مست.» له چاوی پیسەوه تووشی ناڕەحەتی هاتن. کار کردنی «چاو و زار» له کەسێ. «دووەم ! به چاومەوەبی»، «مک.» ڕستەیەکە بۆ ترساندن یا توووڕە کردنی کەسێ دەگوترێ.:: دایکم ! ئەم منداڵه هێنده مەگێڕه با خوڵا نەخواسته به چاوەوە نەبێ.* به چاوی پیسەوه بوون.

بەپێی ئەم بنەمایە، هەرکەسێک مافی بڵاوکردنەوەی بیروڕا و بۆچوون و هەواڵەکانی هەیە لەڕێگەی نووسراوەوە یا چاپەمەنییەکانەوە بێئەوەی بۆ بڵاوکردنەوەیان پێویستی بە ئیجازە بێت یان ناچار بە سانسۆڕ*کردن بێت.

آزادی مطبوعات

Freedom of the Press

آب در چشم آمدن

ئاو تێ زانە چاو، چاو ئاو کردن

«نتـ.»، «کنـ.» تمـ: ١- ئاو/٣.

«کنـ.» ١- ڕۆۆن کردنەوە و زاخاو دانی چاو بە تەماشای شتی جوان «ئافرەت، دیمەن،...» ٢- تمـ: ئاوی چاوسەندن.

«کنـ.» کوێر بوون، کەم بوونی بینایی.: هێندە چاوی بە کتێبــ.اندا چڕ داگرتووە وەختە ئاوی چاوی دابێ.

ئاوی دەمدان، ترساندن

«مستـ. متـ.»، «کنـ.»، «سیمـ.» ترساندن و تۆقاندن، ترس وەبەر کەسێک نان، چاوترسێن کردن. * ئاوی چاودان/٢، «سنـ.» ئاوی چاوسەنن.

«نتـ.»، «مکـ.» هەوڵ و تەقەلای زۆر.: هەر چەندی ئەخت و چارم کرد، بێ فایدە بوو دەگەڵم نەهات و نەهات. تێبــ.ینی: وەکوو دەبینن ئەم وشەیە لە دوو کەرت پێکهاتووە، کەرتی دووهەمیان «چار» ڕوون و ناسراوە. بەڵام ئەخت وشەیەکە تەنیا لە موکوریان و ئەویش هەر لەم وشە «موڕەککەب» ەدا بیستراوە و زۆریش بە کار دەهێنرێ، جا لە بابەت ئەسڵەکەیەوە دوو ڕێی دەچێتێ: ۱- لە وانەیە «عهد» ی عەڕەبی بێ و جەڕابێ، کە ئەمەیان بە لای منەوە ئیحتیمالێکی کز و بێ هێز و پێزە. ۲- لە کوردستانی تورکیا «ئەختی، ئاختی» ناوە بۆ پیاوان، حاجی ئەختی «محەممەد ئەختی مەحامی_باڤێ تووژۆ_» یەکێک بووە لە ناودارەکانی شۆڕشی شێخ سەعید[تمـ: دۆزا کوردستان: زنارسڵۆپی «خوالێخۆشبوو: قەدری بەگ جەمیل پاشا» _لاپەڕە۸۲]، قەدری جان دەڵێ: «دەستێ کو ئەختی هەڵدایە سەردار+چاڤاتە هەژاند ئەو دەستێ گەمار» ۳- «... دەپشکی ۸۱ی «ئابان یەشت» داهاتوە کە «ئۆئیشتە» لە بنەماڵەی «فریانە» قوربانی بۆ «ئەناهیتە» کرد و لێی پاڕایەوە کە بەسەر «ئەختییە» ی سەرکێش دا زاڵی کا» «تمـ: پد، یگد. جـ- ۲_۳۹۳»، هەر لە پەراوێزی ئەو لاپەڕەیەدا پرۆفسۆر «پوورداوود» ئاوا دەڵێ: «داستانی «یۆشت فریان» و «ئەخت» مەوزووعی کتێبــ.ێکی پچووکی پەهلەوییە. «ئەخت» ی جادووباز بە سوپایێکی زۆرەوە هاتە شارێک و گوتی شارەکە خاپوور دەکەم ئەگەر کەسێ نەبێ بتوانێ ۳۳مەتەڵی من هەڵبێنێ. یەکێ لە پیاوچاکان کە «یۆشت فریان» بێ وەڵامی هەموو پرسیارەکانی دایەوە و «ئەخت» لە وەڵامی سێ پرسیاری «یۆشت فریان» دا، داما و کوژرا.». «ئەختییە» کە لە ئاوێستادا ناوی جادووگەرێک بووە، ئێستاش لە کوردستان هەر ناوە، جا ئەگەر بڵێین هەرتکیان یەکن لەوانە نییە لە ڕاستی لامان دابێ. «ئەختییە» خۆی لە قالبی سفەت و ئیسمی مەنسووب دایە و دوور نییە لە کاتی خۆیدا وەکوو لەقەب و مانای: زۆرزان، لێزان، فێڵباز و.... درابێ بەو «جادووگەر» ە ئێستا خۆشی و ماناکەشی لە بیران چوونەوە و «ئەخت» ی موکریانییان لێ بە جێماوە.

مەبەست لە شەوی زۆر تاریکە

(کن.) خێرایی، توندوتۆڵی.

ئەم زاراوە بە دوو مانا لێکدراوەتەوە، یەکەم بە مانایەکی ئەڵمانی کە زیاتر لە بەستێنی ئەدەبی و ڕۆشنبیریدا گونجاوە. دووهەم بە واتایەکی بەربڵاو کە بە مانای تێهەڵچوونێکی گەرموگوڕە لە کردەوە و چالاکیی سیاسی. ئەم واتایە دەلالەت دەکات لەسەر ڕۆڵی گرینگی چالاکوانان وەکوو کاکڵی ئازای حیزبە سیاسییەکان. هەروەها لە جووڵانەوە شۆڕشگێڕییەکان بە تایبەت لە سیاسەتی حیزبی بونیادگەرادا گرنگییەکی زۆری پێ دەدرێ. لە شێوازە توندڕەوەکەیدا بۆ پاساودانی تێهەڵچوونی ڕاستەوخۆ یان بۆ لە دۆخدانی زەبر و زەنگ بو گەیشتن بە ئامانجی سیاسی بە کار هاتووە. لە سیاسەتی باڵی چەپدا جاری وا هەیە کە خەباتکار بە مانای چالاک بە کار دەبرێت بەڵام مەبەست، ڕادەی بونیادگەرێتی ئەوکەسەیە لە سیاسەتدا. ئەم خاڵە بە تایبەت لە بارەی حیزبە کۆمۆنیستییەکان پێش گەیشتن بە دەسەڵات، زۆر بەرچاوە.

فعالیت سیاسی- کوشندگی

Activism

پایژە. (حلقی چادر کە میخ در آن فرو کوبند.)

قوڵف چادر. [(ئەڵقەی ڕەشماڵ کە مێخی پیا دادەکوتن.)]

عروة. وێنە= ئافتاوگەردان (٢)