تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 1866
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
برژاننەوه
برشتن
، برشتەکردن،
سوزاندن
، (
برشتن
زخم
مثلا.)
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
برژاننەوه
قرچاننەوه. [خوێن
ڕاگرتن
بەهوی دەرمانەوه.(بۆ نموونه: برژاندنەوەی برین.)]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
برژاننەوه
تَلهیب، اِحراق.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
برژانگ
مووی
سەر
پێڵووی
چاو
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
برژانگ
مژه
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
برژانگ
بژۆڵ
،
مژۆڵ
، مووی پێڵووی
چاو
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
برژانگ
[[په: موزهك]]
«نا.»،«سیه.»
دوو
ڕێزە
«
موو
» ی
که
له کەنارەکانی دووپێڵووی
چاوان
دەبیندرێن. *«مک»
مژۆڵ
،
بژۆڵ
. «سن.»
بژانگ
،
موژه
. «بک.»
مژگان
(تم:
کف
- ٥٣٨). تێبــ.- ژابا «
مژانگ
» ی
لەباتی
به
جه
معی
داناوه «تم: ژابا - ٣٩٧».
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
برژانگ(هەورا)
مژۆڵ
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
برژانەوە
ژانکردنی
برین
لە
کاتی
برژاندنەوەیدا
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
برژانەوە
سوزش
زخم
خون
بند
اوردن
با
دارو
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
برژانەوە
سوزیانەوەی
زام
، ژانی
برین
و
سووتان
وێستانی
خوێن
بەهۆی
دەرمان
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
برژانەوە
برینێک،
کە
دەرمانێکی تیژو
توندی
لێدرێ دەبرژێتەوە، ئێشانی
برین
لەکاتی برژاندنەوەیدا
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
برژاو
برژانگ
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
برژاو
شتێکە
کە
لەسەر
ئاگر
برژابێ
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
برژاو
برشته
مژه
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
برژاو
براشتی
،
بریان
برژانگ
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
برژاو
سفتە
، (
فە
) برشیا، چتێکە
لەسەر
ئاوور
برژابێ. نه_:
خاو
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
بلۆکی ڕۆژاوا
بلوک
غرب
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
بلۆکی ڕۆژاوا
West (ern) Bloc
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
بلۆکی ڕۆژاوا
سەرجەمی وەڵاتانی ئەورووپای
ڕۆژاوا
و ئەمەریکای
باکووری
کە
بریتین
لە
پێشکەوتووترین وەڵاتانی
سەرمایەداری
جیهان
،
بە
بلۆکی
ڕۆژاوا
ناوبردە
کراوە
.
بە
مانایەکی
دیکە
بلۆکی
ڕۆژاوا
بە
وەڵاتانی ئەروپای
ڕۆژاوا
(سوید و نەمسای لێدەرچێ)
لەگەڵ
ئەمەریکای
باکوور
دەگوترێ
کە
ئەندامی ڕێکخراوەی ئەتلانتیکی
باکووری
(ناتۆ) *بن و
لە
بەرەیەکی
سیاسی
و
سەربازی
دژ
بە
بلۆکی ڕۆژهەڵاتدا یەکیان گرتووە،
بەڵام
ئەم
زاراوە
وەڵاتانی
سەرمایەداری
پێشکەوتووی
وەکوو
ئوستورالیا و زیلاندی
نوێ
و ئەفریقای باشووریش لەخۆ دەگرێ.
کەواتە
وشەی
ڕۆژاوا
، لایەنێکی جوگرافی
ڕووت
نییە
بەڵکوو
ئەویش
وەکوو
بلۆکی
ڕۆژهەڵات
زیاتر هەڵگری بارێکی ئایدیۆلۆجیکییە
کە
درێژەی شارستانییەتی
ڕۆژاوا
لە
ئەژمار
دێت
.
زاراوەی بلۆکی
ڕۆژاوا
،
هەندێ
جار
دەوڵەتانی
داندراو
یان
یەکگرتووی
ڕۆژاوا
لە
ئاسیا
و
ئەفریقا
و ئەمەریکای لاتینیش لەخۆ دەگرێ. لێرەدا واتای ئایدیۆلۆجیکی و
سیاسی
ئەم
زاراوە
مەبەستە
.
دوای شەڕی جیهانی
دووهەم
، ویلایەتە یەکگرتووەکانی
ئەمریکا
بووە
هێزی یەکەمی
جیهان
و پێشەنگاوی سیستەمی
سەرمایەداری
.
ئەم
وەڵاتە
لە
بەرانبەر
سۆڤیەتدا
بوو
بە
دەسەڵاتی
سەرەکی
بلۆکی
ڕۆژاوا
و
ڕۆژهەڵات
.
هاوکات
لەگەڵ
ئاڵوگۆڕەکانی 1960و 70
لە
جیهان
، دەسەڵاتی سۆڤیەت
لە
بلۆکی
ڕۆژهەڵات
،
هەر
ئەهاتوو لاوازتر
دەبوو
. ئەمریکاش
دەسەڵات
و
شەوتی
جارانی
لێ
ئەستێندرا.
پاش
ئاوەدانکردنەوەی ئەورووپا و بەهێزبوونەوەی بەریتانیا و فەرەنسە و
ئینجا
ئەڵمانیا و ژاپۆن،
ئەم
وەڵاتانە
لە
بڕیارە
سیاسی
و ئابوورییەکانی ئەمەریکادا ڕێدەستیان
پەیدا
کرد
و
لە
ڕێکخراوەی
نەتەوە
یەکگرتووەکان، وەڵاتانی هاوپەیمانی
ئەمەریکا
و
ڕۆژاوا
لە
«جیهانی
سێهەم
» *دا بەزۆری
بە
پێچەوانەی
ئەمەریکا
، هەڵوێستیان دەگرت.
زاراوەی بلۆکی
ڕۆژاوا
و بلۆکی
ڕۆژهەڵات
، زیاتر
لە
قۆناخی «شەڕی
سارد
» *
باو
بوون
.
20
21
22
23
24
25
26