تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
رمانی
[ص. ن ]
(روممانی - rummanî)
هه ناری، هه ر شتێ له شێوه و ره نگدا له ده نکه هه نار بچێ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
روان ده رمانی
[ا. مص ]
(ره ڤان ده رمانی - revan dermanî)
مالیجه ی نه خۆشیێن ده روونی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
سرماده رمانی
[ا. مر ]
(سه رماده رمانی - serma dermanî)
مالیجه ی هه ندێ نه خۆشییان له رێگه ی سه رماوه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
یاقوت رمانی
[ا. مر ]
(یاغووتی رومانی - yaxûti rumanî)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
رمانیده
[ا. مف ]
(ره مانیده - remanîde)
ڕه وێنراو، راونراو، ترسێنراو.
پان جێرمانیزم
بەو تیۆری و گەڵاڵە و پیلانە شەڕخوازە ئەڵمانییانە دگوترآ کە لە بەرایی سەدەی نۆزدە بە ئامانجی یەکگرتنی سیاسی وەڵاتانی ئەڵمانی زمان، هاتە کایەوە. ڕەگ و ڕیشەی فەلسەفی پان جێرمەنیزم ئەگەڕێتەوە بۆ یوهان فیشتە، فەیلەسووفی ئەڵمانی (1814-1762) . فیشتە، لەو سەردەمەی کە هێشتا ئەڵمانیا دابەش ئەکرێ بە میرنشینی بچووک و یەکگرتووییەکی سیاسی لە ئارادا نەبوو، باسی لە «چارەنووسی گەورەی نەتەوە» دەکرد و نەتەوەی ئەڵمانیای بە خاوەن ڕۆحێکی ئاڤرێنەر دەزانی و لە بەرانبەر ئەمەش دا نەتەوە لاتینی یەکانی بە چارەڕەش ناوبردە ئەکرد.
ڕاپەڕینی سیاسی و ڕۆمانتیکی سەدەی نۆزدە کە بنیاتەکەی لەسەر ناسیۆنالیزم بینا کرابوو، بیرۆکەی ڕێبەرایەتی جیهانی ئەڵمانییەکانی بە هێزتر کرد و بیرمەندان و نوسەرانی ئەڵمانی بەرەو داڕشتنی گەڵاڵەی زیندووکردنەوەی ڕایش*، هان دا و سەرەنجام ئەم پلانە بەدەستی بیسمارک بە ئەنجام گەیشت. بەڵام یەکگرتنی یەکجارەکی وەڵاتە ئەلمانی زمانەکان، بە دەستی ئادءڵف هیتلەر بە ئەنجام گەیشت. کەچی ئیمپراتۆرییەتەکەی زۆری نەخایاند و بە شکستهێنانی ئەڵمانیا لە شەڕی دووهەمی جیهانی (1945) وەڵاتی ئەڵمانیا بە دوو پارچەی (ئەڵمانیای ڕۆژاوا و ئەڵمانیای ڕۆژهەڵات) دابەش کرا (بڕوانە دیواری بەرلین) .
پان جێرمانیزم
پان ژرمنیسم
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ژرمانیوم
[ا. فر ]
(ژیرمانیوم - jirmanyûm)
جۆره کانزایه که.
ئەنجامفەرمانی
واتە ئەنجام ئاڕاستەڕێژ و فەرماندەرە.
خرمانی سوور
(ئەردە.):خەرمانسوور
دەرمانی خۆش بوونەوە
(شفا.): نۆژداری
دەرمانی شل کەردەیۆ
(هەورا.): دەرمانی شل کردنەوە
دەرمانی هەژار
دەرمانی ڕشانەوە٬ ڕشێنەوە
دەرمانی ڕەوانی
دەرمانی زکچوواندنێ
دەرمانی گیر
دەرمانی گیر و گرفت
فەرمانی
(باک.): جوورە کەوایەکە
فەرمانی ڕەها
الامر المطلق (في فلسفة کانط)
فەرمانی ڕەها
/ Catagorical
فەرمانی گریمانەکی، مەرجدار، بەند
الامر الفرضی أو المشروط أو المقید
فەرمانی گریمانەکی، مەرجدار، بەند
Hypothetical or Conditional
نافەرمانی
نافرمانی، سرکیشی، یاغی گری، خودسری، گردن کشی.
نافەرمانی
سەرکێشی، یاخیگەری، خۆسەری. [سەرشەقی، سەربزێوی]
نافەرمانی
نُشوز، نُشوص، طُمُوح، ذََاَر، تَمَرُّد، عَدم تَمکین.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
نافەرمانی