پاشتەرک

بار دنباله زین

باری پاشتەرک

پاشتەرک، پاشکۆ

ئەم بزاڤەش وەک بزاڤە هاوشێوەکانی دیکە، لە دووی ئەو پلان و نەخشە سیاسیەوەیە کە لە جیاتی ئەوەیکە گرووپێکی نەتەوەیی تایبەت لەخۆبگرآ، هەموو خەڵکانی بە ڕەچەڵەک تورک دەخاتە بازنەی خۆیەوە. کەواتە ناسیۆنالیزمی تورکی بزاڤێکی بان ـــ نەتەوەیی یە کە بە شوێن دامەزرێنی یەکەێکی سیاسییە لەسەر بنەمای پەیوەندی کەلتووری تورکان.
بەگشتی زۆرترین لایەنگریی لەم بزاڤە ئەگەڕێتەوە بۆ دوای هەڵوەشانەوەی ئەو ئیمپراتۆرییانەی کە خەڵکی تورک یان لەخۆگرتبوو. ئەم جووڵە لە ڕەوتی ڕۆچوونی ئیمپراتۆرییەکانی عوسمانی و سۆڤیەت، زیاتر ئاشکرا بوو. لە جوملەی ئەو کەسانەی کە لەسەر پێکهێنانی بزاڤی نەتەوەیی تورک قسەی کرد، ڕۆژهەڵاتناس، ئارمینییۆس وامبێری بوو کە لە ساڵی 1860 لەمبارەوە دەستی بە نووسین کرد. ناودارترین کەسێک کە لە ناسیۆنالیزمی تورک پشتگیری کرد، سمایل بای گاسپیرینسکی (1851-1941 ) ناسراو بە قاسپیر عەلی، خەڵکی کریمە بوو کە داوای کرد تورکەکانی سۆڤیەت یەکبگرن. قاسپیرعەلی، ڕۆڵی میدیای گشتی بە باشی هەست پێکردبوو. بەم بۆنەوە گۆڤاڕێکی بە زمانی تورکی عوسمانی لە ئاستێکی بەرفراواندا بڵاوکردەوە. دەوڵەتی کاتی سۆڤیەت لە 1917 لایەنگریی خۆی لە بەرنامەکەی قاسپیرعەلی ڕاگەیاند و خوێندنی ئەم زمانەی لە قوتابخانەکانیش پیادە کرد.پاش هەڵوەشانەوەی یەکیەتی سۆڤیەت لە ساڵی 1991، خەونەکانی ناسیۆنالیزمی تورکی زیاتر بەرجەستە بوونەوە و بزاڤی پان تورکیزم، ئاهێکی تازەی بە بەردا هاتەوە.

پان ترکیسم

Pan-turkism

پێ چرکە

داڕزاو، لەناو چوو

پرسکار، لێپرس

(پەڕپەڕکەردەن - perperkerden)

ک پەڕەپەڕەکردن، هەڵبزرکاندنی پەڕەی گوڵ.

(پوڕکار - purkar)

پڕکار، سرقاڵ، چالاک، بەکار، پژگاڵ.

ترووکاندنی چاو

(پەرکاڤەش - purkerden)

هەڵپاچین، پەرچ کردنی لق و پۆپی دارو درەخت، پەرچ.

(پوڕکەردەن - perkem)

پڕکردن، تەژی کردن.

(پەرکەم - perkende)

بێکارو هیچ، له کارکەوتوو، بێ¬ کەڵک.

(پەرکەنده - perkûk)

پەراگەنده، پەرت و بڵاو، بێ توانا.

تو، پاشه. (خاکی که روی برف می¬پاشند تا آب شود.)

توه. [(ئەو خاکو خۆڵەی که دەبپژێنن به سەر بەفردا هەتا بتوێتەوه.)]

اِذواب، طِلاوَة.