تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



جیاکار
جُداگانه، جدا.
جیاکار
جیا، جیاواز. [تایبەتی، جودا]
جیاکار
غَیر، سِوی، سُوی، عَلیحِدَة، مَفرُوز، مَفروق، مُنفَصِل.
جیاکار
جداگانه، علیحده
جیاکار
جیاکاری
جوداکاری، جیاوازی._کردن: جوێ کردنەوە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
جیاکردنەوە
جیاکردنەوە
جیاکردنەوەی هێزەکان
جیاکردنەوەی هێزەکان
Separation of powers
جیاکردنەوەی هێزەکان
ئەم زاراوە دەلالەت دەکا بە سەر دابەشکردنی دەسەڵات لە بەینی دەزگە جۆراوجۆرەکانی حکوومەت کە لە ئەنجامدا هەر دەزگەیەک خۆی بە ئەرک و تەوزیمێکی جیاوازەوە سەرقاڵ دەکا و لەم بەستێنەشدا کەمتاکورتێک بەشێوەیەکی سەربەخۆ لە دەزگەکانی دیکە ئیش دەکات. لە ڕاستیدا ئەم بیرۆکە بۆ بەرگریکردن لە دەسەڵاتی زۆرداری و ملهوڕیی ئاڕاستە کراوە، بۆ ئەوەی دەسەڵاتی حکوومەت لە شوێنێکدا چەق نەبەستێ و کۆ نەبێتەوە. سەرچاوەی ئەم بیرۆکە ئەگاتەوە بۆ ئەرەستوو بەڵام بە شێوەی نوێ و ئەمێستایی ئەگەڕێتەوە بۆ فەیلەسوفانی سیاسی سەدەکانی 17و18ی ئەورووپا، بە تایبەت «جۆن لاک» لە بەریتانیا و مۆنتسکیڤ لە فەرەنسە. نەریتی هەڵوەشاندنی هێزەکان لە حکوومەتدا بە سێ هێزی ڕاپەڕاندن، یاسادانان و دادوەری بووە.
لەم بارەوە شرۆڤە و پرسی جیاوز لە ئارادایە کە بریتین لە: ئەو ئەرک و تەوزیمانەی کە ئەبێ بە وردی لێک جیا بکرێنەوە کامانەن؟ ڕادەی سەربەخۆیی پێویست چەندەیە؟ تا چ ڕادەیەک چاودێری دەزگەکان بە سەر کاری یەکتردا ئەگونجێت؟ و ئەم بابەتەش کە ئایا دەرەئەنجامی جیاکردنەوەی هێزەکان، هاوتەرازیی دەزگە جیاوازەکان دابین دەکات؟
بنەمای جیاکردنەوەی هێزەکان، بۆ یەکەم جار بە لەبەر چاوگرتنی بیرۆکەی مۆنتسکیڤ لە دەستووری بنچینەیی ئەمریکادا هاتە ئاراوە. ئەم دەستوورە هێزی ڕاپەڕاندنی سپاردە سەرکۆمار و هێزی یاسادانانیشی بە کۆنگرێس بەخشی. دوای شۆڕشی فەرەنسە و بە لەبەرچاوگرتنی دەستووری بنچینەیی ئەمریکا، ئەم بنەڕەتە لە دەستووری فەرەنسەشدا پەسندکرا و ئینجا ئەم فیکرە زۆربەی وەڵاتانی دیکەی جیهانی گرتەوە.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
جیایی
بوونی دوو شت بەجیا
جیایی
فُنور، فَروَر، جدایی، دوری، تاکی، تَکی، کنار.
جیایی
دووری، تاکی، تەوفیر. [جودایی، جیاوازی]
جیایی
غَیرِیَّة، مُغایَرَة، فَرق، فُرقة، فراق، اِفتراق، مُفارقة، فصل، اِنفِصال، تَباعُد، تَفاوُت، بَینونَة، اِستِثنلء، هِجران.
جیایی
جُدایی
جیایی
جودایی، لێک دوورکەوتن
جیایی(هەورا)
جودایی، جیاوازی، جووایەزی
ئاوابیەورۆجیاری(هەورا)
ئاوابوونی خۆر
ئینجیانێ
(هەو): مووروانێ، مووروێنێ، جوورە گەمەیێکی منداڵانە بە موورووی دەکرێ
ئەرەجیای(هەورامی کۆن)
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ترنجیان
ترنجیان
ترنجیدن،تنجیدن،ترغدیدن.
ترنجیان
ترنجیدن،تنجیدن،ترغدیدن.
ترنجیان
گیر کردن.[ترنجان،زۆر بۆ هاتن]
ترنجیان
گیر کردن.[ترنجان،زۆر بۆ هاتن]
ترنجیان
تَشَمُّص،تَقلُص،تَکَمُّش،لَحج،لَصَب،تَکَوّی.
ترنجیان
تَشَمُّص،تَقلُص،تَکَمُّش،لَحج،لَصَب،تَکَوّی.
ترنجیان
گیرکردن داخل چیزی
شکستگی یا زخم سطحی
ترنجیان
بەهێم لەناو دولای شتێ دا گیر کردن
شکان یان برینداربونی کەم
تیجیاروەری(هەورا)
تیشکی هەتاو
تیجیاری(هەورا)
جڕوجیاز
وسایل منزل
جڕوجیاز
کەل پەلی ماڵ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
خونجیان