تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



بەرگرتن
بەرگەگرتن؛ ئەم بارگینە بۆ ئەو بارە قورسە بەرگە ناگرێ. پێشگرتن بۆ ئاوو گیان لەبەرە. پرژاندنی ترش و خووێ بە دەم و چاوی کەسێکیدا، کە ئاورەی گرتبێ، لە لایەن یەکێکەوە کە منداڵی بە ئاوور سووتابێ بۆ ئەمەی، کە چاک بێتەوە. هاتنەبەری دارو درەخت. ئاووس بوونی هەموو گیاندارێک تەنها ئافرەت نەبێ. بەربەستکردنی چتی ڕەنگ کراو. پێشگرتن، بەرهەڵستکردن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بەرگرد
شتێکە کە لەبەردەستدا بێ و بەکار بێنرێ بۆ ئەمەی ئەو شتەی کە لەم باشترە جارێ بەکار نەهێنرێ و بمێنێتەوە
بەرگرد
شتی نەخۆشەویست لەباتی خۆشەویست دەکار کردن، بەرگر
بەرگرد
چتێکە لەبەر دەستدابێ و بەکار بێنرێ بۆ ئەمەی ئەو شتەی، کە لەم باشترە جارێ بەکار نەهێنرێ و بمێنێتەوە
بەرگردەڵە
دارێکە دەخرێتە ژێر پازناو
بەرگردەڵە
دارێکی خڕی گردە، بۆ داگرتنی بەرداشی ئاش، وەستا لەگەڵ پازناودا بەکاری دێنێ
بەرگری
[[بەر +گر (گرتن)+ئی]]
«نمس.»، «تت.» پێش له پێشکە وتن و سەرکەوتنی نەیار و دوژمنان بڕینەوه، بەرامبەر دوژمن وەستان و کۆنه پەرەستان به ڕگری بزووتنەوەی نەتەوایەتی ئازادیخوازانەیان پێ ناکرێ. * «سن.» بەرگل. «بک.» بەرەوانی.
پەیمانی بەرگرتن لە تاقیکاری ئەتۆمی
پیمان منع آزمایشهای هستەای
پەیمانی بەرگرتن لە تاقیکاری ئەتۆمی
Nuclear Test Ban Treaty
پەیمانی بەرگرتن لە تاقیکاری ئەتۆمی
پەیمانێک کە لەنێوان بریتانیا و ئەمریکا و یەکیەتی سۆڤیەت لە ژووئییەی 1963 لە مۆسکۆ واژۆ کرا. بەپێی بەندی 1ی پەیمانەکە:
1) هەر دەوڵەتێک کە ئەم پەیمانە ئیمزا دەکات، دەبێ خۆ بپارێزێت لە تاقیکردنەوەی چەکی ئەتۆمی یان هەر چەشنە تەقاندنەوەیەکی ناوەکی لە هەر شوێنێکی قەڵەمڕەوی دەسەڵاتی خۆیدا لە ئاسمان و زەوی.
2) هەر دەوڵەتێک کە ئەم پەیمانە واژۆ دەکات، بۆی نییە ئاسانکاری بکات بۆ تاقیکردنەوەی ئەتۆمی یان لەم کارەدا بەشداری بکات یا ببێتە هاندەر بۆ ئەم مەبەستە.
بەپێی بەندی 3، ئیمزاکردنی ئەم پەیمانە بۆ هەموو دەوڵەتەکان ئازادە. تا ساڵی 1965 نزیکەی 100 وەڵات پەیمانەکەیان مۆرکرد بەڵام وەڵاتانی چین و فەرەنسە لە مۆرکردنی ئەم پەیمانە خۆیان پاراست. لە 24/9/1996 لە دانیشتنی ساڵانەی کۆمەڵی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان لە نیۆیۆرک، پێنج زلهێزی ئەتۆمی جیهان واتە ئەمریکا، بریتانیا، ڕووسیا، چین و فەرەنسە پەیمانەکەیان مۆر کرد. بەڵام ئەم پەیمانە تا ئەو کاتەی کە لە لایەن 44 وەڵات کە توانایی دروستکردنی چەکی ئەتۆمییان هەیە بە ئیمزا نەگات، بە شێوەیەکی جددی پیادە ناکرێت.
وەبەرگرتن