دژی سەر کێوان

قەڵاتی سەرکێو

جێگاو ڕێگای حەسانەوە

موی دُم اسپ.

بەرەتووک.

شَعرُ العانَة، عَانَة.

هاوارکردنی یەکێک بۆ ئەوەی خەڵق بەدەنگییەوە بچن

لە وشەی لاتینی propagare وەرگیراوە و بە واتای «بڵاوکردنەوە»یە. بەڵام لە زاراوەی سیاسیدا بە مانای ڕاگەیاندنی ئەو واقیع و ڕووداوانەیە کە زێدەتر سیاسی بن یان بە دەمهەڵبەستنی ڕاپۆرتێک بەمەبەستی کارتێکردن لەسەر زەینی بیسەر بۆ هاندان بەرەو ئەنجامی کردارێکی تایبەت. لە پڕوپاگەندەدا زیاتر گرنگایەتی بە ئامانج دەدرێ، تاکوو ناوەڕۆک. پڕوپاگەندە، هەمیشە بووە بەڵام لە سەدەی بیست بەملاوە بەهۆی پەرەسەندنی میدیا و کەرەستەی ڕاگەیاندن وەکوو (ڕادیۆ، تەلەفیزیۆن، ڕۆژنامە، سینەما و ئینتەرنێت) کارلێکی زیاتری پەیدا کردووە و دەوڵەتان و حیزب و گرووپی سیاسی، زیاتر لەسەر ئەم دیاردە لەنگەریان گرتووە و تەنانەت لە کۆمەڵناسیدا لقی ئەکادیمیشی لێ کەوتۆتەوە. حیزب و دەوڵەتانی فاشیستی و نازیستی و کۆمۆنیستی، بۆ بەدەسهێنانی دڵی ڕەشەگەل و ڕاکێشانی سەرنجی خەڵکانی جیهان بەرەو لای خۆیان توانایی زۆریان لەخۆ نیشان داوە.
کێشمەکێشی تەبلیغاتی لەنێوان دەوڵەت و حیزبە ڕاست و چەپیەکان، زاراوەی «شەڕی پڕوپاگەندەیی» و «شەڕی سایکۆیی» هێنایە ئاراوە. شەڕی پڕوپاگەندەیی لە قۆناخی شەڕی جیهانی دووهەم و سەردەمی شەڕی سارد*دا گەیشتە بەرزترین ئاستی خۆی.
پڕوپاگەندە، لەم سەردەمەدا لەسەر دوو دیاردە بە باشی کاریگەری بووە:
1) بەدەسهێنانی زۆرترین ڕای گشتی* بە قازانجی دەوڵەتەکانی کۆمەڵگەی پیشەسازی.
2) بەکارهێنانی کەرەستە و ئامرازی تەکنیکی بۆ بە قەناعەتگەیاندنی کۆمەڵ.
کەواتە پڕوپاگەندە لایەنی تایبەتی شارستانییەتی هاوچەرخ لە ئەژمار دێ چونکە وەیلانی خڕکردنەوەی تەواوی چین و توێژەکانی کۆمەڵگەیە بە دەوری فیکر و ڕێباز یا ئایدیۆلۆجیایەکی تایبەتەوە.
دریان کوور، لەنێوان پڕوپاگەندەکان چەند جیاوازی قاییل دەبێت:
1ــ هەڵگر: هەرشتێک کە بڵاو بکرێتەوە (واتە هەر شتێک کە هەڵگری باری تەبلیغاتی بێت) .
2ــ ئامرازی تەکنیکی: ڕادیۆ، تەلەفیزیۆن، ڕۆژنامە و…
3ــ ناوەڕۆک و ناواخن: ئایدیۆلۆجیا، ئەندێشە، دروشم، زانیاری درۆ و…
4ــ ئامانج و مەبەست: فەرمانبردنی کوێرکوێرانە، سەرسپوردەگی، دژەپڕوپاگەندە، وەتەنپەرستی، وەفاداری بە حکوومەت.

تبلیغات

Propaganda

لەسەر یەکتری چنین

«کن.» کارێکی لەوەختی خۆیا نەکرێ زیانی بە دواو یه. تێبــ.- پێشوونیان کە کەڵەشێرێکی ئاوایان سەربڕیوه، لەوە ترساون کە هەستی بە بەڵایەکی لابەلا کردبێ !! بۆیه بانگ د دا.

World Bank Group

گروه بانک جهانی

ئەم گرووپە پێکهاتووە لە 3 ڕێکخراوەی نێودەوڵەتی (IGOs):
1ــ بانکی نێودەوڵەتی بۆ چاککردنەوە و پەرەسەندن (IBRD)، ئەم بانکە بە ناوی بانکی جیهانی ناوبانگی دەرکردووە کە مەبەستی ئەویش نوێکردنەوەی سیستەمی ئابووری وەڵاتانی پەرەسەندووی سەردەمی جەنگی جیهانی بوو کە لێک هەڵوەشابوو. بانکی جیهانی، هاوجووتی سەندووقی نێودەوڵەتی دراوە.
2ــ ڕێکخراوەی نێودەوڵەتی پەرەسەندن (IDA)، ئەم ڕێکخراوە لە ساڵی 1960 بە مەبەستی بەخشینی قەرزی «سووک» بۆ یارمەتی بە ژێرخانی ئابووری و پەرەسەندن دامەزراوە.
3ــ کۆمپانیای نێودەوڵەتی ماڵی (IFC) کە لە ساڵی 1956 بە مەبەستی بەهێزکردنی کەرتی تایبەتی ئابووری لە وەڵاتانی کەمتر پەرەسەندوو دامەزرا.

گیا سنجابی ٬ گەڵای پانە٬ گوڵی سوورە و بنەکەی وەکو پەنجەیە.

(كيبانيدەن - kibanîden)

خوارکردن، کەچكردن، لادان.

(ئابانگاه - abangah)

نێوی فریشتەی بەرپرسی ئاوە.

نوعی دستار مردانە

نوعی دستار مردانه

جامانە، ئاغابانوو، تەنراوێکی سپی و ڕەش یا سپی و سوورە کە پیاوان لە سەری دەبەستن

ئاغەبانوو، جامەدانی

(سوور)بڕوانە: ئاخەبانوو

عەرەبانە، گالیسکە، عەرەبانەی دەخڵ و دان کێشانەوە، گەردوون، گرگرۆک

آغابانو

جامانەی سەر

آغا بانو

پارچەیەکە بۆ لەسەر نانی پیاوان بە کاردێ، ئاخە بانوو

«نتـ.»، «مکـ.» قوماشێکی لۆکەیه، یا دێغ دێغی ڕەش و سپییە یا گۆل گۆل بە ئەندازەیێکی تایبەتی و چوارگۆشە دروست دەکرێ و پیاوان لەسەری دەبەستن، لە هێندێک شوێن لە باتی ڕەش و سپی، سوور و سپی باوە. * جامانه، جامانی، جەمەدانه، جەمەدانی. 2 - هەر ئەو قوماشەیە و تۆزێ باشتره، بە ئەندازەی تایبەتی بڕبڕ نەکراوە و چەشنی قوماشی تر بە تۆپه، ژنان دەیکەن بە کراس. * ئاغەبانوو.

بڕوانە: ئاغەبانوو

ئاغەبانوو، جامەدانی. ئاغاوبانوو، ئاغاو خانم

آغابانو

ئاغابانوو

آغەبانو. (چیت نازگ، معروف است.)

[پارچەیەکە. (چیتی ناسک، بەناوبانگە.)]

شف، شف، شفیف.