«مست.، مت.» خوێندنی ئەو دووعاعایانەی کە له دینی ئیسلامدا بۆ «بانگ /٢» دیاریکراوە. لەبن سەری منداڵی ساوای تازه لەدایک بوو. تێبــ.- ئەم کاره چەند ڕۆژێ پاش بوونی منداڵ دەکرێ، شەوێک به پێی حاڵ خێزانه خاوەن منداڵەکه، دۆست و خزم و کەسی خۆیان و مەلایەک بانگ دەکەن بۆ نان خواردن و ناونانی مناڵەکەیان قۆنداغەکەی منداڵەکە لەشوێنێک دادەنێن و «مەلا» لەلای ڕاستی سەری ڕا دەو ستێ و بانگ دەدا، پاشان به د ەنگێکی بەرز ئەو ناوه دەڵێ کە دایک و بابی منداڵەکه پەسە ندیان کردوه و دەبێژێ: «ئەو ناومان نا...».

«مست، لا» ئاگادارکردنی خەڵک لە وەختی نوێژان، بەو جۆرەی ئیسلامەتی دایناوه «ئەڵلاهو ئەکبەڕ مەلا بانگدانه+ تاریک و ڵێڵی ڕووی ئاسمانه» «گۆران» * «جنۆ.» ئەزۆهەن.

«نفا.» ئەو کەسەیه تەرخان دەکرێ شەوو ڕۆژ پێنج جاران لە سەر بانی مزگەوتان خەڵکی له وەختی پێنج فەرزەی نوێژ ئاگادار دەکا. ٢- هەر کەسێکه کە ئە م کارە بکا با تەرخانیش نەبێ و هەموو وەختێکیش نەبێ * «جنو.» ئەزۆچی. تێبــ.- بۆ کەرتی «دەر» تم: ٢- ئە/٢.

سپیر، آواز مُرغ.

دەنگ مەل. [خوێندنی باڵندە]

صَفیر.

ئاوازەی باڵندە

(بانگی نماز - bangi nimaz)

بانگی نوێژان.

دعوت به جشن

بۆ نان خواردن و بەزم و شایی خواستن

فریاد بَرآوردن، فریاد کردن، فُغان کردن، شیون کردن، گریستن، زاریدن، رَنجیدن.

شیوەکردن. [گریان بەدەنگی بەرز.]

نِیلح، عَویل، نَحیب، صِیاح، صُراخ، جَزَع، نُواح.

گریه و شیون با صدای بلند

شیوەن بە دەنگی بڵند

«مست.، لا.» ١-بە دە نگی بەرز مەبەستێک بە جەماو ەری خەڵکی ڕاگەیاندن *جاڕکێشان، جاڕدان. بانگەواز کردن ٢- «مج.» تم: بانگ لێدان.

صدا زدن

گازی کردن، گاسی کردن

گازکردن، گاڵ کردن

گازکەر، چەڕەندە، هاوارکەر، بانگەواز، بانگدەر