تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
کلەپێچ
کلەپێچ
کارپوچ، خشتی کاڵ
کلەپێچ
(زا.):خشتی کال٬ لگبن
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
کوکله
[ا ]
(کەوکەله – kewkele)
شانەبەسەر، پەپوەسڵێمانکه، پەپلەسلێمانه.
ئیسکلێت
[[فرەنسی]]
(نا.)، (کئێر.) ١- هەموو ئیسقانی لەشی بنیادەم و گیاندارانی تر کە تیغەرەی پشتیان هەیە ( ئی بنیادەم ٢٠٨ پارچەیە) بەو شکڵەی تەبیعەت ڕێکی خستووە ە تێکی خستوونەوە، هەیکەلی عەزمی. ٢- آ) شکڵ و قەوارەی خانوووبەرە، کە لەسەر ڕێ و شوێنی تازەی دروست کردن لە پێشدا پایە و کۆڵەکەکانی هەڵدەبەستێنن. ب) هەیکەلی هەندێ مەکینەی گەورە کە نیشان بدا لە پێشدا چۆن بووە یا لە پاشان چ شکڵێ بە خۆیەوە دەگرێ. ئیسکلێتی چەند ئوتۆمبیلی سووتاو لەو دەشتە کەوتبوون. ٣- (مج.) ئادەمیزادی لەغەر و لاوازی ڕەق و تەقی بێ گۆشت. تێبــ.- زمانی فرەنسی ئەم وشەیە بە شکڵی (ئیسکلێت) لە (سکێلێتۆس)ی یۆنانی ڕا کە مانای (ئیشک هەڵاتوو)دەدا، خواستۆتەوە (تم: لاڕووس-٨٧٨) و فارسیش لە فرەنسی وەرگرتووە و لە سەرەتای ئەم چەرخەدا لە ڕێگای زمانی فارسییەوە هاتۆتە ناو زمانی کوردی.
ئیکلام
[[محر. عا.: ئیکرام]]
(نا.)، (مک.) ڕەسمی حورمەت، ڕێ و ڕەسمێکە بۆ نیشاندانی حورمەت و ڕێز بەرامبەر کەسێ ئەنجام دەدرێ. تێبــ.- دەست بە سینگەوە دەگیرێ و بە پێی گەورەیی ئەو کەسە یا ئەوان کەسانەی نیاز وایە ڕێزیان لێ بندرێ، لای ژوورووی لەش بۆ پیشەوە دەچمێنرێتەوە.
ئیکلام کردن
(مست. لا.)، (مک.) ڕەسمی ئورمەت بەجێ هێنان. تەعزیم کردن. * ئیکلام کێشان.
ئیکلام کێشان
(مست. لا.)، (مک.) تم: ئیکلام کردن.((دەچوونە خزمەت مام غەلیفەی ئیکلامیان کێشاوە)) (تحفە: ج٢-٧٧).
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
اسکلت
[فر - ا ]
(ئیسکلیت - iskilit)
ئێسکە پەیکەر.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
اسکلە
[ا ]
(ئیسکیلە - iskile)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
اشکلک
[ا - مر ]
(ئیشکیلە ک - işkilek)
جۆرە ئە شکەنجە یە کە، دارێک دەخرێتە نێوان دوو قامکی کەسیکەوەو هەردوو قامکی دە گوشرێن تا بێتاقەت بێ ودان بە تاوانی خۆیدا بنێ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
الاکلنگ
[ا - م ]
(ئالاکولەنگ - alakuleng)
گەمەیەکی منداڵانە، حەندەرحۆپ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
الکلاتور
[ا ]
(ئەلکولاتور - elkulatur)
ماددەیەکە لە ئەنجامی خوساندنی تەنێک لە نێو سپرتۆ وەدەست دێت.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
الکلیسم
[فر - ا ]
(ئەلکولیزم - elkulîzm)
ڕاهاتن لەسەر خواردنەوە بەو رادەیەی نەتوانی دەستەبەرداری ببی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
الکلیک
[فر - ص ]
(ئەلکولیک - elkulîk)
کحول دار، مودمن.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
الکومتر، اکلومتر
[فر - ا ]
(ئەلکومیتەر، ئەلکلومیتر - elkulumîtr)
ئامێرێکە بۆ دیاریکردنی رادەی سپرتۆ لە مەشروباتدا.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
انسکلوپیدی
[ا ]
(ئانسکلوپیدی - ansklüpîdî)
کتێبێک کە هەموو وشەو زاراوە زانستی و ئەدەبییەکانی زمانێکی بەپێی ریزی پیتی ئەلف و با تێدا تۆمارکرابێ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
اودوکلنی
[ا ]
(ئودوکولونی - udukulunî)
قۆڵۆنیا.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
اکلیل
[ع - ا ]
(ئیکلیل - iklîl)
تاج، ئەفسەر، دواخ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
اکلیل الجبل
[ع - ا - فر ]
(ئیکلیول ئەلجەبل - iklîlul lcebel)
ئەکلیلی کێوی، گیایەکە.