تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئینکار کردن
[[عا. کو.]]
(مست. لا.) حاشا کردن لە کارێ، شتێ یا لە ڕووداوێ. ٢- پاشگەز بوونەوە لە قسەیەک. ٣- لە ژێر کارێ یا مەسەلەیەک دەرچوون. هەر بە جارێ ئینکاری کرد وتی من قەت قسەی وام نەکردووە. پێم وت قەرزی... بۆ نادەیتەوە ئینکاری کرد و قوتی هیچی پێ قەرزدار نیم.
ئیهانە کردن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.) ١- بە قسە یا کردەوە ڕەزیل کردنی کەسێ. ٢- بە چاوی سووک تەماشا کردن. ٣- حورمەت نەگرتن، سووکایەتی بەسەر کەسێ هێنان. ئەوە بۆچی ئیهانەی بەو کابرایە کرد. ئەوە بۆچی ئەو کابرایەت ئیهانە کرد هیچ نەبا بەخێر هاتنت کردبا. * تەوهین کردن، تەوهین پێکردن.
ئیهمال کردن
[[عا. کو.]]
ئیکلام کردن
(مست. لا.)، (مک.) ڕەسمی ئورمەت بەجێ هێنان. تەعزیم کردن. * ئیکلام کێشان.
ئێختە کردن
[[تو. کو.]]
(مست. مت.) ١- دەرهێنانی گونی ئەسپ (بە تایبەتی) و هەر حەیوانێکی تر ( بە گشتی). ٢- (مج.) بەیدەست کردن، ژێردەست کردن، هێنانەبەربار، ڕام کردن، لە هەڕ و گیف و گوڕەگوڕ خستن. هەر دەڵەی ئیختەیان کردووە هەرا و هۆریای جارانیان نەماوە. * یەختە کردن، ئێختە کردن، خەساندن.
ئێق کردنەوە
(مست. لا.) ١- بەتاڵ کردنی ئەوەی لە ناو (مەعدە) دایە، بە ڕێگای گەروودا. ڕشانەوە. ٢- (مج.) کردنەوە و گەڕاندنەوەی شتێ (پارە،...،...) بە ناچاری کە ئەو کەسەی شتەکەی هابەلاوە، وا بزانێ یەواو قووتی داوە و خەیاڵی دانەوەی نەبێ. نەیدەدایەوە بەڵام پێمان ئێق کردەوە. بۆ کوێی دەبا هەر دەبێ ئێقی کاتەوە. * یەق کردنەوە.
ئەتک کردن
سووکایەتی بەسەر هێنان، ئابڕوو بردن
ئەتک کردن
[[عا. کو.]]
«مستـ. متـ.» ڕیسوا کرنی یەکێک، سووکایەتی بەسەر هێنان، ئابڕووی کەسێک بردن. «بە هۆی ئیشێکی ماددی» : دەم و لووتیان دەبڕین و ئەتکیان دەکردن. هێندە ناپیاوە هەر دەبێ سمێڵی بتاشن و ئەتکی کەن.
ئەحمەد و مەحموود کردن
«کنـ.» ۱- لەم لاولا و بە دەردی سەری، بژیوی خۆ پەیدا کردن. «... تا مێردەکەشم نەگیرابوو هەر باشتر بوو، ئەحمەد و مەحموودێکی بۆ ئەکردین...» «_: ژان_۱۹۲» ۲- پەل کوتان بۆ هەموو لایەک، لە هەموو دەرگایەک دان، هەڵپە هەڵپ کردن «بۆ هەر مەبەستێ بێ» ۳- بە فێڵ و درۆ و دەلەسە کاری خۆ مەیسەل کردن.
ئەخم کردن
اخم کردن، روترش کردن، چهرە بهم زدن.
ئەخم کردن
تقطیب، اکلاح، تکلیح، بسر، تقبیط، تبسل، حرد، تکرش، تزوی، تقبض، تجهم، عبس، تعبیس، تقبیض الوجە.
ئەدا کردن
گزاردن، گذاردن، پرداختن، توختن، دوفتن، بەجا آوردن، انجام دادن. (نماز مثلأ)
ئەدا کردن
بەجێگە هاوردن. [بەجێهێنان. وەک: نوێژ].
ئەدا کردن
دانەوە، کارسازیکردن، جێگەبەجێگەکردن، جێوەجێ کردن. [گێرانەوە، ئەنجامدان]
ئەدا کردن
اداء، ادی، تأدیة.
ئەدا کردن
قضاء، تأدیة، توفیة، رد، ایفاء، اعطاء، ایصال.
ئەدا کردن
[[ئەدا+کردن]]
«مستـ. لا.» ۱- بە جێ گەیاندنی پێویستییەکانی دینی ئیسلام لەو کاتانە دا کە بۆیان داندراوە «کردنی پێنج فەڕزەی نوێژ و گرتنی ڕۆژوو لە ڕەمەزانا» //قەزا. ۲- دانەوەی قەرز. ۳- «کعر.» بە جێ گەیاندنی پێویستەکانی کۆمەڵایەتی. ۴- دەربڕین، وەڕووخستن. «نە قسە نە ڕاز بۆم نەکرا ئەدا» «سەلام_۸۱»