تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 2334
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
پاکار
ساعي، خادِم، عامِل.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
پاکار
پاکار
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
پاکار
شاگرد
وەستا
،
بەردەست
، خوڵامی
هەمیشە
ئامادە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
پاکار
(کرما)
کووێخا
،
گزیر
. (
ئەردە
)
نۆکەر
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
پایکار
[ا. ص ]
(پایکار - paykar)
شاگرد
،
نۆکەر
،
بەردەست
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
پذرفتکار
[ص. فا ]
(پەزروفتکار - pizruftkar)
گوێڕایەڵ
، قەبوڵکار، قەبوڵکەر،
پەزێر
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
پرسکار
پرسیارکەر، پرسەر
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
پرسیارکار
پرسکار
، لێپرس
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
پرهیزکار
[ص. فا ]
(پەرهیزکار - perhîzkar)
پارێزگار
،
پارسا
،
پاک
، بەتاعەت و
تەقوا
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
پرکار
[ص ]
(پوڕکار - purkar)
پڕکار، سرقاڵ،
چالاک
،
بەکار
،
پژگاڵ
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
پشتکار
[ا ]
(پوشتکار - puştkar)
بەکار
، سوربوون، لەسەرکار، پشوودرێژی له
کاردا
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
پووخلکار
سست
،
بوولە
،
پەخمە
، پڕپوول،
ناشی
، سستکار
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
پڕۆلتاریا - چینی کرێکار
بە
زمانی لاتینی
لە
وشەی proles
بە
مانای
منداڵ
وەرگیراوە.
ئەم
زاراوە
یەکەم
جار
لە
سەدەی شەشەمی پ.ز،
لە
ئیمپراتۆرییەتی
ڕووم
بەکار
هێنرا.
لەو
سەردەمەدا پڕۆلتاریا
بە
کەسانێک دەگوترێ
کە
ماف
و
مووچە
و مڵکیان نەبووە
بەڵکوو
تەنیا
ئەرکیان
ئەوە
بوو
کە
منداڵەکانیان بنێرنە
خزمەت
دەوڵەت
. بەپێی
یاسا
دەبوایە
خاوەن
مڵک
و چینەکانی
دیکە
،
یان
بە
سەرانە
و
باج
یان
بە
چوون
بۆ
سەربازی
خزمەتیان
بە
دەوڵەت
بکردایە، ئەوانەش
کە
شتێکیان
نەبوو
دەبوایە منداڵەکانی
خۆیان
بناردبا
خزمەت
دەوڵەت
.
ئەم
زاراوە
لە
سەدەی 2ی زایینی
دا
بزر
بوو
.
لە
ساڵی 1838
لە
لایەن
سیسمۆندی (ئابوورناسی سویسی)، جارێکی
دیکە
زیندوو
کراوە
و
دەرحەق
بەو
کەسانە
بەکار
هێنرا
کە
«
هیچ
بەشێکیان
بە
دارایی
و
سامانی
کۆمەڵگەوە
نییە
و
بۆ
ژیانی
سادە
و
ساکار
و داهاتووشیان دواڕۆژێکی
ڕوون
بەدی
نەدەکرا» .
ئەم
زاراوە
زیاتر
لەگەڵ
ناوی
مارکسدا گونجاوە. مارکس
لە
کتێبی
ڕەخنە
لە
فەلسەفەی «حەق»ی هێگل (1843)، پڕۆلتاریا
بە
«چینێکی دەستوپێسپی»
پێناسە
دەکا
و مانیفیستی کۆمۆنیست (1848)
بەم
دەستەواژە
پڕ
تەنتەنەوە
دەست
پێدەکات:
«مێژووی
هەموو
کۆمەڵگە
ئینسانییەکان
لە
ئێستە
و ڕابردوودا مێژووی شەڕی چینەکان
بووە
و
سەردەمی
بورژوازی
، کێشمەکێشی چینەکانی
خاو
کردۆتەوە و کۆمەڵگەی
بە
دوو
چینی
گەورەی دژبەیەک (
دوژمن
)
واتە
بورژوازی
و پڕۆلتاریا
دابەش
کردووە» .
دیسانەوە
لە
هەمان
شوێندا دەڵێ: «
مەبەست
لە
پڕۆلتاریا،
ئەو
چینە
کرێکارە نوێباوەیە
کە
خاوەنی
هیچ
ئامێرێکی بەرهەمهێن
نییە
و
وزە
و هێزی
خۆی
بۆ
دابینکردنی
ژیانی
خۆی
دەفرۆشێت» .
زاراوەی پڕۆلتاریا،
لە
ڕاپەڕینی کۆمۆنیستی سەدەی
بیستەم
و
هەروەها
لەنێوان
هەندێ
لە
هونەرمەندان و ڕۆناکبیرانی
لایەنگری
«کەلتووری پڕۆلتاریایی»
لە
ئەڵمانیا و سۆڤیەتدا چەمکێکی
سەرنج
ڕاکێشی لێدەرهات و
لە
بابەت
گرنگایەتی و
دەوری
سەرەکی
لە
شۆڕشدا
جەختی
لەسەر
کراوە
.
دەوری
مێژوویی
پڕۆلتاریا،
لە
گوتاری مارکسیزم*
ئەوەیە
کە
بەپێی
ڕەوتی
بەپڕۆلتاریایی
بوونی
چینی
مامناوەندی
و جووتیاران ــ
بە
لەدەستدانی سەروەت و دارایییەکەیان ــ
ئەم
چینە
دەبێتە زۆرینەی
کۆمەڵگە
و
ئینجا
دەبێ
شۆڕشی سۆشیالیستی
بە
ئەنجام
بگات.
دیکتاتۆری
پرۆلتاریا:
ڕابردن
و
هەنگاونان
بۆ
کۆمەڵگەیەکی
بێ
چین
و
توێژ
،
قۆناخ
بە
قۆناخ
بە
ئەنجام
ناگات.
یەکەم
قۆناخ
، شۆڕشی کرێکارییە،
ئینجا
بەدیهاتنی پرۆلتاریا
وەک
چینی
دەسەڵاتدار
یان
چینی
حاکم
.
پاش
سەرهەڵدانی
دیکتاتۆری
شۆڕشگێڕی
پرۆلتاریا،
دیکتاتۆری
پرۆلتاریا
پەیدا
ئەبێ
تاکوو
دەوڵەت
لەناو
بچێ و
لەبری
حکوومەتکردن
بە
سەر
ئینسانەکان، ئیدارەکردنی شتەکان
بێتە
کایەوە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
پڕۆلتاریا - چینی کرێکار
پرولتاریا - طبقەی
کارگر
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
پڕۆلتاریا - چینی کرێکار
Proletariat
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
پۆخڵکار
سُست کار،
خامکار
.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
پۆخڵکار
سسکار،
بۆله
،
پەخمه
،
پرپۆڵ
. [سەپۆڵ]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
پۆخڵکار
غَشیِم، غَمَر، اَخرَق، مُهمَل، مُرَمَّق.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
پیتکار
حروفچین
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
پیتکار
پیت
چن
103
104
105
106
107
108
109