وشەدان

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إرتِداد

تراجُع. رُجوع / گەڕانەوە. کشانەوە. هاتنەدواوە.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إرتِداد الطَرف

لَمحَة / چاوتروکان. چاوتروکانێک.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إرتِداد الى وضع سابق

گەڕانەوە بۆ دۆخی (خۆی. جاران).

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إرتِداد عن دين أو عقيدة خروج

لە ئاین و ڕێباز لادان. وازهێنان.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إسوِداد

تَفحیم / ڕەش (بوون. داگەڕان. داگیرسان).

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إشتِداد

إستِحكام. إستفحال. تعاظُم / بەهێزبوون. قایمبوون. گەورەبوون. زەبرنواندن.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إمتِداد

مَدَی / ماوە.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إمتِداد

طُول / درێژی. فراوانی. درێژە.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إنسِداد تاجي

گیرانی خوێنبەری تاجی.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إنسِداد دَمَوي

إنسِداد فی الأنابیب الدَمَویَة / گیرانی بۆری خوێن.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

ثوب الحِداد

سِلاب / بەرگی خەم و پەژارە. بەرگی پرسە.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

حِداد

حُزن / خەم. پەژارە. پرسەگرتن.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

حُداد

قاطِع / تیژ. بڕەر.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

حُداد

قُصاری الجُهد / ئەوپەڕی توانا.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

حُداد

ذو حِدَّة فی الفهم والغضب / زوو تێئەگا. زوو هەڵئەچێ و تووڕە ئەبێ. تووڕە و تڕۆ.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

داخِل في مُدرَج في. من ضِمن. في عِداد

لەناویانایە. لەگەڵیانە. پەیوەندە لەگەڵ.

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

داد

وتەی دەربڕینی داخ و خەفەت

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

داد

نەکردنی جەور و ستەم

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

داد

[ا ]

(داد - dad)

یاسا، داد، ئینساف، عەدالەت، بەخشش، هاوار.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

داد

[ا ]

(داد - dad)

یاسا، داد، ئینساف، عەدالەت، بەخشش، هاوار.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەدم دادانەوه

مست. مت.»، «مک.» بەر پەرچ دانەوەی کەسێکی قسه دەکا و قسەکانی به دڵی یەکێک نەبێ که دە یان بیسێ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

داداء

[ا.ع ]

(دەئداء - de ' da)

شەوی زور تاریک، ئه نگوسته چاو، شەوەزەنگ

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

داداش

[ا.تر ]

(داداش - dadaş)

برا.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

داداور

[ص. فا ]

(دادئاقه ر - dad aver)

عه د اله ت هین، دادو¬ەر.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دادبگ

[ا. مر ]

(دادبه گ - dad beg)

سه روکی دادخانه (لەسەرده می¬سه لجوقییه کاندا)، سه روکی قازیان، قازی باشی.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دادر

[ا ]

(داده ر - dader)

برا، دوستی برا ئاسا، دوستی گیانی به گیانی.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دادران

[ص.فا ]

(داد ران - dadran)

حاکم، دادران.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دادرک

[ا ]

(داد رەک - dad rek)

برای بچووک.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دادستان

[ا. ص ]

(دادسیتان - dadsitan)

دادو ەر، دادسیّن، دادبگیر، نوینه ری دەولەت له دادگادا (مدعی العموم).

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دادو قال

[ا. مر ]

(دادو غال - dadÛ xal)

قیل و قال، داد و فەریاد، هەراو زەنا.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دادوبیداد

[ا. مر ]

(دادوبیداد - dad Û bidad)

داد و بیداد، هات و هاوار، هەراو هه نگامه.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دادودهش

[ا.مص ]

(دادو دیهیش - dadÛ dihiş)

عەتاو بەخشش.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دادپرور

[ص. فا ]

(دادپه رقه ر - dad perver)

دادپه رو ه ر.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دادکار

[ص ]

(دادکار - dadkar)

عەدالەت پیشه، دادکار.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دادگه

[ا. مر ]

(دادگەه - dadgeh)

دادگا.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دادگیر

[ص.فا ]

(دادگیر - dadgir)

تولەئەستین، هەقكەرەوه، کەسیک هەقی مەزلوم له زالم و دربگرن، دادگیر.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئاو دادان

[[ئاو+دا «پیبـ.» +دان «فعـ.» ]]

«مستـ. لا.» ۱- گیر نەبوونی ئاو بە زەوی و کانیاوانەوە و خێرا چوونە خوارێ بە زەویدا، لەبەر فشەلێ زەوی کە ئاو بە خۆیەوە ڕاناگرێ. ۲-تمـ: ئاولێچوون. ۳-نەخۆشییەکە، تووشی قول و قاچی وڵاغی بەرزە دەبێ و جومگەی دەست و قاچیان دەئاوسێ و کە دەستی لێبدری وەکوو ئاوی تێدابێ وایە.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئەژنۆ دادان

«مستـ. لا.» ۱- بە نیشانەی ئەدەب، لای یەکێک یا لە مەجلیسێک لە سەر چۆک دانیشتن: ئەژنۆی دادا و نامەکەی دا دەستی. ۲- «کنـ.» تێ شکان، مەغلووب بوون. تێبــ.ینی: لە پێشدا بۆ زۆرانبازی داکەوتووە و ئەژنۆ کەوتنە سەر ئەرز، هەروەها پشتیش نیشانەی ژێر کەوتنە، پاشن بۆ هەموو جۆرە تێ شکانێک بۆتە باو. ٭چۆک دادان.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئەژنۆ پێ دادان

«مستـ. متـ.»، «کنـ.» بەردەست کردن، ڕام کردن، هێنانە بار.: سووک و هاسان ئەژنۆی پێ دادا، ئۆردووی سوور لە ستالینگڕاد ئەژنۆی بە هیتلەر دادا. ٭چۆک پێ دادان. هس.: ئەژنۆ دادان/۲.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

ائین دادرس

[ا ]

(ئایینی دادرەس - aîni dadres)

دەستوورو رێبازی دادوەری، بنەماکانی محاکەمە.

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان