تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
کێ
پیتێکە دەنرێ بەو کارانەی کە لە یاریدا دەکرێ و دەیکا بەمەسدەری یاری: چاوشار(کێ)، دایە ڵۆ(کێ)
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
کێ
پییتێکە بۆ خۆشەویستی دەنرێ بەدوای هێندێ وتەوە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
کێ
پیتی پرسیار بۆ دەستنیشانکردن (تعین)ی تاقە کەسێک
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
کێ
کێ
ه (دختره)
کێ
دێ (کێخوا) [لادێ، ئاوایی (کێخوا-خاوەد دێ)]
کێ
کە (کناچەکێ، کەنیشکەکە)" [پاشگرێکە نیشانەی ناسراو بوونە، بۆ ئافرەت بەکار دەبرێت)]
کێ
قَریَه
کێ
آل، ال اَبِنَّه
کێ
کی؟
پاشگری بە واتا چکۆڵە: کچەکێ داوەرە
پاشگری بە واتا: کایە: چاوشارکێ
بارەی ژاندن بۆ جارێک: کێی مەشک
پاشگری بە مانا بۆ ناسین: کارەکێ، تەشتەکێ
ماڵی تیاژیان، کەی
درگای ماڵ و درگای چەپەر
هەر کەسێ، هەرکەس
کێ
چکەی؟ کێ ؟. ـــ یە: چکەسە٬ پرسیارە بۆ دیاری کردنی باری تاکە کەسێک: کێیە؟. کێ بوو؟. ـــ دەورا؟. (شووا.) کا.
کێ بە کیی
بلوا، هرکی هرکی
کێ بە کیی
هەرکەس هەرکەسی، پشیوی و ئاژاوە
کێ بەر کێ
مسابقه
کێ بەر کێ
رکبەڕکە لە بازی یان لە کارێکدا. ملە
کێ مەشک
کره یکبار مشک بهم زدن
کێ؟
کی؟، چه کس؟
کێمپەڕ
تەنینەوەی برین بە هۆی کێمەوە.
ئارەق کێشان
[[ ٢- ئارەق + کێشان] ]
«مستـ. متـ.»، تمـ: ئارەق گرتن.
ئاو کێشان
«مستـ. متـ.» گواستنەوەی ئاو لە چەم و ڕووبار و کانیاوان، بە دەفر بۆ ماڵان.
ئاو کێشی
«حمسـ.» کار و پیشەیێکی ئاوکێش ئەنجامی دەدا.: پوورە فاتم ژنێکی ئازایە، ئەو منداڵانەی هەموو بە ئاوکێشیی ماڵان پێگەیاندوە. «ئەر ماچی هەم ناخاس هەم نائیخلاسم» «خۆ پەی ناکێشی مەتبەخت خاسم» «خانا- ۵۸۷»
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاڵەتە کێویلە
گیایەکی تیژ و توندی بۆندارە
ئوتوو کێش
«نفا.، سفا.»، «کئێر.» ئەو کەسەی کار وپیشەی جلک لە ئوتوودانە بۆ خەڵک.
ئوتوو کێشان
«مستـ. متـ.» تمـ: ئوتوو «لە ئوتوودان».
ئینتیقام کێشان
[[عا. کو.]]
(مست. مت.) تم: ئینیئقام ئەستاندن.
ئیکلام کێشان
(مست. لا.)، (مک.) تم: ئیکلام کردن.((دەچوونە خزمەت مام غەلیفەی ئیکلامیان کێشاوە)) (تحفە: ج٢-٧٧).
ئەرک کێشان
«مستـ. لا.» جێ بە جێ کردنی کار و پێویستییەک لە باتی کەسێک یا بۆ خۆ.: ئەو ئەرکەمان بۆ بکێشە و تا ماڵی حەمە حەسەن بچوو پێی بڵێ با سەرێکمان ڵێ بدا، ئەگەر لە پێشدا تۆزێ ورد با ئێستا ئەو ئەرکەی نەدەکێشا لەسەرڕا بینووسێتەوە.
ئەزبیە کێفیلە
مرزە کوهی. نعنای کوهی.
ئەزبیە کێفیلە
هەزبیە کێفیلە [نەعنا کێوێلە، مەرزە]
ئەزبیە کێفیلە
صعتر، التوابل الجبلیة. ئەزویە= ئەزبیە [(سەوزەوات، چ هی بێستان بێت یا کێوی بێت.)] (سبزیجات، خواه بستانی یا کوهی)
ئەزیەت کێشان
[[عا. کو.]]
«مستـ. متـ.» قبووڵ کردنی ڕەنج و ئازار، ماندوو بوون، خۆ ماندوو کردن بە کارێکەوە یا کەسێکەوە.: تۆ خوا ئەزیەت مەکێشە بگەڕێوە ٭ئەزیەت خواردن، ئەزێت کێشان، عەزێت کێشان.
ئەسکێف(حسن کێف)
شارێکی کوردانە لەسەر رووباری دەجلە کەوتۆتە ڕۆژاوای جزیرو بۆتانێوە
ئەشکنجە کێشان
[[ئەشکنجە+کێشان]]
ئەمەگ دەگەڵ کێشان
(مست. مت.) ١- خۆ ماندوو کردنی دایک و باب بۆ پێگەیاندنی منداڵ. ((چیدی ئەمەگێ ناکێشم بە خۆڕایی دەگەڵ هەتیوی خەڵقییە)) (تحفە:ج٢-٨٨) ئەم هەموو ئەمەگەی دەگەڵ کێشاون، کەچی ئێستا یەکێکیان لەو دایکە فەقیرەیان ناپرسنەوە. ٢- خەریک بوون و خۆ ماندوو کردنی کەسێک بە جێبەجێ کردن و ڕاپەڕاندنی ئیش و کاری یەکێکی ترەوە.
بادامی کێوی
بادامەکێویلە، باویەتاڵە، چووالەتاڵە، چەقالە، چووالەشینکە، بایەف، کاڵەشین، شەواڵشینک. بە بادامی تەڕو ووشکی کێوی و بەداره کەشی دەڵێن بادامی کێوی