تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 2334
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
کوڵۆکاری
خەریکبوون
بەدیواری کوڵۆرەوە
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
کوڵۆکاری
چینه
، مهره
کاری
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
کوڵۆکاری
مۆرە
، مۆرەکاری [دیواری
قوڕ
هەڵچنین]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
کوڵۆکاری
مَدیر،
ساف
َه،
ساف
، رِهص
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
کوڵۆکاری
خەریک
بوون
بە
دیواری کڵۆوە.*
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
کۆخکارەش
سیاه
سرفه
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
کۆخکارەش
قۆزەڕەشە
،
کۆخەڕەشە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
کۆسەکاری
نمایش
با
ماسک
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
کۆسەکاری
بازی
کەسانی خۆگۆڕ
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
کۆنفرانسی ئاسایش و هاوکاری ئاسیا
کنفرانس
امنیت
و
همکاری
آسیا
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
کۆنفرانسی ئاسایش و هاوکاری ئاسیا
Conference
for
Security
and
Cooperation in Asia (CSCA)
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
کۆنفرانسی ئاسایش و هاوکاری ئاسیا
ئەم
دانیشتنە هاوشێوەی «کۆنفرانسی
ئاسایش
و
هاوکاری
لە
ئەورووپا»یە
کە
بە
مەبەستی پاراستنی
ئاشتی
و ئۆقرەیی
لە
ئاسیادا پێکهاتووە. دوابەدوای دانیشتنی
سەرۆک
کۆماری
وەڵاتانی
ئێران
، تورکیا و وەڵاتانی ئاسیای
ناوین
لە
عیشقاباد
لە
ساڵی 1992
لە
بارەی
پێویستی
ڕێکخستنێکی
نوێ
بۆ
ئاسایش
، سەرکۆماری قازاغستان پێشنیازی دامەزراندنی کۆنفرانسێکی
لەم
شێوەی چێکرد
کە
ئامانجەکانی
بریتی
بوون
لە
:
1ــ دەستەبەرکردنی گەرەنتییەک
بۆ
پیادەکردنی
ئاسایش
و ئۆقرەیی ناوچەکە
لەسەر
بنەمای سنوورە ناسراوەکانی
ئەو
کاتە
.
2ــ ئاسانکاری
بۆ
پەرەسەندنی
هاریکاری
لە
نێوان
وەڵاتانی ناوچەکە.
3ــ
دیاریکردن
و بەکارهێنانی
پێوانە
و پێکهاتەی
یەکسانی
سیاسی
و
کۆمەڵایەتی
.
کۆنفرانس
،
سێ
بابەتی
بۆ
وێککەوتن
دیاری
کردووە:
ئاسایش
،
ئابووری
و مرۆڤی.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
کۆنفرانسی ئاسایش و هاوکاری ئەورووپا
کنفرانس
امنیت
و
همکاری
اروپا
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
کۆنفرانسی ئاسایش و هاوکاری ئەورووپا
Conference
on
Security
and
Cooperation in Europe (CSCE)
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
کۆنفرانسی ئاسایش و هاوکاری ئەورووپا
ئەم
کۆنفرانسە پێکهاتووە
لە
53
وەڵاتی
ئەندام
کە
لە
دوای ئیمزاکردنی «کۆنفرانسی هلسینکی»
لە
ساڵی 1975
بنیاد
نرا. ئامانجەکانی
ئەم
کۆنفرانسە
لە
«جاڕنامەی پاریس»
کە
لە
ڕێکەوتی 21ی نوێمبر 1990
لە
لایەن
ئەندامەکانی
ئیمزا
کرا
بریتی
بوون
لە
:
پابەندبوون
بە
چارەسەری
کێشە
و ناکۆکییەکان
لە
ڕێگەی ئاشتییانە و
ڕێزگرتن
لە
بەهاکانی
دیموکراسی
و مافەکانی
مرۆڤ
.
