تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 5326
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاو لەبەر هەڵ نیشتن
«مکـ.»
میز
دەبنەخۆکردنی منداڵ:
ئەم
مناڵە
ئاوی
لەبەر
هەڵ نیشتووە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
شووڵی هەڵّکێشان
پێ
لێ
هەڵهێنان
،
پێ
لە
بەڕە
تێپەڕاندن
،
تێ
پەڕین
دەستدرێژی
کردن
، دەرچوونی مرۆڤه له ئەندازەی
خۆی
لە
هەموو
کارێکیدا.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
هەڵ
بَر، وَر. (
کلمەی
صُعود
است
. «
هەڵپەڕین
» یعنی
بالا
رفتن
بەعکس «
دا
» کەکلمەنزول
است
«
داپەڕین
» یعنی
پایین
آمدن.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
هەڵ
وشەی «بەرەوسەرچوون»ه، وەک:
هەڵپەڕین
، بەپێچەوانەوە «
دا
» وشەی بەرەوخوارچوونە، وەک: داپەڕین.)]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
هەڵ
ندارد. [(هاوواتای عەرەبی نیە)]
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەڵ
پیشوند
به
معنی
بلندی،
بالا
،
بر
پیشوند
به
معنی
شدت
و تندی
آغل
اشتعال
،
افروختن
پیچیدن
نخ
به
دور
چیزی
جدا
شدن
قطعەای
از
چیزی
گذران، زندگی،
سر
کردن
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
هەڵ
وتەیەکە دەچێتە
سەر
هێندێ
وتەی
تر
، جووڵانەوەیەکی
سەر
بەرەوژوور
دەگەیەنێ
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
هەڵ
پێشگرێکە زوربەی
زۆر
بڵندی
و
لای
سەروو
دەگەیەنێ
پێشگری
بە
واتا:
بە
توندی
،
بە
قەوەت:
هەڵی
دڕی
، هەڵدڕە.
هەڵی
پێچا
ئاغەڵ
، هۆڵەمەڕ
پێ
بوون
، داگیرسانی
ئاگر
:
ئاگر
هەڵ
بوو
پێچانی
داو
لە
شتێ:
ئەم
بەنەم
بۆ
هەڵکە
جیا
بوونەوەی
پارچە
لە
شتێ: تەڵەزمێک
لە
بەرد
هەڵ
بوو
گوزەران
، ڕابواردن:
دە
گەڵی
هەڵکە، هەڵ ناکەم
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
هەڵ
بەرز٬ بڵند٬ هەوا٬ (
بەڵان
بەتەنێ
بەکار
نابرێ(هەو.)_ گرتن: هەڵاوێژتن٬ (
ڕۆژ
.) هەڵەشە٬ خۆپەسندکار.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
هەڵ لووشین
لرفدان٬
لووشین
٬ لرفکردن٬ هەرچتێکی بکرێتە نێودەم
بەبێ
جوون
قووت
بدرێ.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
هەڵ لێسین
لستنەوە
.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەڵ هاوردن
بالا
آوردن،
قی
کردن
بلند
کردن
، جوجه
از
تخم
در
آوردن،
حل
کردن
معما
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
هەڵ هاوردن
هاوردنەوە
لە
گورووڕا،
ڕشانەوە
هەڵهانین
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەڵ هاوردنەوە
قی
کردن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
هەڵ هاوردنەوە
ڕشانەوە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەڵ هاویتن
به
بالا
پرت
کردن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
هەڵ هاویتن
هەڵاویتن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەڵ هاویشتن
به
بالا
پرت
کردن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
هەڵ هاویشتن
هەڵاویشتن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەڵ هینجان
آب
برکشیدن
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بانگ هەڵدان
[[بانگ/١+ههڵ «پێبف» +دان]]
«
مست
.، لا.»، «سن.» تم:
بانگ
لێدان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
برش هەڵاتن
[[برش/٢+ههڵ+هاتن]]
«مست. لا.»، «مک.»
تەنگەنەفەس
و
ناڕەحەت
بوون
لەگەرمان و
تەنگە
بەری
جێگا..*
پیش
هەڵاتن
.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئاخ هەڵکێشان
حسرت
خوردن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئاخ هەڵکێشان
لە
خەمان
ئاخ
و
داخ
گوتن
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاخ هەڵکێشان
[ [١- ئاخ + هەڵ + کێشان ]]
«مستـ. لا.»
هەناسە
هەڵکێشانی
تێکەڵ
بە
کڕووزانەوە
و
ناڕەحەتی
.
