بره نوزاد

بەرخ

بەرخی تازە زاو

لیڤیاتان لە کتێبی تەورات دا ناوی نەهەنگێکی گەورە و زەبەڵاحە کە هیچ هێزێکی ئەم سەرزەمینە ناتوانێ لەبەرانبەریدا ڕاوەستێ و لە عەرزی بات. تۆماس هۆبز (1679ـــ 1588) فەیلەسوفی ئینگلیزی، لیڤیاتان بە نیشانەیەک بۆ دەوڵەتێکی بەدەسەڵات و زەبر و زاکوون لە قەڵەم دەدات و هەر بەم ناوەش کتێبە ناودارەکەی (لیڤیاتان) بڵاو دەکاتەوە. پوختەی قسەکانی هۆبز لەم کتێبەدا ئەوەیە کە ئەگەر خەڵک بخوازن بە تەواوی لە ئاسایش و ئارامیدا بژین، دەبێ هەموو دەسەڵاتی خۆیان ڕادەستی کەسێک یا ئەنجومەنێک (لیڤیاتان) بکەن. بەم پێیە ویست و ئیرادەی لیڤیاتان دەبێتە جێنشینی ویست و ئیرادەی جەماوەر. بەڕای هۆبز، لیڤیاتان بۆی هەیە هەر شتێک بە پێویست بزانێ ئەنجامی بات و ڕێوشوێن و بڕیارەکانیشی دەبێ لە لایەن هەموانەوە جێبەجێ بکرێت بەڵام خۆی لەم بارەوە سەرپشک و موختارە چونکە دەسەڵاتی لیڤیاتان لە هەموو دەسەڵاتێک باڵاترە.

لویاتان

Leviatan

گیج، هالو
دیوانه

گێژ و حۆل
شێت، دین

نی باریک

قامیشی باریک

با

ئاخلێف

آوارە و دربدر

بێ دەرەتان

نرخدانان

فرصت

هەل، کێس، دەرفەت

هۆزێکی کوردە لە بادیناندا.

رامک، تخم مرغی که در لانه تخم گذار می نهند تا تخمش را همانجا بگذارد

ڕاوکە، ڕامک، ماڕکە

رامک، تخم مرغی که در لانه تخم گذار می نهند تا تخمش را همانجا بگذارد

هێلیڤان

پاڵەوان

(باد.):لووتکەی چیا

منگولهٔ روسری

گوڵێنگەی شەدەوپیچی سەر