ئەم
کۆنفرانسە هەنگاوێکی
گرنگ
بوو
بۆ
نەهێشتنی گرژیی
لە
نێوان
هەردوو
ئۆردووگای
ڕۆژهەڵات
و
ڕۆژاوا
و هەڵوەشانەوەی سنوورەکانی
نێوان
ئەم
دوو
بلۆکە. گرنگرترین بڕیاری
کۆنفرانس
، سەقامگیرکردنی سنوورەکانی ئەوکاتەی ئەورووپا
بوو
.
وەزیرانی دەرەوەی
ئەم
کۆنفرانسە
هەموو
ساڵێک
پێکەوە
دیدار
دەکەن و بەپێی بڕیارنامەیەک
ئەم
دەزگەیانەی
خوارەوە
بۆ
پێشڤەبردنی کاروباری
کۆنفرانس
دامەزراون:
1ــ
ناوەندی
نووسینگەی کۆنفرانسی
ئاسایش
و
هاوکاری
ئەورووپا
لە
پراگ ــە.
2ــ «
ناوەندی
بەرگرتن
لە
پێکدادان» بنکەکەی
لە
ڤییەنای
وەڵاتی
نەمسایە.
3ــ «نووسینگەی هەڵبژاردنی
ئازاد
»
لە
وارشەو (پۆڵەندا)
یە
.
ئەندامانی
ئەم
کۆنفرانسە بریتین
لە
:
ئاڵبانیا،
ئەرمەنستان
، نەمسا، ئازەربایجان، بەلجیکا، بووسنی هەرزەگۆیین، بریتانیا، بولغارستان، ڕووسیەی
سپی
، کەنەدا، کرۆڤاسیا، قوبرس، چێک، دانیمارک، فەنلاند، فرەنسا، گورجستان، ئەڵمانیا، مەجارستان، ئیسلەندا، ئیرلەندا، ئیتالیا، قازاغستان، قرغیزستان، لیتۆنیا، لیختنشتاین، لیتوانیا، لۆکزامبۆرگ، ماڵت، مۆڵداوی، موناکۆ، هۆڵەندا، نەرویج، پۆڵەندا، پۆرتوغال، ڕۆمانیا، فیدراسیۆنی ڕووسیە،
سێن
مارینۆ، سلۆڤاکیا، سلۆڤانیا، سپانیا، سوید، سویسڕا، تاجیکستان، تورکیا، تورکمانستان، ئوکرایین، وەڵاتە یەکگرتووەکانی
ئەمریکا
، ئوزبەکستان،
ڤاتیکان
، یۆگوسلاڤیا (سیربستان و مۆنتێنگرۆ) و یۆنان.
لە
دانیشتنی بوداپێست (6 و 5 ی دێسەمبری 1994)
ناوی
ئەم
کۆنفرانسە
بوو
بە
«ڕێکخراوەی
ئاسایش
و
هاوکاری
لە
ئەورووپا» (OSCE).
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
کۆنەپارێزیی/قایمەکاریی
محافظەکاری
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
کۆنەپارێزیی/قایمەکاریی
Conservatism
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
کۆنەپارێزیی/قایمەکاریی
بریتییە
لە
کۆمەڵێ
ئەندێشە
و ڕێبازی
سیاسی
کە
بیروبۆچوون و نەریتە کۆنەکان بەبایەختر دەزانێت
لە
هەر
چەشنە بیرۆکەیەکی نوێباو و
ئەزموون
نەکراو. کۆنەپارێزی
لەسەر
یاسا
و
ڕێباز
و
نەریت
جەخت
دەکا
و پێی
وایە
کە
هیچ
کاتێک
بە
شێوەیەکی
ڕەها
،
شەڕ
و
ئاژاوە
لەسەر
زەوی
ڕیشەکێش
ناکرێت
چونکە
زاتی
مرۆڤ
زاتێکی ناکامڵە. کۆنەپارێزی
لە
نەریتی
سیاسی
بریتانیادا خاوەنی پێگەیەکی بەهێزە. بەکارهێنانی زاراوەی کۆنەپارێز
لەم
وەڵاتەدا
لە
ساڵی 1835
تا
1840
دەستی
پێکرد و
لەو
کاتەوە
جێگەی
واتای مێژوویی«توری» گرتۆتەوە.
