تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
گوڵاوپژێن
شتێکی قنگ خڕی مل باریکە چەند کونێک لە دەمەکەیایەتی گوڵاوی پێ دەپرژێنرێ لەمەردووم
گوڵەپژێن
گۆشت برژێن
کبابچی
گۆشت برژێن
کەواوکەر، کەبابچی
گۆشت بژێر
گۆشت برژێن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاوەژێ
ئاوەژێ
بڕوانە: ئاوەژوو
ئەستێرەی رۆژێ
ستاره سحری
ئەستێرەی ڕۆژێ
«نتـ.» ئەستێرەیێکە دەگەڵ سپێدە سەر لە ئاسۆ دەردێنێ. «چاوت ئەستێرەی ڕۆژێ، سۆفیان پێی دەچنە نوێژێ» «فولکلۆر» ٭ئەستێرەی بەیان. ئەستێرەی سەرشان_ «نتـ.»، «تتـ.» شتێکە لە مەعدەنی زەرد یا سپی، لە شێوەی ئەستێرە دروست دەکرێ، ئەفسەرانی لەشکریی هەر دەوڵەتێک بەپێی گەورە و بچووکییان و بەو جۆرەی قانوونی وڵاتەکەیان دایناوە چەند دانەیێکی لەسەر شان یا جێگەی تریان دادەدروون.: ئەم ئەفسەرە سێ ئەستێرەی لەسەر شانە، بێ قەزابی خۆ ئەستێرەمان لەسەرشان دانادرووی «نامانکەی بە ئەفسەر» منەتی چمان بەسەرەوە دەکەی؟ئەستێرەی سیوەیل_ «نتـ.» ۱- یەکێکە لە ئەستێرە نەگەڕەکان، لە جەنگەی گەرم و کاتی گەییشتنی میوەجاتا هەڵدێ، زۆر بە ورشە و گرشەیە. تێبــ.ینی: ئەم ئەستێرەیە دوای نیوە شەو سەر لە ئاسۆی کوردستان دردێنێ و دەگەڵ ئەستێرەی بەیان کەمتر فەرقی دەکرێ بۆیە کورد ناویان ناوە «کاروان کوژە» ۲- «کنـ.» نایاب، کەم دیار، کەسێکی کەم ببیندرێ: خۆی لێ کردووینە ئەستێرەی سیوەیل. «عاشق بووم بە ڕووی ئەستێرەی سیوەیل» «شۆرێ کەوتبووە، دڵەکەی پڕمەیل» «پیرەمێرد- ۱۵۱»
ئەستێرەی ڕۆژێ
(زەن)هەسارەی رۆژ، ئەستێرەی بارام(مەریخ)
ئەژێ
می اَرزد
می جنبد
ئەژێ
دەهێنێ، ئەژی
رادەتڵەکێ: مەشکە ئەژێ و دەژێندرێ
ئەژێ
«فعـ.»، «جفـ.» دەهینێ، دێنێ، بایی ئەوەندەیە. تێبــ.ینی: ئەم وشەیە سیغەی مفڕەدی غایبی مەسدەرێکە، کە لە لەهجەی ناوەندیدا لەبیر چۆتەوە و تەنیا ئەم سیغەیە و شێوەی «نەفی» شی «ناژێ=نائەژێ» لێ بەجێماوە، لە لەهجەی باکووریدا وەک «نفا.، سفا.» لە قالبی «هێژا، نەهێژا» دا دەبیندرێ و مەسدەرەکەی «هێژیان، هیژیان، هیژین» ە «تمـ: ژابا- ۴۴۳و۴۵۷»، ئەم پیتە دەبێ لە لەهجەی ناوەندیدا «ئەژیان» بووبێ و دووریش نییە «ئەرژیان» بێ کە ئێستاش لە لەهجەی جنووبیدا لە قالبی «ئەرزیان» دا دەیبینین، ئاوێستایی ئەم مەسدەرە «ئەرێجەت» و پەهلەوییەکەشی «ئەرژیتەن» ە «تمـ: پد، یگد، جـ۲- ۳۴۲». «هەریەک پەلی فەرزەندێ دەژێ «دەئەژێ» شێعری حەریقی» «تۆ بۆچی لە کیس خۆتی دەدەی مشتەری نادان» «حەریق»
خوا بیکوژێ!
خدا مرگش بدهد!، خدا از میانش ببرد!، خدا از میان ببردش!، خدا از میان برداردش!
خوا بیکوژێ!
خوا له ناوی بوا!، خوا مەرگی بدا! [نزای خراپه له کەسێک.]
خوا بیکوژێ!
قاتَلَهُ الله، کاتَلةُ الله!، کاتَعَهُ الله!، اَفناه الله!.
خووا بیکووژێ
خووا لە ناوی ببات ، خودا بیگرێ، خودا مەرگی بدات
دەنگەژێ
الاحبال الصوتیة
دەنگەژێ
Vocal Cords
دەژێ
مەشکە دەجووڵەدایە
نامرێ
شفتەژێ
حاملەای که بچه شیرخواره دارد
شفتەژێ (هەورا.)
ژنێکە هەموو ساڵێکی بزێ و زۆر زگان بکات، کە هێشتا منداڵی لە شیر نەکردبێتەوە.