خوونهاتن، خووێن بەربوون

دکترین آیزنهاور

Eisenhower Doctrine

بە کۆمەڵە پێشنیارەکانی دووایت ئایزەنهاوەر، سەرۆککۆماری وەڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا (60ــ 1952) دەگوترێ کە لەسەر سیاسەتی ئەمریکا دەربارەی ڕۆژهەڵاتی ناوین و ناوچەکانی دەوروبەری لە ژانوییەی 1957، خستییە بەردەم کۆنگرێس و بەو پێیە:
1) ئەمریکا بۆی هەیە بۆ پاڕاستنی سەربەخۆیی «وەڵاتانێک کە لە دەرەوە دەکەونە بەر هەڕەشەی کۆمۆنیزم یان لەناوەوە تووشی ململانآ و گێڕەشێوێنی دەبن» ، مادامێکی ئەو وەڵاتانە بخوازن، بە یارمەتی هێزە چەکدارەکانی خۆی پشتیان بگرێت و داکۆکیان لێ بکات.
2) ئەمریکا دەبێ بۆ پەرەسەندنی ئابووری ئەم وەڵاتانە هەنگاو بنێ.
3) ئەمریکا دەبێ بەو وەڵاتانەی کە خوازیاری هاوکاری سەربازی بن، یارمەتی بگەیەنێت.
ئەو هەرێمانەی کە دوکترینەکەی تیا بەڕێوە دەچوو، هەر لە لیبی لە ڕۆژاواوە تا پاکستان لە ڕۆژهەڵات و تورکیا لە باکوور و نیمچە دوورگەی عەرەبستان لە باشووری دەگرتەوە. نموونەی پیادەبوونی ئەم دوکترینە، ناردنی هێزی سەربازی بۆ لوبنان بوو لە ساڵی 1958، بەهۆی قەیرانی کەناڵی سۆئێز.

مُعظَمُه / درێژایی ڕۆژ. ڕۆناکی ڕۆژ.

إشتَدّ حَرُّهُ / گەرمی کرد. تاوی سەند.

(رووپه نهان که رده ن - rûpenhan kerden)

خۆڤه ر شارتن، خۆده رنه خستن، دووره په رێزی.

(زینهار - zinhar)

زینهار، ده خیل که وتن، په نا، به ڵێن و په یمان، په نابردنه به ر که سێک.

(زینهار خار - zinhar xar)

په یمان شکێن.

(زینهارخورده ن - zinhar xûrden)

په یمان شکان.

(زینهار دار - zinhardar)

وه فادار، به ئه مه ک، که سێک په نای هه بێ یان په نادار بێ.

(زینهاری - zinharî)

خودان په یمان، که سێک ئه مان و په نا بخوازێ.

(زینهار - zînhar)

زینهار.

(سازو نه هاد - sazû nehad)

ڕێ و ره سم.

مُنتَصَفُهُ / ناوەڕاستی ڕۆژ. ناوەڕاستی شەو.

شاهێن، (باد.) شاقەسین.

رووناکی رۆژ.

صَباح ومساء / بەیانی و ئێوارە.

بەدرێژایی رۆژ.

بێسنوور. بێکۆتایی. دیارینەکراو. بێئەنجام.