بە
وشەی «
ئاخ
»
دەست
پێ
دەکا
و
بە
ڕستەیێ
کە
هۆی
ناڕەحتییەکە
پێشان
دەدا
، دەبڕێتەوە:
ئاخ
لە
دەست
مناڵی
ئەم
زەمانە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاخ هەڵکێشان
هەناسە
هەڵکێشان
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئارام لێ هەڵگرتن
«مستـ. متـ.» تمـ:
ئارام
لێ
بڕین
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئارام لێ هەڵگیران
«مستـ. متـ.» تمـ:
ئارام
لێ
بڕان
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئارام هەڵگیران
نەمانی
ئۆقرە
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئاه هەڵکێشان
ئاخ
هەڵکێشان
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاو هەڵکردن
«مستـ.، متـ.»، «سنـ.» تمـ: ۲-ئاو
هەڵگرتن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاو هەڵگرتن
«مستـ. متـ.»
جاری
کردنی
ئاو
بۆ
هەر
لایەکی
مەبەست
بێ
و
خۆش
کردنی ڕێگای
ئەم
جاری
بۆنە.:
کوێخا
مارف
خەریک
بوو
ئاوی
هەڵدەگرت.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاو هەڵێنجان
[[ئاو+هەڵ «پێبفـ.» +هێنجان «فعـ.» ]]
«مستـ. متـ.» ۱-
بە
دۆڵچە
ئاو
لە
کارێز
و
چاڵاو
هەڵکێشان:
چاڵاو
کە
مشکی
تێکەوت
دەبێ
حەوت
ستڵ
ئاوی
لێ
هەڵێنجن «هەڵ هێنجن»
ئینجا
پاک
دەبێتەوە. ۲-
بە
قاپ
یا
ئاوگەردان
ئاو
لە
دەفرێک
بەتاڵ
کردن.:
ئاوی
سەر
مەنجەڵی
گوڵاو
،
کە
گەرم
بوو
،
بە
ئاوگەردان
هەڵی
دێنجن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاگری پێوه نێی بۆ سۆی لێ هەڵناستێ
«کن.»
زۆر
ڕووت
و
ڕەجاڵ
و نەداره.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاڵوو هەڵدانەوە
«مستـ. متـ.»
دەست
پیدا
هێنان
و داماڵینی «
ئاڵوو
»
لە
دیوی دەرەوەڕا،
بۆ
نیشاندنەوەی ئاوساوییەکەی و چاککردنەوەی. تێبــ. ــ
لە
کوردەواریدا،
کە
ئاڵووکەوت
بەم
جۆرە چارەی دەکەن. ا»
چەند
بەیانییەک
لە
خورێنی
،
بە
قامکی
گەورە
لە
دیوی
دەرەوە
و
لە
ژێرڕا
بۆ
سەرەوە
دەستی
پێدا
دێنن و جاروبارەش پەنجەیان
چەور
دەکەن
تا
چاتر
گەرمی
دابێنێ و
پاشتر
دابماڵدرێ. ب»
چەند
بەیانیان
لە
خوڕێنی پەنجەی گەورەی
دەست
دەنوشتێننەوە و قەفی ناوەڕاستی
بە
بەرزایی
دەخەنە نێوانی
دوو
ڕیزی ددانەوە و ماوەیێک
بەم
جۆرە دەیهێڵنەوە. ئەمەیان
تەنیا
بۆ
ئاڵووی قوڕگە. *
ئاڵوو
هەڵدانەوە
.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئیشک هەڵاتن
خشک
شدن
بطور
طبیعی
ضعیف
شدن
از
غم
و غصه
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئیشک هەڵاتن
لە
خۆوە
وشک
بوون
لە
خەم
و
خەفەتان
کز
بون
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشک هەڵاتن
[[ئیشک + هەڵ + هاتن]]
(مست. لا.). ١-
ڕەق
بوون
و
شکڵ
تێچوونی
هەندێ
شت
(
پێست
،
نان
،
کەشک
،...) ٢- (کن.)
ڕەق
و
تەق
و
باریک
بوونی
گیاندار
(
بە
تایبەتی
ئینسان
)
لەبەر
نەخۆشی
یا
برسێتی
و نەخواردن.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئیشک هەڵێنان
خشک
گردانیدن
کسی
را
غصه
دار
کردن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئیشک هەڵێنان
بەتەقەلا
وشک
کردن
خەم
دان
بە
کەسێک و
لاواز
کردنی
1
2
3
4
5
6
7