bîxîşten)

بێهۆش، بێ خۆ، ئاگالەخۆبراو.

لەبن نیشتن

به آرزو رسیدن

مراد حاسڵ بوون، بە کاورەسین، ئارەزوو پێک هاتن

تمـ: ئاوات پێکهاتن.

تم: گەیشتنە ئەنجام.

گەیشتن بەمەبەست

بە ئامانج گەیشتن

1- هاتنەدەری بەچکەی گیانداران و منداڵی ئادەمیزاد بە مردوویی له زگی دایکیان پێش ئەوەی مانگ و ڕۆژی خۆیان تەواو کردبێ.:: بەری.:: بەری هاویشت. تێبــ.- ئەم وشەیە زیاتربۆ ئادەمیزاد و (بەرفڕیدان) بۆ گیانداری تر بەکاردێت. *(مک.) لەبەرچوون. (سیم.) لەبارچوون. بەرفڕێدان. ٢- (کن.) سوێ بوونەوەی کەسێک بۆ خواردەمەنییەک کە یەکێکی دی لەبەر جاوی دەیخوا. کجێ دە تۆزێکی بەش بدەن خەریکە بەر داوێ.

رسیدن، فرارسیدن.

بەرەو گەیین. [هاتن، گەیشتن]

قُدُوم، ورود.

ڕووەگەیشتن

«مست، مت.» سەرکۆنه کردن، سەرزەنشت کردن:: زۆری بەسەردا ڕۆیشتین بێ فایده بوو. *بەسەرداڕۆیین. به سەرداهاتن /2.

ئامۆژگاری کردن، هەڵشێلان، سەرزەنش کردن

کامروا شدن

کام ڕەوا بوون

بەمەبەس گەیشتن