خووایی، خوڵایی

حق الاهی

Divine right

لە پێش سەرهەڵدانی بزاڤە کۆماریخواز و دیموکراسییەکان، بە زۆری لە سەرتاسەری جیهان دەسەڵاتی حکوومەتەکان بەپێی بیرۆکەی مافی خودایی پاساو دەدرا. بەپێی ئەم مافە، سوڵتان و پادشاکان بە ئیزنی خودا لە سەر زەمیندا فەرمانڕەواییان دەکرد. ئەم بیرۆکە تا ئەو شوێنە پێی درێژ کرد کە پادشا و سوڵتان بە سێبەری خوا لە قەڵەم بدرێن. نموونەی ئەم سێبەر و گوماشتە ئیلاهییانە، بریتییە لە شاکانی هەخامەنشی لە ئێران، خاقانی چین، دێواپوترای هێندستان و ئەورووپای سەدەکانی ناوەڕاست تاکوو پێش شۆڕشی فەرەنسە. ئەمانە هەموویان خۆیان بە سێبەری خوا و نوێنەری ئەو لە سەر قەڵەمڕەوی حکوومەتەکەیان ناوبردە کردووە.
دوای سەرهەڵدانی بزاڤە ڕزگاریخوازەکانی لیبرالیزم و دیموکراسیەت، ئەم جۆرە ڕژێمانە جێی خۆیان دا بە ڕژێمی دەستووریی و دەسەڵاتی ڕاستەقینە گەڕایەوە بۆ خەڵک و دەوڵەتیش لە بەرانبەر خەڵک خۆی بە بەرپرس دەزانێ.