تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تاقەتگرتن
تاقەتگردن
تاقەجانە
سەختترین جێگایە لە چیایاندا، نێچیر ناتووانێ خۆی لێ دەرباز کات، کە تەقەی لێ بکرێ، دەکوژرێ
تاقەز
تاقیکەرەوە
تاقەو لۆقە
تاق و لۆق
دەم بوونە تاقی چرا
بۆ یەکێک بە کار دەبرێ کەلەبەر واق ووڕمانێکی کوتوپڕی نەتووانێ بدوێ
پەیمانی بەرگرتن لە تاقیکاری ئەتۆمی
پیمان منع آزمایشهای هستەای
پەیمانی بەرگرتن لە تاقیکاری ئەتۆمی
Nuclear Test Ban Treaty
پەیمانی بەرگرتن لە تاقیکاری ئەتۆمی
پەیمانێک کە لەنێوان بریتانیا و ئەمریکا و یەکیەتی سۆڤیەت لە ژووئییەی 1963 لە مۆسکۆ واژۆ کرا. بەپێی بەندی 1ی پەیمانەکە:
1) هەر دەوڵەتێک کە ئەم پەیمانە ئیمزا دەکات، دەبێ خۆ بپارێزێت لە تاقیکردنەوەی چەکی ئەتۆمی یان هەر چەشنە تەقاندنەوەیەکی ناوەکی لە هەر شوێنێکی قەڵەمڕەوی دەسەڵاتی خۆیدا لە ئاسمان و زەوی.
2) هەر دەوڵەتێک کە ئەم پەیمانە واژۆ دەکات، بۆی نییە ئاسانکاری بکات بۆ تاقیکردنەوەی ئەتۆمی یان لەم کارەدا بەشداری بکات یا ببێتە هاندەر بۆ ئەم مەبەستە.
بەپێی بەندی 3، ئیمزاکردنی ئەم پەیمانە بۆ هەموو دەوڵەتەکان ئازادە. تا ساڵی 1965 نزیکەی 100 وەڵات پەیمانەکەیان مۆرکرد بەڵام وەڵاتانی چین و فەرەنسە لە مۆرکردنی ئەم پەیمانە خۆیان پاراست. لە 24/9/1996 لە دانیشتنی ساڵانەی کۆمەڵی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان لە نیۆیۆرک، پێنج زلهێزی ئەتۆمی جیهان واتە ئەمریکا، بریتانیا، ڕووسیا، چین و فەرەنسە پەیمانەکەیان مۆر کرد. بەڵام ئەم پەیمانە تا ئەو کاتەی کە لە لایەن 44 وەڵات کە توانایی دروستکردنی چەکی ئەتۆمییان هەیە بە ئیمزا نەگات، بە شێوەیەکی جددی پیادە ناکرێت.
ڕاڕەوی گیانەکیەتی تاقانە
مذهب الروحیة الواحدي
ڕاڕەوی گیانەکیەتی تاقانە
Monistic
بیتاقە
بڵیت، بتاقە، پەتە
بەتاقی کردنەوە
آزمودن
بەتاقی کردنەوە
ئەزموون، تەجرەبە کردن
بەتاقە
بڵیت، پسولەی مقەبای لەسەر نووسراو
بەتاقەت
خاوەن هیز
بە سەبر و حەوسەڵە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تاقتاقکەرە
باڵندەیەکی شەو بێدارە بەشەو هەر دەڵێ: (تاق)
تاقتاقکەرە
چَرک ،چوک ،خربور ،خربوز ،خربواز ،خربیواز ،خَویوز ،شباویز ،حق گو ،جغد حق گوی (یک قسو از جغد است که میگوید حق).
تاقتاقکەرە
بایەقوش [قژاوکه (جۆرە کوندەپەپوویەکە، که دەڵێت حەق) ].
تاقتاقکەرە
بُوف ،عَقعَق.
تاقتاقکەرە
مرغ شباویز، مرغ یاحق
تاقتاقکەرە
قژاکە، توتەک، باڵدارێکە شەو تا ڕۆژ دەڵێ تووت تووت
تاقتاقکەرە
باڵندەیێکە بەشەو ناو ناوە دەڵێ (تاق)و شەو بێدارە، هەندێک دەڵێن وەکوو کۆتر وایە. جوورە کوندێکە
تاقتاقە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەمبوونەتاقیچرا
بەیەکێک دەوترێ کە لە شتێکی کوتوپڕییەوە واقی وڕمابێ و قسەی پێ نەکرێ
چوارتاقی
گوراب، گورابه، ستودان، استودان، چارتاق، چهارتاق.
چوارتاقی
گومەز سەر گۆڕ. [هەیوانی گومەزداری سەر قەبر.]
چوارتاقی
رَواق، اُسطُوان.