لە دەرگای ڕەزامەندیدا بە بەشی خۆی قنیات کردوو.

قانیعی بابی ڕەضا و ڕاضی بە پووش و دڕک و داڵ
سالیکی صەبر و تەحەممول، بوردەبار و هیچ نەوێژ

جویدنی. مانند آدامس و غیره.

شتێ کە ئەیجاون، جەققە، جاچک

(ئەغانیم - exanîm)

کۆی اقنوم/ ئقنوم - ه: شەخس، بناوان و هۆی شتێک.

(ئەغانیم سەلاسە - exanîm selase)

لەلای مەسیحیان دەکاتە: باب، کوڕ، روحی قودس.

سەرخان.

کە جێگەت بۆ عیبادەت بێ، چ فەوقانیی، چ تەحتانیی
کە حوببت بۆ سیادەت بێ، چ (بەرزنجیی) ، چ (باراویی)

حقانیت، راستی و عدالت

هەقانەت، ڕاستی و ڕەوایی

(کن.) بمرێ. جوێنە و ژنان بە یەکتری دەدەن.

گیای سوورەوەکراو

گیاهی که می پزند و می خورند

گیایەکە سوور ئەکرێتەوە بۆ خواردن

گیای سوورکراوەوەیە لەناو ڕۆن و هێلکەدا

قۆچەقانی

فلاخن

قەڵماسک، قۆچەقانی، کەهینک، تیر و کەوان

«نت.»، «کعر.» ئامرازێکه له «بەن» دەچندرێ ناوەڕاستەکەی پانەە و بەرەبەره باریک دەبێتەوه، پاشان له هەردوو لایەوه نزیکەی 20-30 سانتیمیترێکی وەکوو گوریسێ کی باریک دەهۆندرێتەوه. له ڕابردوویێکی کۆنا وەکوو «چەک» ێک لە ناو لەشکراندا باو بووه و دەگەڵ دووژمن شەڕیان پێکردووه، بەردێکیان خستۆ ته ناو ەڕاستەکەی و لاسکەکانیان بە دەستەوه گرتووه هەڵیان سووڕاندووه، لەپڕ لاسکێکیان بەرداوه و «بەرد» ەکه به تەووژمی هەڵسووڕاندنەکەی پێشوو دەرپەڕیوه. * «کئێر.» قۆچەقانی. «سن.» قەڵماسک. «جف.، جن.» قەڵماسەنگ. تێبــ.ینی: ئەم ئەمرازه تا سەرەتای ئەم چەرخەش لە شارەکانی کوردستانا بۆ «شەڕگەڕەک» بەکار دەهێنرا، بەڵام ئێستا تەنیا بۆ یاری منداڵان و چۆلەکه کوشتن بەکاردێت، شکڵیشی گۆڕاوه و له کوردستانی عێڕاق بۆ شکڵی تازەی ناوی «دار لاستیق» و له کوردستانی ئێران «قۆچەقانی جیر» پەیدا بووه.

قۆچەقانی، قەڵماسک، چتێکە بە قەدەر ناو لەپی دەستی لەبەن دەچنرێ دووشیپە لاسکی پێوەیە بەردی پێ دەهاوێژرێ بۆ دەرکردنی گورک و چەقەڵ و بەراز لە لایەن شوان و پاسەوانەوە یا پاسە چۆلەکەی پێدەکەن لەسەر مەرەزە لە جیاتی چەک

قۆچەقانی

(جورفادەغانی - curfadexanî)

گوڵپایگانی، خەڵکی گوڵپایگانی.

قژ، پرچ و قژی بڵاوو ئاڵۆزو بەڕەڵا وەکوو هی دێوانەو دەروێشان

(هەغغانی - hexxanî)

هەقانی، راست و دروست.

درستکار

مرۆی ڕاست و دروست

(خاغانی - xaxanî)

سوڵتانی، پاشایی.

خاقانییەتیی چین، با تێکڕای گەورەیی، یا ئیشارەتە بۆ (خاقانی) ی شاعیر. *

ضابیطەی طەبعم سوارە، ئیددیعای شاهیی هەیە
مەحتەشم دیوانە، داوای تەختی خاقانی دەکا

ئافرەتی بێ شەرم

زن سلیطهٔ زبان دراز