لە
سیستەمی
سیاسی
بریتانیادا حیزبی کۆنەپارێز،
هەمیشە
حیزبێکی
سەرەکی
لە
ئەژمار
هاتووە و کەسانێکی
وەک
ئیدمۆند بۆرگ، کالریچ،
پیل
و دیزراییل، هەوڵیان داوە
ئەم
حیزبە
گەشە
پێ
بدەن.
ئەگەرچی
کۆنەپارێزیی هیچکات نەبۆتە خاوەنی سیستەمێکی گونجاوی فەلسەفی
بەڵام
بە
گشتی
لەم
بنەمایانەی
خوارەوە
پەیڕەوی
دەکات:
کۆنەپارێزی
لە
بەرانبەر
ڕادیکالیزم و شۆڕشگێڕیدا ڕادەوەستێ.
لە
ڕوانگەی کۆنەپارێزێکەوە ڕادیکاڵ و
شۆڕشگێڕ
، دەخوازن
بە
ئامانج
و مەبەستی تیۆری و قوتابخانەیی، زۆربەی
دەزگە
بایەخدارە کۆمەڵایەتییەکان
لەناو
ببەن. ئیدمۆند بۆرگ،
هێرش
دەکاتە
سەر
توندڕەوی
(ڕادیکالیزم) و
بە
ڕێبازی دەمارگیرانە و
دژ
بە
کولتووری گرانبەهای ڕابردووی دادەنێ و دەڵێ:
پێویستە
سوود
لە
ئەزموونی پێشوونانی
خۆمان
وەربگرین و
ئەگەر
چاکسازیش
پێویست
بێت،
دەبێ
لەگەڵ
شکڵ
و
شێوازی
ڕابردوودا بیگونجێنین. خاڵێکی مەترسیدار
لە
ڕێبازی کۆنەپارێزیدا بڕواهێنانە
بە
کەماڵی موتڵەق.
چونکە
هیچ
شتێک
بە
قەدەر
بەرجەستەکردنەوەی یۆتۆپیا
بۆ
پێشڤەبردنی
ڕاستەقینە
زیانبار
نییە
.
سیاسەت
بە
کردەوە
،
بێ
توانایە و
هیچ
شتێک مەترسیدارتر
لەوە
نییە
کە
بۆ
گەیشتن
بە
خەون
و یۆتۆپیاکان
زەبر
و
زەنگ
بەکار
ببرێت.
کۆنەپارێزی
بۆ
کۆنارایی، ڕێزێکی
زۆر
قایل
دەبێت و
هەر
دەزگە
یا
نەریتێکی
کۆمەڵایەتی
کۆنتر و
لە
مێژینەتر بێت،
لای
ئەم
ڕێبازە بەنرخترە. کۆنەپارێزەکان،
هەمیشە
لەدووی ئەزموونی وەچەکانی پێشوون و
هەوڵ
دەدەن
بە
جەوهەری ڕۆحی
ئەو
ئەزموونانە،
کلک
وگوێی واقیعە کۆمەڵایەتییەکان بقرتێنن.
لە
بنەماکانی دیکەی
ئەم
قوتابخانە
دەکرێ
ئاماژە
بدەین
بە
پاراستنی نەریتی لیبرالیزمی ئەورووپایی،
ڕێزگرتن
لە
خاوەنداریەتی
تایبەتی
و کەمکردنەوەی دەستێوەردانی
دەوڵەت
لە
کاروباری
ئابووری
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
کەفتەکاری
زەبوونی
و
لە
کارکەوتنی
مەردووم
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
کەندەکاری
کندەکاری
69
70
71
72
73
74
75